ترجمۀ ادبیات کودک از منظر پارادایم اسکوپوس و تعادل (مطالعۀ موردی: داستان شازده کوچولو)

مطالعات زبان و ترجمه

مقاله 6، دوره 48، شماره 3، مهر 1394، صفحه 117-137   

نوع مقاله: مقالۀ پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.22067/lts.v48i3.53247

نویسندگان

سمیر حسنوندی¹؛ مجتبی عسکری¹؛ اسماء عالیشوندی²؛ زهرا جان نثاری لادانی^{* 1}

¹گروه زبان و ادبیات انگلیسی، دانشگاه اصفهان، اصفهان، ایران

²گروه زبان و ادبیات انگلیسی، دانشگاه شهید باهنر کرمان؛ کرمان، ایران

چکیده

مطالعۀ حاضر بر آن است تا عملکرد دو پارادایم مهم ترجمه را در ادبیات کودک به تصویر بکشد. این دو پارادایم عبارت‌اند از: 1) پارادایم تعادل؛ 2) پارادایم اسکوپوس. پارادایم نخست تعادل را در متن مبدأ جستجو می‌کند، درحالی‌که پارادایم دوم به‌دنبال آن در متن مقصد است. بدین منظور سه ترجمۀ برجستۀ داستان شازده کوچولو از محمد قاضی، احمد شاملو و ابوالحسن نجفی مورد تحلیل و بررسی قرار گرفت. در پایان مشخص شد که ترجمۀ شاملو، برخلاف دو مترجم دیگر ترجمه‌ای مخاطب- مدار و بر پایۀ پارادایم اسکوپوس است که مخاطبین خاص خود،یعنی کودکان را کاملاً در نظر می‌گیرد. دو مترجم دیگر رویکردی متن- مدار در ترجمه‌های خود ارائه داده و گاهی از واژگان و عباراتی استفاده کرده‌اند که درک آن برای کودکان پیچیده است. ترجمۀ این دو مترجم را باید ذیل پارادایم تعادل در نظر گرفت. پژوهش حاضر به این نتیجه می‌رسد که پارادایم اسکوپوس، به‌مراتب فراگیرتر از پارادایم تعادل در مسئلۀ ترجمۀ ادبیات کودک است.

کلیدواژه‌ها

ادبیات کودک؛ شازده کوچولو؛ ترجمه؛ پارادایم اسکوپوس؛ پارادایم تعادل

مراجع

حجازی، ب. (1385). ادبیات کودکان، تهران: روشن‌گران و مطالعات زنان.

 

دوسنت اگزوپری، الف. (1392). شازده کوچولو. مترجم: احمد شاملو، تهران: نشر نگاه.

 

دوسنت اگزوپری، الف. (1380). شازده کوچولو، چاپ شانزدهم، مترجم: محمد قاضی، تهران: شرکت سهامی کتاب‌های جیبی.

 

دوسنت اگزوپری، الف. (1392). شازده کوچولو، مترجم: ابوالحسن نجفی، تهران: نشر نیلوفر.

 

شعاری نژاد، ع. (1364). ادبیات کودکان، تهران: اطلاعات.

 

میرهادی، ت. (1373). فرهنگنامه کودکان و نوجوانان، ، تهران: فرهنگنامه.

 

هتیم، ب. ماندی، ج. (2004). مرجعی پیشرفته برای ترجمه، مترجم: مریم جابر، فریبرز مجیدی، تهران: انتشارات سمت.

 

Armstrong, N. (2005). Translation, Linguistics and Culture, Toronto:Multilingual Matters.

Chesterman, A. (1996). On similarity.Target, 8. (1), 159-163.

 

De Saint-Exupery, A. (1943). The Little Prince (K. Woods, Trans.). New York: Reynal & Hitchcock.

Hatim, B. (2013). Teaching and Researching Translation,UK:Pearson education Limited.

 

Hunt, P. (1995). “Poetics and Practicality: Children's Literature and Theory in Britain”, The Lion and theUnicorn, 41-49, Britain.

 

Klingberg, G. (1986). Children’s Fiction in the Hands of Translators, Sweden: CKW Gleerup Lund.

Lefevere, A. (1992). Translation, Rewriting, and the Manipulation of Literary Fame, London & New York: Routledge.

 

Malblanc, A. (1944/1963). Stylistique comparee du français et de l’allemand: Essai derepresentation linguistique comparee et etude de traduction, Paris: Didier.

 

Malone, J. L. (1988). The Science of Linguistics in the Art of Translation: Some Tools fromLinguistics for the Analysis and Practice of Translation, Albany: State University ofNew York Press.

 

Nida, E. and Taber, C. (1969). The Theory and Practice of Translation, Leiden:E.J. Brill.

 

Nord, C. (1997).Translating as a Purposeful Activity. Functionalist Approaches Explained, Manchester: St. Jerome.

 

Oittinen, R. (2002). Translating for Children, New York & London: Garland Publishing Inc.

Pym, A. (2007). Natural and directional equivalence in theories of translation. Target, 19. (2), 271-294.

 

Pym, A. (2010). Exploring Translation Theories, New York: Routledge.

 

Reiss, K, and Vermeer, H.J. (1984). Grundlegung einer allgemeinen Translationstheorie, Tübingen: Max Niemeyer Verlag.

 

Shavit, Z. (2009). Poetics of Children's Literature, Athens & London: University of Georgia Press.

 

Snell-Hornby, M. (1988). Translation Studies: An Integrated Approach, Amsterdam and Philadelphia: Benjamins.

 

Shveister, A.D. (1973/1978). Übersetzung und Linguistik, Berlin: Akademie.

 

Vazquez-Ayora, G. (1977). Introduccion a la traductologia, Washington: DC: Georgetown University Press.

 

Vermeer, H. J. (1989/2004). Skopos and Commission in Translational Action (trans. A. Chesterman). In Chesterman (ed.).

 

Vinay, J-P. and Darbelnet, J. (1958/1972). Stylistique comparee du français et de l’anglais: methode de traduction, Paris: Didier.