تعیین نواحی مستعدّ کشت زرشک در استان خراسان جنوبی با استفاده ازGIS

جغرافیاوتوسعه ناحیه ای

مقاله 2، دوره 5، شماره 1 - شماره پیاپی 8، آذر 1386   

نوع مقاله: علمی- پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.22067/geography.v5i8.4215

نویسندگان

علیجانی علیجانی^* ؛ دوستان دوستان

چکیده

تحقیق حاضر به‌دنبال مطالعه‌ی تعیین نواحی مستعدّ کشت زرشک با توجه به عوامل مؤثّر درکشت زرشک در منطقه‌ی جنوب خراسان است. برای این منظور عناصر اقلیمی دما ،بارش و نم نسبی روزانه در دوره‌ی آماری 2003 - 1985 و نقشه‌های سطوح ارتفاعی، شیب، جهت شیب و نقشه‌ی سه بعدی(TIN) منطقه، کشاورزی، پوشش گیاهی، کاربری اراضی و خاک منطقه‌‌ی جنوب خراسان تهیه و پردازش گردید. آمار کشاورزی مانند تولید سالانه و سطح زیر کشت زرشک از وزارت جهاد کشاورزی دریافت شد. داده‌ها ابتدا با استفاده از نرم افزار‌های آماریاکسل و اس‌مادا و SPSS پردازش شدند و هر یک از ویژگی‌های مورد نیاز در تعیین نواحی مستعدّ کشت زرشک استخراج گردید. با استفاده از روش تحلیل سلسله مراتبی (AHP) ایستگاه‌های منطقه بر اساس ویژگی‌ها و از نظر کشت زرشک مقایسه شده و امتیاز گرفتند. امتیاز ایستگاه‌ها در محیط جی.آی.اس به نقشه‌های رستری یا رقومی تبدیل شد، در نهایت با تلفیق لایه‌های مورد نظر در کشت زرشک، نقشه‌‌ی نهایی، که استعداد منطقه برای تولید وگسترش سطح زیر کشت زرشک بود، تهیه شد. نتایج این تحقیق نشان داد که در بین عوامل مؤثر بر تولید و گسترش کشت زرشک، شرایط اقلیمی نقش برجسته‌ای دارند و با استفاده از توانایی بالقوه‌ی محیط GIS می‌توان تحقیقات مکانی دقیق‌تر و سریعتر با نتایج روشنتری انجام داد. در منطقه‌ی مورد مطالعه مساحت زمین‌های مستعدّ کشت زرشک، بسیار بیشتر از مساحت زیر کشت موجود است و بیشتر زمین‌های مستعد در نواحی مرکزی، شمالی و شمال غربی و قسمت‌های شمال‌شرقی استان قرار دارند.
واژگان کلیدی: زرشک، خراسان جنوبی، نواحی مستعد، شاخص‌های اقلیمی، روش تحلیلی سلسله مراتبی، سیستم اطّلاعات جغرافیایی.