معرفی میکروپروبلماتیکهای سازند نایبند در برش حسن آباد، شمال باختر فردوس و اهمیت آنها در مطالعه محیطهای رسوبی دیرینه

رخساره‌های رسوبی

مقاله 1، دوره 2، شماره 2، اسفند 1388   

نوع مقاله: بدون عنوان

شناسه دیجیتال (DOI): 10.22067/sed.facies.v2i2.2223

نویسندگان

فاطمه امیرحسنخانی^{* 1}؛ علی اصغر آریایی²؛ علیرضا عاشوری³؛ عباس قادری³

¹دانشگاه آزاد اسلامی ـ واحد علوم و تحقیقات، تهران، ایران

²دانشگاه آزاد اسلامی ـ واحد علوم و تحقیقات تهران

³دانشگاه فردوسی مشهد

چکیده

رسوبات سازند نایبند، حاوی مقادیر فراوانی از انواع ماکروفسیلهای مرجان، اسفنج، شکم­پا، دوکفه­ای، میکروفسیلهای روزن­دار و انواع فسیلهای میکروپروبلماتیک است که در این میان، میکروپروبلماتیکها کمتر مورد توجه قرار گرفته ­اند. در این پژوهش، با هدف مطالعه این گروه خاص فسیلی، برش حسن ­آباد در شمال باختری شهرستان فردوس مورد بررسی قرار گرفت. رخنمونهای سازند نایبند در این برش را عمدتاً سنگ آهکهای ریفی تکه­ای (Patch reef) عضو بیدستان تشکیل می­دهند. مطالعات انجام شده بر روی سنگ آهکهای مذکور به شناسایی انواعی ازمیکروپروبلماتیکها نظیر Baccanella floriformis، Bacinella sp.، Gosaukamerella eomesozoic، Lithocodium sp.، Microtubs communis، Tamatophorella parvovesicuifer و Tubiphytes sp. به همراه فرامینفرهای شاخص تریاس پسین انجامیده است. بررسی میکروفسیلهای پروبلماتیک و همراهی آنها با روزن­داران از نظر مطالعات پالئونتولوژی و تفسیر محیطهای ریفی ـ لاگونال تریاس پسین دارای اهمیت ویژه­ای است. این گونه­ ها نشان دهندۀ محیطهای دریایی کم عمق ریفی و یا پلاتفرمهای کربناته هستند و حوضه رسوب­گذاری عضو بیدستان را به صورت یک محیط ریفی کم عمق در ناحیه رمپ داخلی با آب شفاف در محدوده نفوذ نور و عرضهای پایین جغرافیایی تریاس پسین نشان می­دهند.

کلیدواژه‌ها

سازند نایبند؛ تریاس پسین؛ میکروپروبلماتیک؛ فردوس؛ محیط رسوبی

مراجع

آقانباتی، ع.، 1383. زمین‌شناسی ایران. سازمان زمین شناسی و اکتشافات معدنی کشور، 586 ص.

امیرحسنخانی، ف.، آریایی، ع.الف.، عاشوری، ع.ر.، قادری، ع.، 1388. معرفی فرامینیفرهای تریاس پسین سازند نایبند در شمال باختری فردوس. سومین همایش انجمن دیرینه شناسی ایران، دانشگاه فردوسی مشهد، ص 34-30.

پرویزی، ط.، رشیدی، ک.، پروانه نژاد شیرازی، م.، 378 . شناسایی و شرح میکروفسیلهای پروبلماتیک نهشته های پرمین سازند دالان در برش دنا. دوازدهمین همایش انجمن زمین شناسی ایران، شرکت ملی مناطق نفت خیز جنوب، اهواز.

پورلطیفی، ع.، 1381. ورقه زمین شناسی چهارگوش 100000/1 فردوس. سازمان زمین شناسی و اکتشافات معدنی کشور.

Amirhasankhani, F., & Ariayi, A.A., 2008. Biofacies and microfacies of a Norian - Rhaetian patch reef complex in the Howz-e-Khan member of the Nayband Formation, east of Central Iran, International geological congress Oslo. On CD.

Borza, K., 1975. Microbroblematika aus der oberen Trias der Westkarpaten, Geol. Zornik Slov. Aked. Vied, 26: 199-236.

