تاثیر آلومینیوم موجود بر نمودارهای فازی تعادلی Fe-C-Al-Si

مهندسی متالورژی و مواد

مقاله 8، دوره 21، شماره 1، اسفند 1388

نوع مقاله: علمی و پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.22067/ma.v21i1.2426

نویسنده

کیانی رشید کیانی رشید^*

ایرانی

چکیده

MTDATA، بسته نرم افزاری قدرتمندی برای محاسبۀ شرایط تعادلی و دیاگرام‌های فازی است. این نرم افزار برای بررسی استحاله‌های فازی یا شبیه سازی فرآیند‌ها قابل استفاده است که بستگی به نوع پایگاه داده‌هایی دارد که در اتصال با آن‌ها می باشد. در این تحقیق نمودارهای فازی سیستم آهن- کربن- آلومینیوم- سیلیسیم (Fe-C-Al-Si) با به کار بردن نرم افزار MTDATA و استفاده از پایگاه داده‌های SGTE محاسبه گردیدند تا فازهای موجود در دماهای متفاوت و محدوده ترکیب شیمیایی مورد نظر و در شرایط تعادلی تعیین شوند. مشاهده گردید که افزایش آلومینیوم باعث تغییرات تعادلی آهن – کربن در این ترکیبات آلیاژی می شود. ناحیه آستنیت با افزایش آلومینیوم کوچک تر شده و برای چدن‌های حاوی حدودAl 88/4% یا بیش تر هیچ نشانی از یک ناحیه آستنیتی دیده نمی‌شود. نتایج تجربی حاصل از عملیات حرارتی و دیلاتومتری در تلفیق با مشاهدات انجام گرفته با میکروسکوپ‌های نوری و الکترونی گواه توافق خوب نمودارهای فازی محاسبه شده برای مقادیر کم و مقدار بالای Al 16/6% می‌باشد. به هرحال محاسبات انجام شده برای Al 88/4% با مشاهدات اختلاف نشان می‌دهد و آزمایش‌ها با آلیاژ حاوی این مقدار آلومینیوم بیانگر این نکته است که استحاله‌های آستنیتی در این آلیاژ اتفاق می افتد، درحالی که شاهدی بر حضور ناحیه γ در نمودار فازی محاسبه شده وجود ندارد.