| تعداد نشریات | 55 |
| تعداد شماره‌ها | 2,137 |
| تعداد مقالات | 22,078 |
| تعداد مشاهده مقاله | 95,587,381 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 33,053,644 |
برّرسی تطبیقی دو نظریۀ ولایت فقیه و دموکراسی متعهّد در شکل‌گیری گفتمان انقلاب اسلامی | ||
| علوم اجتماعی دانشگاه فردوسی مشهد | ||
| مقاله 4، دوره 13، شماره 2 - شماره پیاپی 28، اسفند 1395، صفحه 107-135 اصل مقاله (618.05 K) | ||
| نوع مقاله: علمی - پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22067/jss.v13i2.47360 | ||
| نویسندگان | ||
| مرتضی علویان* ؛ حسین دوست‌محمّدی | ||
| دانشگاه مازندران | ||
| چکیده | ||
| انقلاب اسلامی ایران، نقطۀ آغازینی در تحوّلات سال‌های پایانی قرن بیستم به شمار می‌آید. انقلابی که مکاتب مختلف سیاسی از جمله لیبرالیسم، سوسیالیسم، ناسیونالیسم و غیره را به چالش کشیده است. پرداختن به اندیشه‌ها و زیرساخت فکری انقلاب اسلامی در فضای تأثیر عوامل مؤثّر بر انقلاب‌ها (اندیشۀ سیاسی، رهبری و مردم) امری ضروری به نظر می‌رسد. انقلاب اسلامی تجربه‌ای است که نخبگان آن از مجموعه‌های دینی و روشن‌فکری برخاسته و هر کدام در راستای رسیدن جامعه به وضعیت مطلوب و اندیشۀ جایگزین، تلاش‌های فراوانی کرده اند. امام خمینی به عنوان بنیان‌گذار انقلاب اسلامی و شخصیت‌های دیگری هم‌چون علی شریعتی در مجموعه‌های روشن‌فکری نقش مهمّی را ایفا کرده‌اند. آن‌چه در این پژوهش به آن پرداخته می‌شود، این است که دو نظریۀ ولایت فقیه و دموکراسی متعهّد به چه میزانی در انقلاب اسلامی نقش ایفا کرده‌اند و چه‌گونه در پیش‌برد این هدف هم‌افزایی داشته‌اند؟ بر همین اساس، تأثیر هر یک از دو نظریه بر عناصر اصلی شکل‌گیری انقلاب (اعتقادات، رهبری، مردم) برّرسی شده و نقاط مشترک و افتراق بیان شده است. به باور نگارندگان، امام خمینی در یک گسترۀ عمومی و علی شریعتی در یک مجموعۀ خاص نخبگی توانستند از اسلام انقلابی و تشیّع راستین علوی در ترسیم وضعیت مطلوب جهت جای‌گزینی با وضع موجود بهره گیرند. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| امام خمینی؛ گفتمان انقلاب اسلامی؛ ولایت فقیه؛ شریعتی؛ دموکراسی متعهّد | ||
| مراجع | ||
|
1. ابوزید، ن. (1383). نقد گفتمان دینی. (ح. یوسفی اشکوری، مترجم). تهران: نشر یادآوران
2. امامی، م. و بخشی، م. (1394). تبیین مدل جهان‌شمول نظام ولایی براساس گفتمان حکومت جهانی اسلام امام خمینی. پژوهش‌نامۀ انقلاب اسلامی، 5 (15)، 94-65
3. ایزدی، س. (1394). نظم‌های سیاسی در فقه شیعه و ظرفیت‌سنجی آن‌ها در خصوص مشارکت سیاسی. علوم سیاسی، 7 (66)، 56-35
4. باقی، ع. (1383). تولّد یک انقلاب. تهران: نشر سرایی
5. بیات، م. ح. (1393). ولایت فقیه و جایگاه آن در حکومت اسلامی با تکیه بر براهین عقلی و نقلی. بصیرت و تربیت اسلامی، 11 (31)، 45-19
6. پولادی، ک. (1392). تاریخ اندیشۀ سیاسی در غرب. تهران: نشر مرکز
7. تاجیک، ا. (1380). میزگرد گفتمان انقلاب اسلامی. اندیشۀ انقلاب اسلامی، (پیش‌شمارۀ 1)، 174-145
8. خمینی، ر. (1376). کلمات قصار، پندها و حکمت‌ها. تهران: مؤسسۀ تنظیم و نشر آثار امام خمینی
9. خمینی، ر. (1389). ولایت فقیه. تهران: مؤسّسۀ تنظیم و نشر آثار امام خمینی
