مقاومت و براندازی گفتمان ادبی غالب در شعر نیما یوشیج و والت ویتمن

مطالعات زبان و ترجمه

مقاله 2، دوره 47، شماره 2، تیر 1393، صفحه 23-44   

نوع مقاله: مقالۀ پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.22067/lts.v47i2.39543

نویسندگان

فاضل اسدی امجد¹؛ محمدرضا روحانی‌منش^{* 2}

¹گروه زبان و ادبیات انگلیسی، دانشگاه خوارزمی، تهران، ایران

²گروه زبان و ادبیات انگلیسی، دانشگاه تهران، واحد کیش، ایران

چکیده

نیما، بنیانگذار شعر نو در ادبیات معاصر ایران، نگاه تازه ای‌‌به شعر داشت؛ وزن‌های گوناگون را درهم آمیخت؛ مصراع‌ها را بلند و کوتاه نمود و در یک کلام، قالب سنتی ‌و یکنواخت عروض کهن را درهم شکست. والت ویتمن، سردمدار شعر آزاد در آمریکا، با انتشار برگ های علف سنت‌ها را کنار زد و شعر آمریکا را از اصولی که پیشینیان وضع کرده بودند، رها ساخت؛ در قالبی نو اشعارش را سرود و با روی آوردن به مضامینی تازه، واژگانی جدید و سبکی نوین و ساده، و با حذرنمودن از وزن و قافیة رایج و زبان فاخر، در این راه پیشگام شد. هدف گفتمان های ادبی غالب در عصر نیما و ویتمن، حفظ سنت های ادبی بود؛ اما این دو با مقاومت و به چالش کشاندن گفتمان ادبی غالب، صدای خود را به گوش همگان رساندند. نوآوری ایشان را می توان از دریچة ماتریالیسم فرهنگی بررسی کرد. آلن سینفیلد به وجود گسست هایی اشاره می کند که به دنبال تضاد میان گفتمان های گوناگون شکل می گیرند و ایدئولوژی حاکم را به چالش می کشند. در این نوشتار برآن هستیم تا نشان دهیم شعر نیما و ویتمن را می توان مقاومت و براندازی گفتمان های ادبی غالب در ایران و آمریکای آن دوران دانست.

کلیدواژه‌ها

نیما یوشیج؛ والت ویتمن؛ مقاومت؛ گسست؛ گفتمان ادبی غالب

مراجع

اخوان ثالث، م. (۱۳۸۸). نیما مردی بود مردستان (م. عظیمی، گردآورنده). پادشاه فتح: نقد و تحلیل و گزیدة اشعار نیما یوشیج (صص. 213-183). تهران: انتشارات سخن.

اسلامی ندوشن، م. (۱۳۸۸). چند نکتة گفتنی و ناگفتنی دربارة ادب معاصر ایران (م. عظیمی، گردآورنده). پادشاه فتح: نقد و تحلیل و گزیده اشعار نیما یوشیج (صص. 93-59). تهران: انتشارات سخن.

پورنامداریان، ت. (۱۳۸۸). تفسیر و تأویل چهار شعر نیما (م. عظیمی، گردآورنده). پادشاه فتح: نقد و تحلیل و گزیدة اشعار نیما یوشیج (صص. 346-317). تهران: انتشارات سخن.

حقوقی، م. (۱۳۷۹). شعر نیما یوشیج از آغاز تا امروز. تهران: مؤسسه انتشارات نگاه.

حمیدیان، ح. (۱۳۸۱). داستان دگردیسی: روند دگرگونی‌های شعر نیما یوشیج. تهران: انتشارات نیلوفر.

دهقانی، م. (۱۳۸۸). تلقی‌نیما از شعر و نثر (م. عظیمی، گردآورنده). پادشاه فتح: نقد و تحلیل و گزیدة اشعار نیما یوشیج (صص. 161-۱82). تهران: انتشارات سخن.

زرین کوب، ع. (۱۳۸۸). نگاهی‌به نیما (م. عظیمی، گردآورنده). پادشاه فتح: نقد و تحلیل و گزیدة اشعار نیما یوشیج (صص. 233-229). تهران: انتشارات سخن.

شفیعی کدکنی، م. ر. (۱۳۸۸). نیما یوشیج و تجربه‌هایش (م. عظیمی، گردآورنده). پادشاه فتح: نقد و تحلیل و گزیدة اشعار نیما یوشیج (صص. 159-111). تهران: انتشارات سخن.

عظیمی،‌م. (۱۳۸۸). پادشاه فتح: نقد و تحلیل و گزیدة اشعار نیما یوشیج. تهران: انتشارات سخن.

هشترودی، م. (۱۳۴۷). منتخب آثار شعرا و نویسندگان معاصر. تهران: انتشارات بروخیم.

یوسفی، غ. ح. (۱۳۸۸). راه گشا (م. عظیمی، گردآورنده). پادشاه فتح: نقد و تحلیل و گزیدة اشعار نیما یوشیج (صص. 365-347). تهران: انتشارات سخن.

یوشیج، ن. (۱۳۵۱). ارزش احساسات و پنج مقاله در شعر و نمایش (به کوشش س. طاهباز). تهران: انتشارات گوتنبرگ.

یوشیج، ن. (۱۳۶۸). دربارة شعر و شاعری (از مجموعه آثار نیما یوشیج) (س. طاهباز، گردآوری، نسخه برداری و تدوین (با نظارت شراگیم یوشیج)). تهران: دفترهای زمانه.

Bertens, H. (2005). Literary theory the basics. Oxford: Routledge.

Dollimore, J., & Sinfield, A. (2005). Political Shakespeare: New essays in cultural materialism. Manchester: Manchester University Press.

Edgar, A., & Sedgwick P. (2002). Cultural theory: The key thinkers. London: Routledge.

Hoffman, T. (2006). Language. In D. D. Kummings (Ed.), A companion to Walt Whitman (pp. 361-76). Oxford: Blackwell Publishing.

Killingsworth, M. J. (2007). The Cambridge introduction to Walt Whitman. Cambridge: Cambridge University Press.

Kummings, D. D. (2006). A companion to Walt Whitman. Oxford: Blackwell Publishing.

Leitch, B. V. (2001). The Norton anthology of theory and criticism. The USA: W. W. Norton and Company, Inc.

Railton, S. (1995). ‘As If I Were with You’-The performance of Whitman’s poetry. In E. Greenspan (Ed.), The Cambridge Companion to Walt Whitman (pp. 7-26). Cambridge: Cambridge University Press.

Rivkin, J., & Ryan, M. (2000). Literary theory: An anthology. Great Britain: Blackwell.

Sinfield, A. (1992). Faultlines: Cultural materialism and the politics of dissidence reading. Oxford: Clarendon Press.

Sinfield, A. (2008). Cultural materialism, Othello, and the politics of plausibility. In J. Rivkin & M. Ryan (Eds.), Literary theory: An anthology (pp. 743-62). Oxford: Blackwell Publishing.

Warren, J. P. (1995). Reading Whitman’s postwar poetry. In E. Greenspan (Ed.), The Cambridge companion to Walt Whitman (pp. 45-65). Cambridge: Cambridge University Press.

Warren, J. P. (2006). Style. In D. D. Kummings (Ed.), A companion to Walt Whitman (pp. 377-91). Oxford: Blackwell Publishing.

Whitman, W. (1990). Leaves of grass. Oxford: Oxford University Press.

Williams, R. (1979). Marxism and literature. Oxford: Oxford University Press.