بررسی امکان دسترسی به نیات مؤلّف نقدی بر هرمنوتیک قصدی‌ستیز و نظریۀ مرگ مؤلّف

جستارهایی در فلسفه و کلام

مقاله 6، دوره 42، شماره 2 - شماره پیاپی 85، بهمن 1389، صفحه 170-194   

نوع مقاله: علمی پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.22067/philosophy.v42i2.11264

نویسندگان

علیرضا عابدی سرآسیا^* ؛ محمدصادق علمی سولا؛ محمدکاظم علمی سولا

چکیده

نظریة معروف در زمینۀ معنا و تفسیر متن «قصدی‌گرایی» نامیده می‌شود و بر اساس آن، «نیات صاحب اثر با معنای اثر یا تفسیر آن مرتبط است». در دهه‌های اخیر، نظریه‌ای که در تقابل با نظریة مشهور، با عنوان نظریة «قصدی‌ستیزی» یا در شکل حادّ آن، نظریة «مرگ مؤلّف» نامیده می‌شود، به شکلی فزاینده، رشد کرده است. در این مقاله، دسته‌ای از مهم‌ترین دلایل قصدی‌ستیزان در برابر قصدی‌گرایان تحت عنوان «عدم دسترسی به نیات مؤلّف» بررسی شده و با دلایل و شواهد متعدد نشان داده شده است که این دلایل، پایه و اساس محکمی ندارند و نیات به معنای واقعی کلمه (نیات پدیدار شناختی)، اموری قابل دسترس هستند.

کلیدواژه‌ها

هرمنوتیک؛ قصدی‌گرایی؛ قصدی‌ستیزی؛ سنّت؛ نیت مؤلّف؛ قصد روان‌شناختی و قصد پدیدارشناختی

مراجع

- احمدی، بابک؛ ساختار و تأویل متن، تهران: نشر مرکز، 1388.

- انصاری، محمد علی؛ الموسوعة الفقهیة المیسرة، قم: مجمع الفکر الاسلامی، 1415ق.

- پالمر، ریچارد؛ علم هرمنوتیک، ترجمة محمد سعید حنایی کاشانی، تهران: انتشارات هرمس، 1384.

- خسرو پناه، عبدالحسین؛ کلام جدید، قم: مرکز مطالعات و پژوهش‌های حوزة علمیه، 1383.

- ریخته گران، محمد رضا؛ منطق و مبحث علم هرمنوتیک (اصول و مبانی علم تفسیر)، نشر کنگره،1378.

- ریکور، پل؛ «وجود و هرمنوتیک»، در: نیچه...[و دیگران]؛ هرمنوتیک مدرن، گزینة جستارها، ترجمة بابک احمدی، مهران مهاجر و محمد نبوی، تهران: نشر مرکز، 1386.

- عابدی سرآسیا، علیرضا؛ «هرمنوتیک و اصول فقه: نگاهی به انواع قصدی‌گرایی در غرب و مقایسة آن با دیدگاه تفسیری اصولیان شیعه»، در: مطالعات اسلامی (فقه و اصول)، شماره 1/85، پاییز و زمستان 1389، ص67 – 85.

- فضیلت، محمود؛ معنا شناسی و معانی در زبان و ادبیات، کرمانشاه: انتشارات دانشگاه رازی، چاپ و نشر انتشارات طاق بستان، 1385.

- کربای، آنتونی؛ «درآمدی بر هرمنوتیک»، در: نیچه...[و دیگران]؛ هرمنوتیک مدرن، گزینة جستارها، ترجمة بابک احمدی، مهران مهاجر و محمد نبوی، تهران:  نشر مرکز، 1386.

- لارنس، فرد؛ «گادامر انقلاب هرمنوتیکی و الهیات»، در: علایی، جستارهایی در زیبایی‌شناسی، مقالاتی در زیبایی‌شناسی، هرمنوتیک و ساختارشکنی، تهران: نشر اختران، 1387.

- مشکینی، علی؛ اصطلاحات الاصول، قم: الهادی، 1371.

- نصری، عبدالله؛ راز متن(هرمنوتیک، قرائت پذیری متن و منطق فهم دین)، تهران: نشر مرکز مطالعات و انتشارات آفتاب توسعه، 1381.

- نیچه...[و دیگران]، هرمنوتیک مدرن، گزینة جستارها، ترجمة بابک احمدی، مهران مهاجر و  محمد نبوی، تهران: نشر مرکز، 1386.

- هابرماس، یورگن؛  نقد حوزة عمومی، ترجمة حسین بشیریه، تهران: نشر نی، 1375.

- هوی، دیوید کوزنز؛ حلقة انتقادی: ادبیات، تاریخ و هرمنوتیک فلسفی، ترجمة مراد فرهادپور، تهران: نشر روشنگران و مطالعات زنان، 1385.

- واعظی، احمد؛ درآمدی بر هرمنوتیک، تهران: مرکز نشر پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی، 1386.

- Allen, Graham, Intertextuality, New Critical Idiom, Taylor & Francis Routledge, London & New York, 2000.

- Gadamer, Hans-Georg,  Philosophical Hermeneutics, Translated and Edited by David E. Linge, University of California Press, Berkeley, Los Angeles & London, the regents of the University of California, 2004, second paperback printing, 2008.

- Lamarque, Peter, “The Intentional Fallacy”, in Waugh, Patricia, Litirary Theory and Criticism: an Oxford guide, Oxford Univresity Press Inc., New York, 2006.                     

- Mantzavinos, Chrysostomos, Naturalistic Hermeneutics,  Translated from German by Darrell Arnold, Cambridge University Press, Cambridge, New York, Melbourne, Madrid, Cape Town, Singapore, São Paulo, 2005.

- Mikkonen, Jukka, Intentions and Interpretations: Philosophical Fiction as Conversation,    Published January 27, 2009, http:// www. contempaesthetics. org/newvolume/pages/article.php?articleID=526

- Noël, Carroll, “Interpretation and Intention: The Debate between Hypothetical and Actual Intentionalism”, In Journal: Metaphilosophy, Volume 31 Issue 1& 2, 2000, Pages 75 – 95 (Published Online: 24 Jan 2003)

- Spoerhase, Carlos, Hypothetischer Intentionalismus. Rekonstruktion und Kritik, Citation Information. Journal of Literary Theory. Volume 1, Issue 1, Pages 81–110, August, 2007.

- Stecker, Robert, Interpretation and Construction, Art, Speech, and the Law, Blackwell, The United Kingdom, 2003.

- Wodak, Ruth and Meyer, Michael (ed.), Methods of Critical Discourse Analysis, London, Thousand Oaks & New Delhi, SAGE Publications 2001.