Bronnimann, P., Zaninetti, L., Bozorgnia, F,. Dahsti, G.R., & Moshtagian, A., 1971. Litostratigraphy and foraminifera of the upper Triassic Nayband Formation, Iran. Rev. Micropaleont., 14(5): 7-16.

Bronnimann, P., Zaninetti, L., Moshtaghian, A., & Huber, H., 1974. Foraminifera and microfacies of Triassic Espahak Formation, Tabas area, East Central Iran. Riv. Ital. Paleont., 80(1): 1-48.

De Castro, P., 1990. Thaumatoporella, conoscenze attuale a appoccio all interpretazione. Bolleino della socieeta Paleontologica Italiana, 29: 176-206.

Douglas, J.A., 1929. A marine Triassic fauna from eastern Persia, Quart, J. Geol. Soc. London. 85(4): 24-650.

Ebli, O., & Schlagintweit, F., 1989, Muranella sphaerica Borza (Microproblematicum) from the Carnian Hallstatt Limestone of the Feuerkogel (Austria/Northern Calcareous Alps): a nonskeletal precipitate.- Mitt. Bayer. Staatssamml. Paläont. Histor. Geol., 29: 53-60.

Eftekhar Nezhad, D., Valeh, R., Ruttner, A., Nabavi, M.H., Maieni, N., & Haghipour, N., 1977. Geological Map of Ferdows, 1:250000 scale. Geol, Surv. Iran.

Elliott, G.F., 1958. Fossil microproblematica from the Middle East. Micropaleontology, 4: 419-428.

Flügel E., 1972. Microbroblematika in Dunnschliffen von Trias-Kalken., Mitt. Ges. Geol. Bergbaustud. Osterreich, 21: 957-988.

Flügel, E., 1981, Paleoecology and facies of Upper Triassic reefs in the Northern Calcareous Alps.- SEPM Special Publ., 30: 291-359.

Flügel , E., 2004. Microfacies of Carbonate Rocks. Analysis, Interpretation and Application. Springer-Verlag, p.976.

Fursich, F.T., Hautmann, M., Senowbari-Daryan, B., & Seyed-Emami, K., 2005. The Upper Triassic Nayband and Darkuh formation of east central Iran: Stratigraphy, facies pattersns and biota of extensional basins on an accreted terrane. Beringeria, 35: 53-133.

Hautmann, M., 2001. Taxonomy and phyloegny of cementing Triassic bivalves (families prospondylidae, plicatulidae, dimyidae and ostreidae). Beringeria, 29: 1-181.

Kluyver, H.M., Triw, R., Chance, P.N., Johns, G.W., & Meixner, H.M., 1983b. Explanatory Text of the Naybandan Quadrangle map. 1:250000 scale. G.S.I Rept. Geol. Surv. of Iran, Geol. Quadrangle, J9:175.

Kluyver, H.M., Triw, R., Chance, P.N., Johns, G.W., & Meixner, H.M., 1983a. Explanatory Text of the Naybandan Quadrangle map. 1;250000 scale. Geol. Surv. of Iran, Geol. Quadrangle J8:143.

Kristan-Tollmann, E., Tollmann, A., & Hamedani, A., 1979. Beitrage zur kenntnis der Trias von persien, I, Revision der Triasgliederung Rhatfazies im Raum von Isfahan und kossener fazieseinshlag bel walibabad se Abadeh- mitt osterr. Geol. Ges. 70: 119-186.

Leinfelder, R.R., 1986. Facies stratigraphie & paleogeographic analyses of upper Kimmmer-igian to upper portandian sediments in the invirons dos vinhos, Estremadura, Portugal. Geowiss, Abh.A.7.

Nutzel, A., & Senowbari-Daryan, B., 1999. Gastropods from the Late Triassic (Norian-Rhaetian) Nayband formation of central Iran. Beningeria, 23:93-132.

Nutzel, A., Hamedani, A., & Senowbari-Daryan, B., 2003. Some Late Triassic Gastropods from the Nayband Formation in Central Iran. Facies, 48:127-134.

Pantic, S., 1971. Baccanella floriformis n.gen. n sp., from the middle Triassic of Dinaridas. Bull . Sci ., A.16, 9-10: 269-270.

