تحلیل نقش سرمایۀ اجتماعی در کارآفرینی و توسعۀ اقتصادی کلان‌شهرها در شرایط تحریم دولت (مطالعۀ موردی: کلان‌شهر تبریز)

جغرافیا و توسعه فضای شهری

مقاله 8، دوره 4، شماره 2 - شماره پیاپی 7، اسفند 1396، صفحه 137-149   

نوع مقاله: علمی - پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.22067/gusd.v4i2.35818

نویسنده

عیسی پیری^*

دانشگاه زنجان

چکیده

دولت‌ها به‌عنوان تأمین‌کنندۀ کالاهای عمومی و زیرساخت‌های توسعۀ اقتصادی، ممکن است در شرایط بحران‌های ادواری ناشی از انباشت مازاد و یا در شرایط تحریم قرار گیرند. بنابراین، از ایفای نقش معمولی بازمی‌مانند. کلان‌شهرها به‌مثابه پیشتازان تعامل با اقتصاد جهانی و توسعۀ اقتصادی کشور با حجم وسیع گردش سرمایه و نیروی کار و نیز بهره‌مندی از اقتصاد مقیاس و اقتصاد تنوع می‌توانند نقش مهمی در دوره‌های تحریم و بحران ایفا کنند. در این شرایط، سرمایۀ اجتماعی کنشگران اقتصادی، زمینه‌ساز کارآفرینی و تحول مادی و اقتصادی جامعۀ شهری است. روش تحقیق توصیفی-تحلیلی و ابزار تحقیق پرسش‌نامه و حجم نمونۀ مورد مطالعه 200 نفر است. این مقاله با توجه به چشم‌انداز نظریه‌پردازان مهم سرمایۀ اجتماعی، قائل به سه نوع سرمایۀ اجتماعی اتصالی، به‌هم‌پیوستگی و مرتبط‌کننده است. نتایج تحقیق نشان می‌دهد سرمایۀ اجتماعی اتصالی و مرتبط کنندۀ نقش خطیری در کارآفرینی و توسعۀ اقتصادی در شرایط تحریم دارند و می‌توانند به بازتولید چرخش سرمایۀ ملی در محدودۀ کلان‌شهرها و در چارچوب جغرافیای فرهنگی برند و کالای ایرانی عمل کنند.

کلیدواژه‌ها

سرمایۀ اجتماعی؛ کارآفرینی؛ تحریم؛ توسعۀ اقتصادی

مراجع

1. پیری، ع. (1390). تبیین علمی حکمروایی مطلوب و کارآیی ارتباطی شهر (مطالعۀ موردی: نظام شهری استان آذربایجان شرقی). رسالۀ منتشرنشدۀ دکتری دانشگاه تبریز. تبریز، ایران.

2. تاجبخش، ک. (1389). سرمایۀ اجتماعی؛ اعتماد، دموکراسی و توسعه. (مترجم: حسن پویان و افشین خاکباز). تهران: نشر شیرازه.

3. جان، ف. ( 1392). سرمایۀ اجتماعی.(مترجم: غلامرضا غفاری و حسین رمضانی). تهران: نشر کویر.

4. ژان، ب. (1393). جامعۀ مصرفی؛ اسطوره‌ها و ساختارها. (مترجم: پیروز ایزدی). تهران: نشر ثالث.

5. فکوهی، ن. (1383). انسان‌شناسی شهری. تهران: نشر نی.

6. لش، ا. ( 1383). جامعه‌شناسی پست‌مدرنیسم. (مترجم: حسن چاوشیان). تهران: نشر مرکز.

7. Alonso, W. (1971). The economics of urban size. Papers in Regional Science, 26(1), 67-83.

8. Andrews, R. (2008). Civic engagement, ethnic heterogeneity, and social capital in urban areas: Evidence from England. Urban Affairs Review, 44(3), 428-440.

9. Baker, B. (2012). Destination branding for small cities (2nd ed.). Portland, CO: Creative Leap Books Press.

10. Besser, T. L. (2009). Changes in small town social capital and civic engagement. Journal of Rural Studies, 25(2), 185-193.

11. Carpiano, R. M. (2008). Actual or potential neighborhood resources and access to them: Testing hypotheses of social capital for the health of female caregivers. Social Science & Medicine, 67(4), 568-582.

