بررسی و تحلیل وضعیّت شبکه‌ی شهری در استان بوشهر

جغرافیاوتوسعه ناحیه ای

مقاله 5، دوره 7، شماره 2 - شماره پیاپی 13، تیر 1388   

نوع مقاله: علمی- پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.22067/geography.v7i13.8972

نویسندگان

تقوایی تقوایی^* ؛ مجید گودرزی

چکیده

اهمیت شبکه‌ی شهری در جغرافیای سیاسی و اقتصادی و به طور کلی پویش شهرنشینی یک منطقه به اندازه‌ای است که نیاز به تأکید خاصی در این زمینه نیست. از آن‌جا که شبکه‌ی شهری هم به مفهوم فضایی آن، یعنی نحوه‌ی استقرار و توزیع شهرهای مختلف (اندازه، جمعیت و ...) و هم به مفهوم اقتصادی آن، یعنی نظام مبادله و داد و ستد بین شهرها بر اساس عملکردهای پایه ای آنها، هم حاصل و هم علّت بسیاری از مسائل و پدیده های شهرنشینی معاصر است، لذا شناخت چگونگی این شبکه و تغییرات آن در یک منطقه می‌تواند روشنگر حداقل بخشی از این مسائل گردد. برنامه ریزی بر پایه‌ی نظام شهری و کارکردی و سلسله مراتب آن در ارایه‌ی خدمات و ارتباطات دادوستدی برون و درون منطقه ای، تمرکز زدایی،کاهش نابرابری‌های موجود و توسعه‌ی موزون ساختار فضایی کل سرزمین، نقش پراهمیتی دارد. بنابراین هدف از این پژوهش بررسی وتحلیل وضعیت شبکه‌ی شهری در استان بوشهر با استفاده از الگوهای تمرکز شهری، مرتبه- اندازه و مرتبه– اندازه تعدیل شده، منحنی لورنز، ضریب جینی، ضریب آنتروپی و ضریب کشش پذیری است. نوع تحقیق کاربردی- توسعه‌ای و روش تحقیق، اسنادی و تحلیلی- علّی می باشد. همچنین برای تحلیل کمّی و کیفی داده های آماری از نرم افزارهای Excel و GISاستفاده شده است. نتایج پژوهش نشان دهنده‌ی نیمه متعادل بودن توزیع فضایی تعداد شهرهای استان بوشهر طیّ سال‌های 1335 تا 1385 بوده، ولی در سال 1385 به متعادلترین سطح خود طیّ این شش دهه می رسد، همچنین سال 1365 بهترین حالت تعادل توزیع فضایی جمعیت شهرهای استان بوشهر و سال 1335 بدترین حالت آن بوده و این روند در سال85 نسبت به سال 75 ، 2٪ کاهش پیدا کرده که بیانگر توزیع نامناسب امکانات و خدمات در سطح استان بوده است. در مجموع توزیع فضایی جمعیت شهرهای استان بوشهر نیمه متعادل بوده است.
کلید واژه ها: شهر، شبکه‌ی شهری، قانون مرتبه – اندازه و مرتبه – اندازه تعدیل یافته، منحنی لورنز، ضریب جینی، بوشهر.