ارزیابی سیستم منابع آب محدوده‌ی مطالعاتی آبخوان مشهد با رویکرد به ‌هم ‌پیوسته براساس چارچوب حسابداری آب

فصلنامه آب و توسعه پایدار

مقاله 5، دوره 2، شماره 1 - شماره پیاپی 4، شهریور 1394، صفحه 25-32   

نوع مقاله: مقاله علمی- ترویجی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.22067/jwsd.v2i1.46167

نویسندگان

معصومه یوسف زاده چابک^{* 1}؛ علی باقری²؛ کامران داوری³

¹دانشگاه تربیت مدرس تهران

²تریبت مدرس تهران

³فردوسی مشهد

چکیده

ارزیابی یکپارچه ی سیستم های منابع آب به عنوان یکی از گام های اساسی مدیریت یکپارچه منابع آب از مهمترین مراحل برنامه ریزی و اجرای مدیریت پایدار منابع آب می باشد. این موضوع، به منظور تدوین استراتژی های اثربخش برای حصول بهره وری بیشتر در عین حفظ یا بهبود محیط زیست و آثار اجتماعی مدیریت منابع آب، در مقوله حسابداری آب مطرح می شود. مقیاس تعریف شده در این بررسی حوضه ی آبریز و منطقه ی مورد مطالعه محدوده ی مطالعاتی آبخوان مشهد می باشد. با توجه به چارچوب پیشنهادی سازمان ملل، پس از تدوین حساب های آب با استخراج نشانگرهایی به تحلیل وضعیت منابع آب منطقه مورد مطالعه پرداخته شده است. نتایج نشان میدهد با توجه به اینکه بخش کشاورزی مصرف بسیار بالایی در بخش آب دارد، در سال 85 نسبت به سال 80، مقدار آب کمتری به این بخش اختصاص داده شده است. در مقابل حجم آب بیشتری به بخش صنعت که در مقابل مصرف کمتر آب درآمد بیشتری را تولید می کند، واگذار شده است. از طرفی میزان درآمد ایجاد شده در سال 85 نسبت به سال 80 به ازای هر مترمکعب آب 1246 ریال افزایش یافته است. همچنین نتایج نشان میدهد که بدون حذف بخش کشاورزی، تنها با نگاه جامع تری نسبت به مدیریت عرضه و تقاضا در این بخش، میتوان میزان افت آبخوان در این منطقه و همچنین میزان تولید ناخالص داخلی را بهبود بخشید.

کلیدواژه‌ها

حسابداری آب؛ مدیریت یکپارچه منابع آب؛ نشانگرهای کارایی؛ محدوده ی مطالعاتی آبخوان مشهد

مراجع

شرکت مدیریت منابع آب ایران. 1382. گزارش بیلان منابع آب محدوده های مطالعاتی کشور. شرکت مدیریت منابع آب ایران، معاونت پژوهش و مطالعات پایه، دفتر مطالعات پایه منابع آب.

صاحبدل، ش. 1390. گزارش مطالعات حسابداری آب. شرکت مدیریت منابع آب ایران.

یوسف زاده چابک، م.، باقری، ع. و داوری ، ک .1394. ارزیابی سیستم منابع آب با رویکرد بههمپیوسته بر اساس چارچوب حسابداری آب در محدودهی مطالعاتی مشهد. فصلنامه علمی و پژوهشی آب و فاضلاب. مهندسین مشاور طرح و تحقیقات آب و فاضلاب.

A Joint publication of UN World Water Assessment Programme (WWAP) and United Nations Statistics Division (UNSD). 2011. Monitoring framework for water.

Chalmers K., Godfrey J. and Potter B. 2012. Discipline-Informed Approaches to Water Accounting. Australian Accounting Review, 22, 275-285.

Lange G., Mungatana E. and Hassan R. 2007. Water accounting for the Orange River Basin: An economic prespective on managing a transboundary resource, Ecological Economics, 61, 660-670.

Molden D., Sakthivadivel R., Perry Ch.J., Fraiture Ch. and Kloezen W.H. 1998. Indicators for comparing performance of irrigated agricultural systems, International Water Management Institute, Colombo, Sri Lanka.

Project Consultant Egis Bceom International (Dr Gift Manase). 2010. SADC Economic Accounting of Water Use Project, European Development Fund, Southern Africa.

United Nations Statistics Division. 2012. System of Environmental-Economic Accounting for Water, Department of Economic and social Affairs, Statistics Division, United Nations, New York.

Vardon M. 2010. Praparation of the "Glossy" Publication on the System of Environmental-Economic Accounting for water, 16th Meeting of the London Group on Environmental Accounting, Santiago.

Vardon M., Lenzen M., Peevor S. and Creaser M. 2007. Water accounting in Australia. Ecological Economics, 61, 650-659.