روند رشد کاربرد ابزار انسجام دستوری در کودکان فارسی‌زبان

زبانشناسی و گویش های خراسان

مقاله 1، دوره 6، شماره 10، تیر 1393، صفحه 1-23   

نوع مقاله: علمی - پژ‍وهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.22067/lj.v6i10.40337

نویسندگان

ایران محرابی ساری^{* 1}؛ محمد دبیرمقدم²

¹دانشگاه علامه طباطبایی

²علامه طباطبایی

چکیده

پژوهش حاضر در چارچوب نظریه انسجام هلیدی و حسن (1976)، توانایی سازماندهی روایی کودکان فارسی زبان را با به کارگیری روش تجربی- میدانی مورد بررسی و مقایسه قرار داده است. به این منظور، پانزده کودک، هشت پسر و هفت دختر چهار تا هفت سال در یک مهدکودک در غرب تهران انتخاب و گزینش شدند. سپس به منظور بررسی عملکرد این کودکان در سازماندهی گفتمان ازطریق بکارگیری ابزار انسجام دستوری، دو آزمون بازگویی و تولید داستان با استفاده از دو کتاب مصوّر کودک اجرا گردید و با درنظر گرفتن رشد انسجام دستوری، داستانهای آنها مورد بررسی و مقایسه قرار گرفت. هدف اصلی این تحقیق آن بوده است که با ارزیابی توانایی سازماندهی گفتمان روایی در کودکان فارسی زبان به شناخت و ارزیابی بهتری از توانش گفتمانی آنها دست یابیم. بر پایه یافته‌های این تحقیق می‌توان گفت که اولاً کودکان در هر سه گروه سنّی قادر به به کارگیری صحیح ابزارهای انسجام دستوری به‌منظور سازماندهی داستان های خود هستند. نتیجه دیگر این که تمامی گروه های سنّی از میان زیرمجموعه‌های انسجام دستوری (ارجاع، جانشینی، حذف) در هر دو آزمون بیشتر تمایل به کاربرد ارجاع دارند و در نهایت، عملکرد کودکان در آزمون بازگویی داستان در مقایسه با آزمون تولید داستان به لحاظ تعداد بندها و مؤلفه‌های انسجام دستوری متفاوت می‌باشد.

کلیدواژه‌ها

انسجام دستوری؛ سازماندهی روایی؛ گفتمان روایی؛ سازماندهی گفتمان؛ رشد کاربرد انسجام در کودکان

مراجع

کردبچه چگینی، مریم.(1391). تأثیر قصّه‌گویی بر انسجام و پیوستگی دست‌نوشته‌های کودکان، پایان‌نامه کارشناسی ارشد، پژوهشگاه مطالعات علوم انسانی

معصومی، علی.(1391). قصّه‌گویی وتحلیل گفتمان گفتاری کودکان دبستانی، پایان‌نامه کارشناسی ارشد، پژوهشگاه مطالعات علوم انسانی

Applebee, A. (1978). The child’s concept of story. Chicago, IL: University of Chicago press.

Bamberg, M. (1987). The acquisition of narratives: Learning to use language. Berlin/New York: Mouton de Gruyter.

Berman, R. A., &Slobin, D. I. (1994). Relating events in narrative: A cross- linguistic developmental study. Hilldale, NJ: Lawerence Erlbaum Associates Publishers.

Bloom, L., & Lahey, M. (1978). Language development and language disorders. New York: Wiley.

Botting, N.(2002).Child Language Teaching and Therapy. Oxford: Blackwell

Chan, K. (2000). Effect of media input on cohesion of narrative production in Cantonese speaking children. Bachelor of Sciences (Speech and Hearing Sciences). Hong Kong: The University of Hong Kong.

Chang-Ju, C. (2004). Telling stories of experiences: Narrative development of young Chinese children. Journal of Applied psycholinguistics, 25, 83-104.

Crowhurst, M. (1987). Cohesion in argument an narration at three grade level. Research in the Teaching of English,21(2), 101-112.

