اثر کشت مخلوط نواری ذرت (Zea mays L.) و لوبیا Phaseolus vulgaris L.)) بر عملکرد ماده خشک و نسبت برابری زمین در شرایط کنترل و عدم کنترل علف های هرز

بوم شناسی کشاورزی

مقاله 3، دوره 2، شماره 2 - شماره پیاپی 4، تیر 1389، صفحه 225-235   

نوع مقاله: علمی - پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.22067/jag.v2i2.7627

نویسندگان

علیرضا کوچکی؛ مهدی نصیری محلاتی؛ حسن فیضی^* ؛ شهرام امیرمرادی؛ فرزاد مندنی

گروه زراعت، دانشکده کشاورزی، دانشگاه فردوسی مشهد، مشهد، ایران

چکیده

به منظور بررسی اثر کشت مخلوط نواری ذرت (Zea mays L.) و لوبیا Phaseolus vulgaris L.)) بر عملکرد ماده خشک و نسبت برابری زمین (LER) آزمایشی در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه فردوسی مشهد در سال زراعی 88-1387 انجام شد. تیمارهای آزمایش شامل پنج سطح کشت مخلوط نواری با 2، 3، 4، 5 نوار و کشت خالص ذرت و لوبیا همراه با دو سطح کنترل و بدون کنترل علف های هرز به صورت طرح بلوک نواری در سه تکرار انجام شد. نتایج نشان داد که روند تجمع مادة خشک ذرت و لوبیا تحت تأثیر تیمارهای مختلف کشت مخلوط قرار گرفت. بیشترین میزان تجمع مادة خشک در تیمار نوار 2 ردیفی و کمترین آن در کشت خالص بود، بنابراین با افزایش عرض نوار تجمع مادة خشک به تدریج کاهش یافت. علف های هرز، هم از طریق اثر بر سرعت تجمع ماده خشک و هم از طریق تاثیر بر مقدار تجمع ماده خشک باعث کاهش رشد شدند. عملکرد ماده خشک مخلوط نسبت به کشت خالص در ردیف های حاشیه ای در تمامی تیمارها بیشتر از ردیف های مرکزی بود. در ردیف های حاشیه ای، وجود علف هرز عملکرد بیولوژیک ذرت، لوبیا و مخلوط را به ترتیب به میزان 7/18، 5/23 و 3/20 درصد نسبت به شرایط عاری از علف هرز کاهش داد. این کاهش در ردیف های مرکزی معادل 6/29، 3/21 و 3/27 درصد بود. در تمامی تیمارهای مخلوط نواری، نسبت برابری زمین بیشتر از کشت خالص(LER>1) بود و با افزایش عرض نوار مقدار آن کاهش یافت. در ردیف های حاشیه ای، LER مخلوط در حضور علف های هرز به میزان 29/0 افزایش یافت که این مقدار در ردیف های مرکزی برابر 21/0 بود. این امر نشاندهنده توانایی بالقوه کشت مخلوط در رقابت با علف های هرز بدون استفاده از وجین و یا علفکش ها است.

کلیدواژه‌ها

تثبیت نیتروژن؛ رقابت؛ مدیریت تلفیقی

مراجع

1- Aerts, R. 1999. Interspecific competition in natural plant communities: Mechanisms, trade-offs and plant–soil feedbacks. Journal Experimental Botany 50: 29–37.

2- Akuda, E.M. 2001. Intercropping and population density effects on yield component, seed quality and photosynthesis of sorghum and soybean. The Journal Food Technology (Africa) 6(3):170–172.

3- Anil, L., Park, J., Phipps, R.H., and Miller, F.A. 1998. Temperate intercropping of cereals for forage: a review of the potential for growth and utilization with particular reference to the UK. Grass and Forage Science 53: 301-317.

4- Banik , P., Midya, A. Sarkar, B. K., and Ghose, S. S. 2006. Wheat and chickpea intercropping systems in additive series experiment: advantages and smothering. European Journal Agronomy 24: 324-332.

5- Baumann.D.T., Bastiaans, L., and Kropff, M. 2003. Intercropping system optimization for yield, quality and weed suppression combining mechanic and descriptive models. Agronomy Journal 94: 734-742

6- Callaway, R.M. 1998. Facilitation in plant communities. p. 623–648. In: F.I. Pugnaire and F. Valladares (ed.) Handbook of Functional Plant Ecology. Marcel Dekker, New York.

7- Chen, C.,Westcott, M., Neill, K., Wichmann, D., and Knox, M. 2004. Row configuration and nitrogen application for barley-pea intercropping in Montana. Agronomy Journal 96: 1730–1738.

