اولویت بندی کشت محصولات استراتژیک زراعی استان البرز با استفاده از روش دلفی فازی و فرآیند تحلیل سلسله مراتبی (AHP)

ماشین های کشاورزی

مقاله 14، دوره 4، شماره 1 - شماره پیاپی 7، 1393، صفحه 116-124   

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.22067/jam.v4i1.33174

نویسندگان

محمد شریفی¹؛ اسداله اکرم^{* 1}؛ شاهین رفیعی¹؛ مجید سبزه پرور²

¹دانشگاه تهران

²دانشگاه علم و صنعت ایران

چکیده

استان البرز با وسعتی حدود 7/5121 کیلومترمربع معادل 31/0 درصد مساحت کل کشور است. کل اراضی قابل کشت استان 48954 هکتار می‌باشد. آب، زمین و سرمایه مهم‌ترین عوامل تولید بخش کشاورزی محسوب می‌شوند. لازم است با شناخت از باورهای ذهنی کشاورزان منطقه، معیارهای تصمیم‌گیری و انگیزه‌های اقتصادی آنان، اولویت کشت محصولات به‏ گونه‌ای تنظیم شود که ضمن تأمین منافع مادی کشاورزان، کمترین آسیب را به منابع اصلی کشت (آب و زمین) وارد سازد. تلفیق دو روش دلفی فازی (بارش فکری) و فرآیند تحلیل سلسله مراتبی یکی از ابزارهای مناسب برای دستیابی به این هدف می‌باشد. نتایج به‏ دست آمده از به‌کارگیری تکنیک‌های فوق، اولویت کشت محصولات استراتژیک زراعی استان البرز را به‏ ترتیب گندم، جو، ذرت علوفه ای، یونجه، پنبه و کلزا با وزن نهایی 496/0، 403/0، 354/0، 320/0، 183/0 و 090/0 تعیین می‌کند. در مقایسه معیارهای تصمیم با یکدیگر مشخص گردید که کشاورزان به‏ ترتیب سطح زیرکشت، درآمد خالص، هزینه‌های تولید و نیازهای دامداری را با میزان اهمیت نسبی 487/0، 410/0، 346/0 و 188/0 ترجیح می دهند. سطح زیرکشت، از بین معیارهای اولویت‌بندی از بالاترین اولویت برخوردار است. مشکل کمبود آب، هزینه کارگری بالا، فقدان سرمایه کافی و خرید تضمینی گندم توسط دولت، موجب گردیده است که بیشترین سطح زیر کشت در استان مربوط به گندم با 14350 هکتار باشد.

کلیدواژه‌ها

استان البرز؛ روش دلفی فازی؛ فرآیند تحلیل سلسله مراتبی (AHP)؛ محصولات استراتژیک زراعی

مراجع