بررسی تحلیلی نظریه «گرایش‌های ریخت‌شکنانه» آنتوان برمن در گلستان سعدی با استناد به ترجمه فرانسوی شارل دفرمری

پژوهش های زبان و ترجمه فرانسه

مقاله 1، دوره 2، شماره 1، شهریور 1398، صفحه 1-24   

نوع مقاله: پژوهش های زبان و ترجمه فرانسه

شناسه دیجیتال (DOI): 10.22067/rltf.v1i2.80164

نویسندگان

لیلا شوبیری^{* 1}؛ مجید یوسفی بهزادی²؛ آتنا رضایی²

¹دانشگاه آزاد اسلامی، واحد علوم و تحقیقات تهران، ایران

²واحد علوم و تحقیقات، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران

چکیده

 هدف مقاله‌ پیش‌ رو، تحلیل و بررسی کاربست نظریه‌ «گرایش ‌های ریخت ‌شکنانه» آنتوان برمن (۱۹۹۱-۱۹۴۲) ترجمه ‌شناس فرانسوی در ترجمه باب هشتم گلستان سعدی از شارل دفرمری (١٨٨٣-١٨۲۲) است. درواقع این مقاله، به بررسی تقابل میان زبان مبدأ (فارسی) و زبان مقصد (فرانسه) در چارچوب گرایش ‌های برمن می‌پردازد و خطاها و تغییراتی را نشان می‌دهد که توازن آن ‌ها در وفاداری و آزادی مترجم تحقق می‌یابد. تضادها و شباهت ‌های واژگانی در متن اصلی و متن ترجمه‌ شده در مطالعه ترجمه‌ دفرمری به‌گونه‌ای ظاهر می‌شوند که کاربست نظریه برمن به ما می‌آموزد افزون بر پایبندی به متن مبدأ، لازم است به شکل و معنای زبان مقصد توجه داشت. تلاش خواهیم کرد با تکیه ‌بر دیدگاه گفتارمحور برمن: گفتار سنت ‌محور، گفتار هدف ‌محور و گفتار تجربه ‌محور به آسیب‌شناسی ترجمه گلستان بپردازیم و نشان دهیم که ابهامات و تناقضات در ترجمه ورسیون دفرمری نشأت گرفته از عدم درک صحیح او از پندها و حکایات اخلاقی-معنوی سعدی است.
 
 

کلیدواژه‌ها

نقد ترجمه؛ آنتوان برمن؛ گرایش های ریختشناسانه؛ گلستان سعدی؛ همگون سازی؛ دفرمری

مراجع

آذر، امیراسماعیل. (1387). ادبیات ایران در ادبیات جهان. تهران: انتشارات سخن.

حدیدی، جواد. (1373). از سعدی تا آراگون. تهران: مرکز نشر دانشگاهی.

حریری، ناصر. (1376). یک گفت‌وگو. تهران: نشر کارنامه.

زرین‌کوب، عبدالحسین. (1379). حدیث خوش سعدی- دربارۀ زندگی و اندیشۀ سعدی. تهران: انتشارات سخن.

سعدی، شیخ مصلح الدین. (11385). کلیات سعدی، به تصحیح محمد علی فروغی، تهران: انتشارات هرمس.

Berman Antoine. (1999). La traduction et la lettre ou l’auberge du lointain, Paris : Seuil.

_________. L’Epreuve de l’etrange. (1984). Paris : Gallimard.

_________. “La traduction et ses discours “, Meta: journal des traducteurs / Meta: Translators’ Journal, vol. 34, n˚ 4, P. 672-679, http:// id.erudit.org/ iderudit/ 002062ar, 1989.

Broda, Martine. (1999). La traduction poesie à Antoine Berman, Strasbourg: Presse Universitaire de Strasbourg.

Defremery, Charles. (1858). Gulistan ou Le Parterre de roses, Chiraz: Librairie Marefat.

Gaudin, Abbe (Jacques). (1789). Essai historique sur la legislation de la Perse, precede de la traduction complète du Jardin des Roses de Sâdy, Paris: Éditions Le Jay fils.

Hurtado-Albir, Amparo. (1990). La notion de fidelite en traduction, Paris: Didier Érudition.

Lusignan, Serge. (1986). Parler vulgairement, Montreal: Presses de l’Universite de Montreal.

Lederer, Marianne. (1994). La traduction aujourd’hui, Paris: Hachette, 1994.

Ladmiral, Jean-Rene. (1999). Traduire : Theorèmes pour la traduction, Paris: Gallimard.

Mounin, Georges. (1963). Les problèmes theoriques de la traduction, Paris: Gallimard.

Nord, Christiane. (2008). La traduction: une activite ciblee, Arras: Artois Presse Universitaire.

Oseki-Depre, Inês. (1999). Theories et pratiques de la traduction litteraire, Paris: Armand Colin.

Oustinoff, Michaël. (2003). La traduction, Paris: Presse Universitaire de France.

Woodsworth, Judith. (1988). Traducteurs et ecrivains: vers une redefinition de la traduction litteraire, TTR : traduction, terminologie, redaction, 1 (1), 115-125, http:// apropos.erudit.org/fr/usagers/politiquedutilisation/.