بررسی کارکرد گروه نقشی زمان درزبان فارسی برپایة برنامة کمینه گرا

زبانشناسی و گویش های خراسان

مقاله 4، دوره 2، شماره 2، مهر 1389   

نوع مقاله: علمی - پژ‍وهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.22067/lj.v2i2.15905

نویسندگان

محمّد رضا پهلوان نژاد^{* 1}؛ مهدی مشکوةالدینی¹؛ سیّد محمّد حسینی معصوم²

¹دانشگاه فردوسی مشهد

²دانشگاه پیام نورخراسان رضوی

چکیده

برنامة کمینه گرا (چامسکی، 1995) رویکرد غالب و جدید« زبان‌شناسی زایشی» است. بررسی پیوندهای سلسه مراتبیِ ساخت نمای جمله های زبان به لحاظ دانش زبانی ذهنی سخنگویان، هدف عمدة تحلیل ساختی در رویکرد یاد شده است. یکی از ویژگیهای تحلیل ساختی جمله در این رویکرد، در نظرگرفتن مقوله های نقشی است که به تبیین پیوندهای نحوی مقوله های واژگانی کمک می کند. تحقیق حاضر، ضمن ارائة توصیفی دقیق از مقوله های نقشی، به بررسی مقوله نقشی زمان در نحو جمله های فارسی می پردازد.همسو با تعاریف به کار رفته در برنامة کمینه گرا به بررسی چگونگی صرف فعل از راه بازبینی مشخّصه های تعبیرناپذیر موجود در گره زمان و فعل اصلی و عمل مطابقه خواهیم پرداخت. همچنین با در نظر گرفتن اینکه مشخّصة تصریف در زبان فارسی یک مشخّصة قوی است، با ارائة نمونه هایی نشان خواهیم داد که فعل به هستة زمان جذب می شود و درجایگاهی خارج از گروه فعلی بالا (vP) قرار می گیرد. حذف گروه فعلی و پرسشهای تأییدی از جمله شواهدی است که این فرض را تأیید می کند.

کلیدواژه‌ها

برنامة کمینه گرا؛ مقولة نقشی؛ گروه زمان؛ گروه فعلی لایه ای؛ تصریف قوی