سنجش سطوح توسعه‌ کشاورزی روستاهای دهستان قراتوره با استفاده از تکنیک تاپسیس

Journal of Research and Rural Planning

Article 5, Volume 4, Issue 2 - Serial Number 10, April 1394, Pages 67-78   

DOI: 10.22067/jrrp.v4i2.38900

Authors

ژیلا مرادی^{* 1}; علی اصغر میرک زاده²; فرحناز رستمی²; فرزاد کریمی³

¹دانشگاه رازی

²دانشگاه رازی کرمانشاه

³دانشگاه یاسوج

Abstract

هدف: یکی از الزامات و چالش‌های اساسی برنامه‌ریزان توسعه، شناخت وضعیت و تنگناهای توسعه هر منطقه با استفاده از شاخص‌های زمینه موردنظر است تا ضمن شناسایی این تفاوت‌ها بتوان منابع را به‌صورت بهینه و در سطح توسعه‌یافتگی هر منطقه تخصیص داد و برنامه‌ریزی و سیاست گزاری درستی در جهت حل مشکلات و نارسایی‌های مناطق کمتر توسعه‌یافته انجام داد. ازاین‌رو هدف از انجام این تحقیق، بررسی وضعیت توسعه‌یافتگی کشاورزی روستاهای دهستان قراتوره و رتبه‌بندی این روستاها ازلحاظ برخورداری از شاخص‌های توسعه کشاورزی و تعیین برخوردارترین و محروم‌ترین آن‌ها و نشان دادن اولویت‌های توسعه کشاورزی در منطقه است.
روش: در این تحقیق با استفاده از بررسی منابع و مطالعات میدانی، تعداد 47 شاخص توسعه کشاورزی تدوین شد، سپس وزن شاخص‌ها با استفاده از آنتروپی تعیین و درنهایت به رتبه‌بندی روستاها با بهره‌گیری از روش TOPSIS اقدام گردید. در نهایت با استفاده از مدل موریس مقایسه‌ای تطبیقی انجام شد.
یافته‌ها: نتایج تاپسیس نشان داد روستاهای دهستان با توجه به ضریب توسعه (Ci+)، به سه سطح توسعه‌یافته (3 روستا)، درحال‌توسعه (11 روستا) و کمتر توسعه‌یافته (13 روستا)، طبقه‌بندی شدند. همچنین، برای تبیین میزان نابرابری در ابعاد مختلفِ توسعه کشاورزی، ضریب پراکندگی مربوط به هر بخش محاسبه شد. نتایج نشان می‌دهد که بیشترین نابرابری روستاها به ترتیب مربوط به بخش‌های منابع‌ آب و آبیاری و دامپروری است.
محدودیت‌ها/ راهبردها: به دلیل نبود برخی اطلاعات، تعدادی از شاخص‌های مهم کنار گذاشته شدند.
راهکارهای عملی: با توجه به این‌که این دهستان قطب کشاورزی است می‌توان با مدیریت صحیح منابع طبیعی و تربیت نیروی انسانی متخصص، کشاورزی ترکیبی (ترکیبی از دامداری در کنار زراعت و باغداری) را که باعث بهبود معیشت و درآمد مردم در زمانی ‌که یکی از این سه دچار رکود می‌شود را بکار برد و کشاورزی را رونق بخشید.
اصالت و ارزش: از کاربردهای این پژوهش، کمک در توزیع اعتبارات کشاورزی بین مناطق روستایی این دهستان از کشور می‌باشد.

Keywords

توسعه کشاورزی; نابرابری توسعه; TOPSIS; دهستان قراتوره