تحلیل شاخص‌های توسعه‌ی فرهنگی استان‌های کشور

جغرافیاوتوسعه ناحیه ای

مقاله 7، دوره 4، شماره 2 - شماره پیاپی 7، آذر 1385   

نوع مقاله: علمی- پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.22067/geography.v4i7.4199

نویسندگان

مجله جغرافیا و توسعه ناحیه ای^* ؛ قائد رحمتی قائد رحمتی

چکیده

کاهش نابرابری در بهره مندی از منابع، دست آوردها و امکانات جامعه، یکی از مهم ترین معیارهای اساسی توسعه به شمار می‌رود. مفهوم توسعه علاوه بر رشد در همه جهات، توزیع متعادل را نیز در بر می‌گیرد. هدف این مقاله اندازه گیری و ارزشیابی شاخص‌های توسعه‌ی فرهنگی و نشان دادن سطوح توسعه‌ی استان‌ها از نظر بهره مندی فضا‌ها و امکانات فرهنگی است. روش بررسی به دو صورت مقایسه‌ی تک متغیّری( موردی) و مقایسه‌ی کل متغیّر‌ها(عمومی) است. با توجه به این‌که آمارهای عمومی در قالب تقسیمات سیاسی کشور تولید می شود، اساس انتخاب محدوده و واحد مطالعه استان می باشد. نوع تحقیق کاربردی و روش آن تحلیل مقایسه ای است. در این نوشتار با استفاده از تکنیک‌های آماری، به شاخص سازی فضاها و امکانات فرهنگی در استان‌های کشور پرداخته شده و از سرانه‌ها، شاخص Z استاندارد، تحلیل عاملی و دیگر تکنیک‌های آماری، مورد بهره‌برداری قرار گرفته است.
نتایج حاصل از پژوهش، بیانگر آن است که بین استان‌های کشور از نظر بهره مندی از فضاها و امکانات فرهنگی تفاوت چشمگیری وجود دارد. در این بین، استان تهران به عنوان تنها استان بسیار توسعه یافته و استان‌های ایلام، بوشهر، چهار محال و بختیاری، زنجان، سمنان، سیستان و بلوچستان، قزوین، کهکیلویه و بویراحمد، گلستان، هرمزگان به عنوان استان‌های بسیار محروم شناخته شده‌اند.
واژه‌های کلیدی: توسعه‌ی فرهنگی، شاخص‌های توسعه، نابرابری‌های فضایی، توزیع متعادل، سرانه، شاخصZ استاندارد، تحلیل عاملی.