پتروگرافی و ژئوشیمی تراورتنهای کواترنری در برشهایی از شمال و غرب ایران

رخساره‌های رسوبی

مقاله 4، دوره 6، شماره 1، شهریور 1392، صفحه 31-48   

نوع مقاله: مقالات پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.22067/sed.facies.v6i1.10941

نویسندگان

سعید خدابخش^* ؛ سعیده رحمانی؛ حسن محسنی؛ شهاب کاظمی؛ عزت قائمی

چکیده

با وجود این که بیشتر نهشته‌های کواترنری شامل رسوبات آبرفتی است، قسمت مهمی از این نهشته‌ها به وی‍ژه در مناطق فعال تکتونیکی از توفا و تراورتن تشکیل شده است. در این پژوهش، تراورتنهای هفت برش واقع در سه استان همجوار قزوین، همدان، کردستان و دو پهنه ایران مرکزی و سنندج ـ سیرجان مورد مطالعه قرار گرفته‌اند. مطالعات پتروگرافی وجود لامیناسیون و تخلخل (5-10 درصد) در مقیاس میکروسکپی و ماکروسکپی را نشان می‌دهند. سنگهای مطالعه شده اغلب بایواسپارایت هستند و بقایای جلبکها و گیاهان در برخی برشها وجود دارد. تصاویر میکروسکپ الکترونی نمایانگر بلورهای کلسیت رشد یافته به فرم هم‌بعد و موزاییکی در فضای تخلخل است. آنالیزهای XRD نشان می‌دهند در تمام برشها کربنات کلسیم از نوع کلسیت کم منیزیم است. در برخی از برشها نیز علاوه بر کلسیت کم منیزیم مقداری کانیهای رسی و کوارتز حضور دارند. آنالیز ژئوشیمیایی به روش XRF نمایانگر میانگین 98/52 و 98/1 اکسیدهای کلسیم و سیلیسیم (به ترتیب) در نمونه‌هاست. سیلیسیم به صورت رگه‌های سیلیسی و خرده‌های ماسه سنگ وجود دارد. اکسیدهای منیزیم، آلومینیوم (با منشأ کانی رسی) و آهن (عمدتاً به صورت سیمان) نیز به ترتیب با 62/0، 47/0 و 41/0 درصد وجود دارند. بر اساس نوع سیمان، محیطهای دیاژنتیک متئوریک و وادوز شناخته شده است.

کلیدواژه‌ها

پتروگرافی؛ ژئوشیمی؛ تراورتن؛ زون ایران مرکزی؛ زون سنندج ـ سیرجان