12. Castells, M. (2006). The network society: From knowledge to policy. Washington, WA: Center for Transatlantic Relations.

13. Chu, W.-W. (2009). Can Taiwan's second movers upgrade via branding? Research Policy, 38(6), 1054-1065.

14. Chuang, Y.-C., & Chuang, K.-Y. (2008). Gender differences in relationships between social capital and individual smoking and drinking behavior in Taiwan. Social Science & Medicine, 67(8), 1321-1330.

15. Fanni, Z. (2006). Cities and urbanization in Iran after the Islamic revolution. Cities, 23(6), 407-411.

16. Folland, S. (2007). Does “community social capital” contribute to population health? Social Science & Medicine, 64(11), 2342-2354.

17. Franke, S. (2005). Measurement of social capital, reference document for public policy, research, development and evaluation, policy research initiative. Retrieved from http://publications.gc.ca/collections/Collection/PH4-27-2005E.pdf

18. Harper R., & Kelly, M. (2003). Measuring social capital in the United Kingdom. Retrieved from https:// www.ons.gov.uk/ ons/ guide-method/ user-guidance/ social-capital-guide/the-social-capital- project/ harmonised-question-set.pdf

19. Harvey, D. (1985). Urbanization of capital. London, England: Basil Blackwell.

20. Harvey, D. (1989). Condition of postmodernity: An inquiry into the origins of cultural change. Malden, MA: Wiley-Blackwell.

21. Harvey, D. (2005). A brief history of neoliberalism. Oxford, England: Oxford University Press

22. Henderson, V. (2000). How urban concentration affects economic growth. Retrieved from https://openknowledge.worldbank.org/bitstream/handle/10986/18840/multi_page.pdf?sequence=1&isAllowed=y:

23. Huang, J., Maassen van den Brink, H., & Groot, W. (2009). A meta-analysis of the effect of education on social capital. Retrieved from http:// www.tierweb.nl/ assets/ files/ UvA/ Jian%20 Huang.%20 A%20 Meta-Analysis% 20of% 20the% 20Effect%20 of%20 Education%20 on% 20Social%20 Capital.pdf: https:// Econ Papers.repec. org/ RePEc: :wpaper:22

24. Ishihara, H., & Pascual, U. (2009). Social capital in community level environmental governance: A critique. Ecological Economics, 68(5), 1549-1562.

25. Jones, N. (2010). Environmental activation of citizens in the context of policy agenda formation and the influence of social capital. The Social Science Journal, 47(1), 121-136.

26. Maru, Y. T., McAllister, R. R. J., & Smith, M. S. (2007). Modelling community interactions and social capital dynamics: The case of regional and rural communities of Australia. Agricultural Systems, 92(1), 179-200.

27. McLuhan, M. (1962). Global village. Torento, Canada: Toronto University Press.

28. Mohan, J., Twigg, L., Barnard, S., & Jones, K. (2005). Social capital, geography and health: A small-area analysis for England. Social Science & Medicine, 60(6), 1267-1283.

29. Nakamura, R. (1985). Agglomeration economies in urban manufacturing industries: A case of Japanese cities. Journal of Urban Economics, 17(1), 108-124.

30. Quigley, J. M. (1998). Urban diversity and economic growth. Journal of Economic Perspectives, 12(2), 127-138.

31. Sabatini, F. (2009). Social capital as social networks: A new framework for measurement and an empirical analysis of its determinants and consequences. The Journal of Socio-Economics, 38(3), 429-442.

32. Schneider, J. A. (2007). Connections and disconnections between civic engagement and social capital in community-based nonprofits. Nonprofit and Voluntary Sector Quarterly, 36(4), 572-597.

33. Schumpeter, J. (1934). The theory of economic development. London, England: Cambridge University Press.

34. Snelgrove, J. W., Pikhart, H., & Stafford, M. (2009). A multilevel analysis of social capital and self-rated health: Evidence from the British Household Panel Survey. Social Science & Medicine, 68(11), 1993-2001.

35. Suzuki, E., Takao, S., Subramanian, S. V., Komatsu, H., Doi, H., & Kawachi, I. (2010). Does low workplace social capital have detrimental effect on workers' health? Social Science & Medicine, 70(9), 1367-1372.

36. Titeca, K., & Vervisch, T. (2008). The dynamics of social capital and community associations in Uganda: Linking capital and its consequences. World Development, 36(11), 2205-2222.