آسیب پذیری خطوط ریلی شمال دشت لوت در مقابل سیلاب

جغرافیا و مخاطرات محیطی

مقاله 2، دوره 1، شماره 2، شهریور 1391، صفحه 1-15   

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.22067/geo.v1i2.13099

نویسنده

منیژه قهرودی تالی^*

دانشگاه شهید بهشتی

چکیده

خطوط راه آهن ایران، بویژه در قلمرو مناطق خشک، از پدیده سیلاب به طور سالانه خسارت می‌بیند. بیشترین خسارات سیل در پل های ایجاد شده بر روی آبراهه هاست. دشت لوت ناحیه کم شیب بسیار وسیعی است که از شوره زارهای بزرگ و کوچک پوشیده شده و شبکه راه آهن شرق از شمال آن می‌گذرد. تعداد مسیل ها در این منطقه زیاد است؛ بطوری که 930 پل جهت عبور رواناب از زیر خطوط راه آهن ساخته شده است، که به دلیل پست بودن منطقه و فراوانی مواد منفصل، آبراهه ها تغییر بستر می‌دهند. از این رو بیشتر پل ها در معرض سیلاب و آبگرفتگی هستند. این پژوهش با هدف بررسی آسیب پذیری خطوط ریلی شمال دشت لوت در مقابل سیلاب انجام شده است. منابع داده مورد استفاده در پژوهش شامل داده به هنگام سایت های بین المللی و نقشه های 1:25000، و داده‌های ارتفاعی ASTER با ابعاد پیکسل 30 مترمی باشد. در این پژوهش بر اساس مدل مخزن سطحی و دانه سنجی از 17 نمونه رسوب سیلابی، نقاط تجمع رواناب در مسیر خطوط راه آهن توسط برنامه IFAS محاسبه گردیده است. نتایج نشان داد 47.21 کیلومتر از خطوط راه آهن بین ایستگاه های طبس تا نمکزار، رباط پشت بادام تا خنج و همچنین قسمتی از رمل تا جندق که دارای 107 پل می‌باشد، در معرض سیلاب و آبگرفتگی قرار دارد. 49.75 کیلومتر از این خطوط شامل فاصله بین ایستگاه های شیرگشت تا بعد از ده شور و تل حمید تا رباط پشت بادام که دارای 111 پل است، در معرض خطر احتمالی سیلاب قرار دارد. خروجی این تحلیل با رواناب به دست آمده از مدل I.C.A.R، مشاهدات میدانی و همچنین شاخص t-Trask ارزیابی شد. تحلیل نتایج به دست آمده گویای این است که خطوط راه آهن شرق در این منطقه از دشت های سیلابی عبور نموده و دارای مسیل های متعدد و متغیر هستند که این مسیل ها هنگام بارندگی توان زهکشی کافی را برای هدایت سیلاب ندارند.

کلیدواژه‌ها

سیلاب؛ راه آهن؛ دشت لوت؛ IFAS

مراجع

Abbott, M.B. Refsgaard J.C., 1996. "Distributed hydrological modeling". Springer, 321p.

Aldridge, B.N., and Garrett, J.M., 1973. Roughness coefficients for stream channels in Arizona:U.S. Geological Survey Open-File Report, 87 p.

Arcement, George and Schneider, Verne., 1989. Guide for Selecting Manning’s Roughness Coefficients for Natural Channels and Flood Plains. U.S. Geological Survey Water Supply Paper 2339.

Barnes, H.H., Jr., 1967. Roughness characteristics of natural channels:U.S. Geological Survey Water-Supply Paper 1849, 213 p.

British Railway Group Standard (GC/RT5143). Issue One (November 1995) “Scour and Flooding- Managing the Risk”.

British Railway Group Standard (GC/RT5143). Issue Two (April 2004) “Flooding, Scour, Wave and Tidal Action – Managing the Risk”.

British Railway Group Standard (GC/RT5151). Issue One (January 1996) “Safe Asset Management - Embankments and Cuttings”.

British Rail Safety & Standards Board, Safe Management of Railway Structures (July 2005) “Flooding & Scour Risk”.

Costa, J. & P.J, Fleisher., 1984. Physical geomorphology of debris flows. Development and applications of geomorphology, Springier-Verlog, 268-311.

Feldman, A. D., 2000. Hydrologic Modeling System HEC-HMS, TechnicalReference Manual. U.S. Army Crops of Engineers, Hydrologic EngineeringCenter, HEC, Davis, CA, USA.

Fukami,K., Sugiura, T., Magome, J., Kawakami, T., 2009. 'Integrated Flood Analysis System" (IFAS version 1.2) User’s manual Automatic Analysis/Flood Forecasting System Operation Manual.

Ghahroudi, T.M., 2012. "Study and Survey of Flood Risk and Eliminate the risk of being flooded in the East of Iran (between Bafgh – Kashmar)" Report 3. Islamic Republic of Iran Railways.

ICHARM., 2009. IFAS System Instruction Guidebook.

Iran Water & Power Recourses Development CO., 1999. Studies if Lut and DarehAngir Basins".

Limerinos, J.T., 1970. Determination of the Manning coefficient from measured bed roughness in natural channels:U.S. Geological Survey Water-Supply Paper 1898-B, 47 p.

Loveland, T.R., Zhu, Z., Ohlen, D.O., Brown, J.F., Reed, B.C., and Yang, L., 1999. An Analysis of the IGBP Global Land-Cover Characterization Process. Photogrammetric Engineering and Remote Sensing , v. 65, no. 9, p. 1021-1032.

Louis,D .D.,MacKounchi, D., 2003. "Applied of Sedimentology". Translator: Harami, S.R., mahbubi, A. Iran University Press.

NASA: Advancing Multi-scale Landslide Hazard Prediction by Integrating High Resolution Remote Sensing Data and Subsurface In-situ Monitoring, OU/PI with PI CSM Ning LU and GSFC Dalia Kirschbaum, USGS Jonathan Godt and Richard Wooten, 05/01/2012~04/30/2016

Reed, W.D., 2004. “A review of British railway bridge flood failures”. British Hydrological Society.

Sugawara, M., Watanabe, I., Ozaki, E., and Katsuyama, Y., 1983. Inter-comparison of Conceptual Models of Snowmelt Runoff. Report for the Norkoping conference of the WMO project, pp.163 – 247.

Tolson, B.A. Shoemaker, C.A., 2000."Cannonsville Reservoir Watershed SWAT model development, calibration and validation". Journal of Hydrology. Volume 337, Issues 1-2, 15 April 2007, Pages 68-86.

U.S. Geological Survey., 1993. Digital elevation models. data user guide 5.Reston, Virginia, 50 p.

Ushio, T., Kubota, T., Shige,S., Okamoto, K., Aonashi, K., Inoue, T., Takahashi, N., Iguchi, T., Kachi, M., Oki, R., Morimoto, T., Kawasaki, Z., 2009. A Kalman filter approach to the Global Satellite Mapping of Precipitation (GSMaP) from combined passive microwave and infrared radiometric data. J. Meteor. Soc. Japan, 87A, 137-151.