سنجش درجۀ توسعۀ کشاورزی (زیر بخش زراعت) مناطق روستایی (مطالعه موردی: دهستان دشتروم شهرستان بویراحمد)

Journal of Research and Rural Planning

Article 3, Volume 4, Issue 4 - Serial Number 12, December 1394, Pages 77-94   

DOI: 10.22067/jrrp.v4i4.41333

Authors

صالح شاهرخی ساردو^{* 1}; شهاب میرزایی¹; موسی محمودی برام¹; بهروز حسن پور²

¹دانشگاه یاسوج

²مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی

Abstract

هدف: از آن جایی که قابلیت ها و مزیت های نسبی محلّی و منطقه ای هر یک از مناطق روستایی به دلیل تأثیرپذیری از عوامل متعدد اقتصادی، اجتماعی و محیطی همواره متفاوت است، این مهم باعث برتری پاره ای از مناطق روستایی به لحاظ توسعۀ کشاورزی نسبت به مناطق دیگر می‌شود. به این منظور، شناخت وضعیت موجود هر یک از مناطق روستایی، از اصول بنیادین برنامه ریزی های توسعۀ کشاورزی در مناطق روستایی محسوب شده و راهکارهای عملی نیز با تبیین وضع موجود معنا می-یابد.
روش: پژوهش حاضر به لحاظ هدف، تحقیقی کاربردی و از لحاظ تجزیه و تحلیل داده ها، تحقیقی کمّی است. جامعۀ آماری پژوهش، روستاهای ده خانوار و بالاتر دهستان دشتروم شهرستان بویراحمد (39 روستا) بود که از این میان، 320 روستایی مورد مطالعه قرار گرفتند. برای جمع آوری داده ها، علاوه بر اَسناد، پرسش نامۀ محقق ساخته به کار رفت. ضریب آلفای کرونباخ (651/0- 955/0) به ‌دست آمده که نشان دهندۀ بهینه گی پرسش نامه است. برای سنجش درجۀ توسعۀ کشاورزی از روش ترکیبی تاپسیس- آنتروپی استفاده شد. داده‌پردازی نیز با استفاده از نرم افزارهای MATLAB 7.10 و SPSSvr21 انجام گرفت.
یافته ها: نتایج بررسی ها نشان می دهد که ضریب توسعه یافتگی کشاورزی (زیر بخش زراعت)، برای روستای تنگاری با 909/0 بالاترین و روستای چشمه بلوطک با 082/0 پایین ترین ضریب توسعه یافتگی را دارند؛ افزون بر این، نتایج پژوهش حاکی از وضعیت نامطلوب توسعۀ کشاورزی (با میانگین 353/0 با دامنۀ (صفر تا یک) در منطقه بود؛ به نحوی که اغلب روستاها (97/58 درصد) در سطح کمتر توسعه یافته قرار دارند. نتایج حاکی از آن است که پراکُنش فضایی توسعۀ کشاورزی در منطقۀ مورد مطالعه در وضعیت متوازنی قرار ندارد.

Keywords

آنتروپی; تاپسیس; توسعۀ روستایی و کشاورزی; دهستان دشتروم