Ervin-Tripp, S., & Mitchell-Kernan,C. (1977). Introduction. In S. Ervinn-Tripp & C. Mitchell-Kernan (Eds.), Child Discourse, 17, 1-26. New York: Academic.

Gumperz, J., & Kyratzis, S. (2005) Making space for bilingual communicative practice. Intercultural Pragmatics 2(1), 1-24

Halliday, M., &Hasan, R. (1976). Cohesion in English. London: Longman.

Hedberg, N., & Westby, C. (1993). Analyzing storytelling skills: Theory to practice. Tucson: Communication Skill Builders.

Hendrickson V. and Shapiro, L. (2001). Cohesive reference devices in children's personal narratives. Journal of Psychological Inquiry, 6(1), 17-22.

Hickmann, M. (1995). Discourse organization and the development of reference to person, space and time. In Fletcher, P. & MacWhinney, The Handbook of Child Language. Oxford: Blackwell.

Hickmann, M., & Hendriks, H. (1999). Cohesion and anaphora in children’s narratives: A comparison of English, French, German, and Mandarin Chinese. Journal of Child Language, 26, 419-52.

Hickmann, M. (2007). Motion and location in French: A developmental and cross-linguistic perspective. In Fletcher, P. & MacWhinney (eds.), the categorization of spatial entities in language and cognition (205-231). Amsterdam: John Benjamins Publishing Company.

Hudson.J. A., & Shapiro, L . R. (1991). From knowing to telling: The development of children's scripts, stories and personal narratives. Developmental Psychology, 27(6), 66-79.

Hymes, D. (1972). On communicative competence. J. B. Pride and J. Holmes, (eds.) Journal of Sociolinguistics, 19,269-93.

Karmiloff-Smith, A. (1992). Beyond modularity: A developmental perspective on cognitive science. Cambridge: Bradford Book, MIT Press.

Kail, M., & Hickmann, M. (1992). French children’s ability to introduce referents in narratives as a function of mutual knowledge. Journal of First Language, 12, 73-81.

Leaper, C. (1991). Influence and involvement in children's discourse: Age, gender, and partner effects. Journal of Child Development, 62, 792-811.

Lieven, E. & Plank, M. (2006). Language development. An Encyclopedia of Language and Linguistics. Oxford: Elsevier.

Liles, B. (1993). Narrative discourse in children with language disorders and children with normal language: A critical review of the literature. Journal of speech and hearing research, 36, 868-882.

Liles, B. (1985). Cohesion in the narratives of normal and language-disordered children. Journal of Speech and Hearing Research, 28,123-33.

Merritt, D. D. & Liles, B. Z. (1989). Narrative analysis: Clinical applications of story generation and story retelling. Journal of Speech and Hearing Disorders 54, 438–47.

Paul, R., & Smith, R. (1993). Narrative skills in 4-year-olds with normal, impaired, and late developing language. Journal of Speech and Hearing Research, 36, 592 -198.

Peterson, C. & Dodsworth, P. (1991). A longitudinal analysis of young children's cohesion and noun specification in narratives. Journal of Child Language,18, 397-415

Ripich, D. & Griffith, P. (1988). Narrative abilities of children with learning disabilities and non-disabled children: story structure, cohesion and propositions. Journal of Learning Disabilities, 21(3), 165-173.

Schiefflin, B. & Gilmore P. (1986). The acquisition of literacy: Ethnographic perspectives Norwood, NJ: Ablex

Schneider, P. &Dube, R.( 1997). Effect of pictorial versus oral story presentation on children's stories. Child Language Teaching and Therapy, 13, 170-190.

Shapiro, L. R., & Hudson, J. A. (1997). Coherence and cohesion in children's picture- elicited narratives. Developmental Psychology, 27,960-974.

Wigglesworth, G. (1997). Children's individual approaches of narrative .Journal of Child Language, 24, 279-309.

Wing, C. (2002).Age and medium effects on the production of conjunctions in narratives by Cantonese-speaking children, Journal of Speech and Hearing Sciences, 17, 66-80.