چالش‌های زیست محیطی جنگل‌ها و مراتع ایران و پیامدهای آن

جغرافیاوتوسعه ناحیه ای

مقاله 4، دوره 4، شماره 2 - شماره پیاپی 7، آذر 1385   

نوع مقاله: علمی- پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.22067/geography.v4i7.4179

نویسندگان

مجله جغرافیا و توسعه ناحیه ای^* ؛ کدیور کدیور

چکیده

رشد و اعتلای صنایع سنگین و متمرکز، پس از انقلاب صنعتی و نیز کم توجهی به اثرات آلاینده‌های ساخته‌ی دست بشر، چالش‌های زیست محیطی زیادی را در سطح جهان به وجود آورده است. امروزه، آلودگی‌ها وچالش‌های زیست‌محیطی، گریبان‌گیر همه‌ی کشورهای جهان به ویژه کشورهای صنعتی شده است. این کشورها، علی‌رغم داشتن فن‌آوری‌های پیشرفته، قادربه حلّ این مشکل نبوده و نشست‌هایی مانند نشست استکهلم، ژوهانسبورگ و سران هشت کشور صنعتی جهان نیز نتوانسته است در حلّ معضل موجود، نقش اساسی داشته باشد. ابعاد چالش‌های زیست‌محیطی،با گستردگی هر چه بیشتر افزایش می‌یابد و تقریباً تمامی ابعاد محیط زیست انسان و موجودات زنده‌کره‌ی زمین، از قبیل: هوا، آب و خاک جنگل و مرتع را تحت تأثیر قرار داده است.کشور ما ایران، اگر چه از آلودگی‌های صنایع سنگین به دور مانده است،‌ ولی در زمینه‌ی جنگل ومرتع و فرسایش خاک، دچار چالش شده، به گونه‌ای که از وسعت جنگل‌های کشورکاسته شده، مساحت آن از 600 میلیون هکتار در سال 1300، به 7/1 میلیون هکتار در سال 1382 رسیده است. وضعیّت مراتع ایران نیز از این بهتر نیست، زیرا مساحت تحت پوشش آن از 80 تا 90 میلیون هکتار در سال 1370، به 40 تا 45 میلیون هکتار در سال‌های اخیر رسید است. از مهمترین پیامدهای چالش جنگل‌ها و مراتع، علاوه بر تلفات این منابع ارزشمند، فرسایش شدید خاک و بروز سیلاب‌های ویرانگر است. به گونه‌ای که از اوایل دهه‌ی 1300 تا اوایل دهه‌ی 1370، در یک دوره‌ی حدود 40 ساله، تعداد سیلاب‌های مخرّب از 200 مورد به 1100 مورد رسیده است.
کلید واژه‌ها: جنگل، ‌مرتع، فرسایش، سیلاب، چالش‌های محیطی