10. دارینی، م. (1386). تحوّلات اجتماعی و انقلاب اسلامی از دیدگاه امام خمینی. تهران: مؤسّسۀ تنظیم و نشر آثار امام خمینی
11. دهشیری، محمّدرضا. (1380). تأثیر تحوّلات سیاسی- اجتماعی بر هویت فرهنگی ایران معاصر. نامۀ پژوهش، 6 (22 و 23)، 178-151
12. رجایی، ف. (1372). تحوّل اندیشه سیاسی در شرق باستان. تهران: نشر قومس
13. رزمجو، ح. (1369). استاد و فرزند برومند او. مشهد: انتشارات خاوران
14. رهنما، ع. (1389). علی شریعتی مسلمانی در جست‌وجوی ناکجاآباد. (ک. قرقلو، مترجم). تهران: انتشارات گام نو
15. زیباکلام، ص. (1390). از دموکراسی تا مردم‌سالاری نظری بر اندیشه‌های سیاسی دکتر علی شریعتی. تهران: انتشارات روزنه
16. سمیعی اصفهانی، ع. و کیانی، ع. (1394). پیروزی و ناکامی گفتمان انقلاب اسلامی تجربه متفاوت در ایران 1979 و مصر 2011. سیاست، 45 (2)، 287-269
17. شاکرین، ح. ر. (1391). حکومت دینی. قم: دفتر نشر معارف
18. شجاعیان، م. (1382). انقلاب اسلامی و رهیافت فرهنگی. تهران: انتشارات مرکز اسناد انقلاب اسلامی
19. شریعتی، ع. (1358). مجموعه آثار. ج 9. تهران: نشر سحاب کتاب
20. شریعتی، ع. (1371). فرهنگ لغات. تهران: انتشارات قلم
21. شریعتی، ع. (1372). مجموعه آثار. ج 26. تهران: شرکت سهامی انتشار
22. شریعتی، ع. (1392). دربارۀ روحانیت. مشهد: نشر سپیده باوران
23. شریعتی، ع. (1393). امّت و امامت. مشهد: نشرسپیده باوران
24. شفیعی سروستانی، ا. (1389). پرسش از غرب. تهران: نشر موعود عصر
25. طباطبایی، ج. (1387). زوال اندیشۀ سیاسی در ایران. تهران: انتشارات کویر
26. طباطبائی، ج. (1367). درآمد فلسفی بر تاریخ اندیشۀ سیاسی در ایران. تهران: دفتر نشر فرهنگ اسلامی
27. عالم، ع. (1386). بنیادهای علم سیاست. تهران: نشر نی
28. عمید زنجانی، ع. (1366). فقه سیاسی، نظام سیاسی و رهبری در اسلام. ج 2. تهران: انتشارات امیرکبیر
29. عمید زنجانی، ع. (1385). مبانی اندیشۀ سیاسی اسلام. تهران: انتشارات پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی
30. عیوضی، م.ر. (1392). انقلاب اسلامی و ریشه‌های تاریخی آن. تهران: انتشارات دانشگاه پیام نور
31. فوکو، م. (1391). ایران روح یک جهان بی‌روح. (ن. سرخوش، مترجم). تهران: نشر نی
32. فیرحی، د. (1382). نظام سیاسی و دولت در اسلام. تهران: انتشارات سمت
33. فیرحی، د. (1392). قدرت، دانش و مشروعیت اسلام. تهران: نشر نی
34. قوام، ع. (1392). سیاست‌های مقایسه‌ای. تهران: انتشارات سمت
35. متقی، ا. و قره بیگی، م. (1393). واکاوی گفتمان ژئوپولیتیکی انقلاب اسلامی ایران از نظرگاه نظریۀ سازه‌انگاری. پرسش‌نامۀ متین، 16 (64)، 151-131
36. مطهرّی، م. (1365). امامت و رهبری. تهران: انتشارات صدرا
37. مطهّری، م. (1371). پیرامون انقلاب اسلامی. تهران: انتشارات صدرا
38. ملکوتیان، م. (1387). بازخوانی علل وقوع انقلاب اسلامی در سپهر نظریه‌پردازی‌ها. تهران: انتشارت پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی
39. نصری، م. (1387). ایران، دیروز، امروز، فردا. قم: نشر معارف
40. هزارجریبی، ج. (1387). درآمدی بر نسبت حکومت و مشروعیت. تهران: دفتر برنامه‌ریزی اجتماعی و مطالعات فرهنگی | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 1,024 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 506 |
||