8- Hauggaard-Nielsen, H., Ambus, P., and Jensen, E.S. 2001. Interspecific competition, N use and interference with weeds in pea–barley intercropping. Field Crops Research 70:101–109.

9- Hiebsch, C., Teiokagho, F. Chirembo, A. M., and Gerdner, F. P. 1995. Plant density and soybean maturity in soybean-maize intercropping. Agronomy Journal 87: 965-989

10- Hossienpanahi, F. 2008. Evaluation of yield and yield components in the corn and potato intercropping. M.Sc. Thesis. Faculty of Agriculture. Ferdowsi University, Mashhad, Iran. (In Persian with English Summary)

11- Jahansooz, M.R., Yunusa, I.A.M., Coventry, D.R., Palmer, A.R., and Eamus, D. 2007. Radiation- and water-use associated with growth and yields of wheat and chickpea in sole and mixed crops. European Journal Agronomy 26: 275–282.

12- Jensen, E.S. 1996. Grain yield, symbiotic N2 fixation and interspecific competition for inorganic N in pea–barley intercrops. Plant and Soil 182(1): 25–38.

13- Kallu, B.A., and Erhabor, P.O. 1990. Barley, lentil and flax yield under different intercropping systems. Agronomy Journal 82: 1066–1068.

14- Li, L., Yang, S.C. Li, X.L. Zhang, F.S., and Christie. P. 1999. Interspecific complementary and competitive interactions between intercropped maize and faba bean. Plant and Soil 212(2): 105–114.

15- Makinde, E. A., Ayoola, O. T., and Makinde, E. A. 2009. Intercropping leafy greens and maize on weed infestation, crop development, and yield. International Journal Vegetable Science 15: 402–411.

16- Morris, R.A., and Garrity, D.P. 1993. Resource capture and utilization in intercropping: Non-nitrogen nutrient. Field Crops Research 34: 319–334.

17- Odhiambo, G.D., and Ariga, E.S. 2001. Effect of intercropping maize and beans on Striga incidence and grain yield. Seventh Eastern and Southern Africa Reigenal Maize Conference. pp. 183-186

18- Ofori, F., and Stern, W.R. 1987. Cereal–legume intercropping systems. Advance in Agronomy 41: 41–90.

19- Olasantan, F.O.E, Lucas, E.O., and Ezumah, H.C. 1994. Effects of intercropping and fertilizer application on weed control and performance of cassava and maize. Field Crops Research 39:63-69

20- Poggio, S. L. 2005. Structure of weed communities occurring in monoculture and intercropping of field pea and barley. Agriculture Ecosystems Environment 109: 48–58.

21- Rezvan-Bidokhti, S. 2004. Comparison to compounds of intercropping in corn and bean intercropping. M.Sc. Thesis. Faculty of Agriculture. Ferdowsi University, Mashhad, Iran. (In Persian with English Summary).

22- Rostami, L., Mondani, F., Khuramdel, S., Koocheki, A., and Nassiri Mahallati, M. 2009. Effect of various corn and bean intercropping densities on weed populations. Weed Research Journal 1(2): 37-51. (In Persian with English Summary).

23- Sanjani, S. 2007. The investigation seed yield and weed control in additive intercropping of cowpea and grain sorghum in limited irrigation condition. MSc Thesis. Faculty of Agriculture, University of Tehran. Iran. 143p. (In Persian with English Summary).

24- Schippers, P., and Kropff, M.J. 2001. Competition for light and nitrogen among grassland species: a simulation analysis. Functional Ecology 15:155-164.

25- Thobatsi, T. 2009. Growth and yield responses of maize (Zea mays L.) and cowpea (Vigna unguiculata) in a intercropping system. MSc Thesis. University of Pretoria. 149 p.

26- Tsubo, M., Walker, S., and Ogindo, H.O. 2005. A simulation model of cereal–legume intercropping systems for semi-arid regions I. Model development. Field. Crops Research 93:10-22.

27- Walker, S., and Ogindo, H.O. 2003. The water budget of rainfed maize and bean intercrop. Physiology Chemistry Earth 28:919–926.

28- Wall, G.J., Pringle, E.A., and Sheaed, R.W. 1991. Intercropping red-clover with silage corn for soil erosion control. Canadian Journal Plant Science 71: 137-145.

29- Weil, R.R., and Mc Fadden, M.E. 1991. Fertility and weed stress effects on performance of maize/soybean intercrop. Agronomy Journal 83: 717-721.

30- West, T.D., and Griffith, D.R. 1992. Effect of strip intercropping corn and soybean on yield and profit. Journal Production Agriculture 5:107–110.

31- Xin, N.Q., and Tong, P.Y. 1986. Multiple cropping systems and its development orientation in China (a review). Science Agriculture Sinica 4:88–92.