تأثیر تلقیح ارقام لوبیا با باکتری ریزوبیوم لگومینوزاروم بیوار فازئولی (R. legominosarum biovar phaseoli) بر عملکرد دانه و تثبیت نیتروژن در منطقه شهرکرد

پژوهشهای زراعی ایران

مقاله 6، دوره 2، شماره 1 - شماره پیاپی 3، 1383، صفحه 55-66   

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.22067/gsc.v2i1.1164

نویسندگان

عبداله قاسمی پیر بلوطی^{* 1}؛ ایرج اله دادی²؛ غلامعباس اکبری³؛ احمد گل پرور¹

¹-

²تهران

³دانشکده کشاورزی پردیس ابوریحان دانشگاه تهران

چکیده

به منظور بررسی اثر تلقیح بذر ارقام رایج لوبیا با سویه‌های مختلف باکتری، آزمایشی در سال 1381 بصورت کرتهای یکبار خرد شده در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی در منطقه شهرکرد اجرا شد. سویه‌های مختلف باکتری به نامهای L-109, L-125, L-47, L-78 به همراه تیمارهای شاهد با نیتروژن (مصرف 100 کیلوگرم نیتروژن خالص در هکتار و بدون تلقیح) و شاهد بدون مصرف کود و تلقیح به عنوان عامل اصلی و ارقام لوبیا شامل چیتی رقم تلاش، چیتی توده بومی شهرکرد و قرمز توده بومی شهرکرد به عنوان عامل فرعی در 4 تکرار مورد بررسی قرار گرفتند. با توجه به نتایج تجزیه واریانس مشخص شد که اختلاف معنی داری بین اثر سطوح عامل اصلی از لحاظ صفات عملکرد دانه، وزن خشک غلاف در بوته، تعداد غلاف در بوته، تعداد دانه در غلاف، تعداد و وزن خشک گره در 50 درصد گلدهی (50 روز پس از سبز شدن) و درصد تثبیت نیتروژن وجود داشت در حالی که تفاوت معنی داری از لحاظ وزن 100 دانه حاصل نشد. بیشترین و کمترین میزان عملکرد دانه به ترتیب از تیمار تلقیح بذر با سویه L-125 (جمع آوری شده از منطقه الشتر) به میزان 2506 کیلوگرم در هکتار و شاهد (عدم تلقیح بذر و عدم مصرف کود) به میزان 1441 کیلوگرم در هکتار بدست آمد. بطورکلی سویه‌های تلقیح شده با بذر ارقام مختلف لوبیا قابلیت تولید گره و تثبیت نیتروژن را داشتند. با این حال تیمار تلقیح بذر با سویة L-109 منطقه تویسرکان همدان توانست در شرایط آب و هوایی و سال آزمایش جدایه کارآمدی در جهت تثبیت نیتروژن باشد.