Pratt, M.F., vachard, D., Aguirre, P., Crasquin – Soleau, S., 1994. Micropaleontologie des calcaries epibathyaux a Globocheate (algue problematiqe) du carbonifere des Pyrenees. Geobions, 27: 659-675.

Riding, R., Guo, L., 1992. Affinity of Tubiphytes. Paleontology, 35: 37-49.

Schafer, P., Senowbari-Daryan, B., & Hamedani, A., 2003. Stenolaemate Bryozoans from the Upper Triassic (Norian-Rhaetian) Nayband Formation, Central Iran, Facies, 46: 135-150.

Schmid, D.U., 1996. Marine Mikrobolithe und Mikroinkrustierer aus dem Oberjura. Profil, 9: 101-251.

Schmid, D.U., Leinfelder, R., 1996. The Jurassic Lithocodium aggregatum -Troglotella incrust-ans foraminiferal consortium. Paleontology, 39: 21-52.

Senowbari-Daryan, B., 1980. Facies & Paleontological investigation of upper Rhaetian Reef – Feichtenstein & Gruber Reef near Hintersee, Salzburg (Northern Alpe). Facies, 3: 1-237.

Senowbari-Daryan, B., 1984. Microbroblematika aus den obertriadischen Riffkalken von Sizilin, Munster. Forsch. Geol. Palaont., 61: 1-81.

Senowbari-Daryan, B., 1996. Upper Triassic Reef communities of Iran. Gottinger Arb. Geol. Palaon., p. 299-304.

Senowbar-Daryan, B., 1997. Barbafera carnia Senowbari-Daryan, 1980: A Triassic worm-tube, Facies, 36: 57-68.

Senowbari-Daryan, B., 2004, Tabasosphaera pustuleosa nov, gen, nov. sp, a microrroblem-aticum (foraminifera?) from the upper Triassic (norian-Rhaetian) reef Limestones of Nayband Formation (NE Iran). Studia universittatis Babes Bolyai, p. 85-94.

Senowbari-Daryan, B., 2005. Hypercalcifited Sphinctozoans Sponges from Upper Triassic (Norian-Rhaetian) Reefs of the Nayband Formation (Central and Northeast Iran). Jahrbuch der Geologischen Bundesanstalt, 145(2): 171-277.

Senowbari-Daryan, B., & Flügel, E., 1993. Triassic reefs and platform carbonates in the Northern Calcareous Alps. Alpine Algae Field Trip Guide Book, A1, p. 1-35.

Senowbari-Daryan, B., & Flügel, E., 1996. A Problematic Fossil Revealed: Pycnoporidium? eomesozoicum Flügel, 1972 (Late Triassic, Tethys). Not an Enigmatic Alga but a Stropho-menid Brachiopod (Gosaukammerella n. g.), Facies, 34: 83-100.

Senowbari-Daryan, B., & Hamedani, A., 1999. Thalamid sponges from the upper Triassic (Norian-Rhaetian) Nayband formation near Wali Abad, SE Abadeh, Central Iran. Riv. Ital. Paleont. Stratigr., 105(1): 79-100.

Senowbari-Daryan, B., & Majidifard, M.R., 2003, A Triassic Problematic Microfossil revealed: Probolocuspis espahkensis Brönnimann, Zaninetti, Moshtaghian and Huber 1974 is attributed to the Dasycladacean Algae, Facies, 48: 107-114.

Senowbari-Daryan, B., & Schafer, P., 1979. Neue kalkschwamme und ein problematikum (Radiomura cautica n.g.n.sp) aus oberrhat – Riffen sudich von Salzburg (Nordliche kalkalpen). Mitt. Osterr. Geol. Ges., 70: 17-42.

Senowbari-Daryan, B., & Zamparelli, V., 1999. Upper Triassic sphinctozoan sponges from Northern calabria (southern Italy). Riv. Ital. paleont, statigr., 105(1): 145-154.

Vachard, D., Montenat, C., 1981. Biostratigraphie, micropaleontologie et paleogeographie du Permien de la region de Tezak (Montagnes Centrales d’Afghanistan). Palaeontographica Abt. B 178: 1–88

Zaninetti, L., 1976. Les formineferes du Trias Essai de synthese et correlation entre les domains mesogeens europeen et Asiatique. Riv. Ita. Paleont., 82: 1-258.