مقایسه تفسیر شکاکانه با تفسیر طبیعت گرایانه از فلسفه هیوم

جستارهایی در فلسفه و کلام

مقاله 6، دوره 41، شماره 1 - شماره پیاپی 82، خرداد 1388، صفحه 178-202   

نوع مقاله: علمی پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.22067/philosophy.v41i1.3181

نویسندگان

هاشم مروارید^* ؛ علی حقی

چکیده

آیا هیوم واقعاً تجربه گرایی شکاک بود؟ تصویر رایجی که تا چندی پیش از هیوم وجود داشت، او را تجربه‌گرایی ترسیم می‌کرد که بر خلاف تجربه‌گرایان پیش از خود توانست شکاکیت را، که نتیجة منطقی تجربه‌گرایی است، از آن استنتاج کند. طبق این تفسیر، کل پروژه هیوم نفی و رد معرفت متافیزیکی و نیز علمی براساس اصول تجربه‌گرایی است. اما در نیمة اول قرن بیستم، دیوید کمپ اسمیث تفسیر ایجابی‌تر جدیدی از هیوم ارائه داد. طبق تفسیر او کل هدف هیوم نفی و رد نیست، بلکه هدف اصلی او آن است که نشان دهد باورهای بنیادین انسان، که طبق اصول تجربه گرایی از تجربه و یا عقل غیر قابل کسب هستند، از طبیعت انسان ناشی می‌شوند، و به دیگر سخن، طبیعت آن ها را به ما تحمیل می‌کند. این تحلیل اسمیث، هیوم را از تجربه‌گرایی شکاک به فیلسوفی طبیعت‌گرا تبدیل می کند. این نوشتار در صدد انجام
مقایسه‌ای اجمالی بین این دو تفسیر از هیوم است.
 

کلیدواژه‌ها

فلسفة هیوم: تجربه گرایی: شکاکیت: طبیعت گرایی: باورهای بنیادین

مراجع

راسل، برتراند؛ تاریخ فلسفةغرب، ترجمةدریابندری، تهران، نشر پرواز، 1365، جلد دوم.

Dicker, Georges, Hume’s Epistemology And Metaphysics, USA, Routledge, 1998.

Green, Thomas Hill, Introductions to Hume’s Treatise of Human Knowledge, 1874

Hume, David, An Enquiry Concerning Human Understanding, London, Oxfor University Press, 1975.

Hume, David, A Treatise of Human Nature, Oxford, The clarendon Press, 1978.

Macknabb, D.G.C., David Hume, Encyclopedia of philosophy of poul Edwards, 1967 , volume4.

Mounce, H.O., Hume’s Naturalism, USA, Routledge, 1999.

Norton, David fate, Editor’s introduction to A Treatise concerning Human Nature, Oxford, Oxford university press, 1996.

Norton, David fate, An Introduction to Hume’s Thought, The Cambridge Companion to Hume, USA, Cambridge university press, 1993.

kemp Smith,N..”The Naturalism of Hume” I, in Mind, 1904 reprinted in David Hume: Critical Assessments. Ed. by Stanley Tweyman, London, Routlegde, 2002.

kemp Smith, N.. “The Naturalism of Hume” II, in Mind, 1908 reprinted in David Hume: Critical Assessments, Ed. by Stanley Tweyman, London, Routlegde, 2002.

Stroud, Barry, Hume, London, Routledge and kegan Paul Plc, 1977.

Watkins, John, Science and scepticism, USA, Princton university Press, 1989.