مناظره های هویتی و تحول سیاست خارجی روسیه

پژوهش نامه ایرانی سیاست بین الملل

مقاله 2، دوره 2، شماره 4، بهمن 1393، صفحه 23-43   

نوع مقاله: مقالات

شناسه دیجیتال (DOI): 10.22067/jipr.v2i4.44308

نویسندگان

سجاد بهرامی مقدم^* ؛ علی اصغر ستوده

دانشگاه گیلان

چکیده

روسیه دل‌مشغول پاسخ به پرسشِ کهنِ "کیستیِ خویش" است. پاسخ های روسیه به این پرسش بر جهت گیری سیاست خارجی کشور تأثیر گذاشته است. پس از فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی، مناظره کهن بر سر هویت ملی و اهداف اصلی سیاست خارجی روسیه دگرباره شدت گرفت. در 1992، نخبگانی که هویت خود را لیبرال وصف می نمودند با کوزیروف به تلاش های یلتسین برای پیوستن روسیه به اقتصاد بازار آزاد و هژمونی غرب در جهان پیوستند، اما از سوی اسلاوگرایان و اوراسیاگرایان به چالش کشیده شدند. در نتیجه با خروج لیبرال ها از قدرت و رشد اوراسیاگرایان سیاست خارجی روسیه دست‌خوش تغییر شد. با پایان دهۀ 1990 و در آغاز هزارۀ نو روسیه ای متجلی شد که هویت خود را نه بر اساس غرب گرایی و نه اوراسیاگرایی بلکه بر اساس احیای هویت طبیعی یا اصیل روسیه تعریف می‌کند. بدین ترتیب، جهت‌گیری سیاست خارجی روسیه یک بار دیگر دست‌خوش تغییرات رادیکال شد. در این پژوهش با روش تبیینی تأثیر مناظره های هویتی درونی بر سیاست خارجی روسیه بررسی شده است. پرسش آن است که لایه های هویتی چه تأثیری بر فرآیند سیاست خارجی روسیه داشته‌اند؟ فرضیه نگارنده این ست که "هرکدام از لایه های هویتی آتلانتیک گرایی، اسلاوگرایی، اوراسیاگرایی و روسیه گرایی اصیل، پاسخی متمایز به پرسش کیستی روسیه داده و بر این اساس غلبه هرکدام، سبب شکل‌گیری بایسته هایی متفاوت در سیاست خارجی روسیه شده است".

کلیدواژه‌ها

روسیه؛ سیاست خارجی؛ اسلاوگرایان؛ اوراسیاگرایان؛ آتلانتیک‌گرایان؛ هویت

مراجع

اسمیت، ک. (1391). نظریه های روابط بین الملل (ترجمه ح. مشیر زاده و ر. طالبی آرانی). تهران: انتشارات میزان.

بیلینگتون، ج.( 1385). روسیه در جستجوی هویت خویش (ترجمه ایراس). تهران: انتشارات ایراس..

پریماکوف، ی. (1391). دنیا بدون روسیه (ترجمه ایراس). تهران: انتشارات ایراس.

دهشیار، ح. (1392). شیوه روسی مذاکره با آمریکا. روزنامه شرق، ص 16 ، 1913.

زیفرت، آ. و نااومیکن، و. (1390). سال‌هایی که آسیای مرکزی را تغییر داد (ترجمۀ م. سنایی و ع.ر. عیاری).

سنایی، م. و کرمی، ج. (1385). روابط ایران و روسیه (مجموعه مقاله). تهران: انتشارات ایراس.

لیتل، ر. و اسمیت، م. (1391). دیدگا‌ههایی درباره سیاست جهان. (ترجمه ع. طیب). تهران: انتشارات علمی و فرهنگی.

مشیرزاده، ح. (1385). تحول در نظریه های روابط بین الملل. چاپ دوم. تهران: انتشارات سمت.

Adayev, E. (1992). Russia: between the North and the South. Moscow News, No. 10.

Adomeit, H. (1995). Russia as a “great power” in world affairs: images and reality, International affairs. 71(1), pp. 35–68.

Arbatov, G. (1993). Russia’s foreign policy alternatives, International security. 18(2), pp. 5–43.

Aron, L. (1998). The Foreign policy doctrine of postcommunist Russia and its domestic context. in Mandelbaum, M. (ed.) (1998). The new Russian foreign policy, Council on Foreign Relations. New York.1998.

Aron, L. & Jensen, M .(2004). The Emergence of Russian Foreign Policy. Washington D. C.: United States Institute of Peace Press.

Aron, L .(2013).The Putin Doctrine, Foreign Affairs, 23(4).

Azuolas, B. (2012). Russia’s interests Syrian conflict: power, prestige, and profit. European journal of economic and political studies. 5(2), pp. 55-77.

Bazhanov, E. (1999). Russian policy toward China. in Shearman, P. (eds.). Russian foreign policy since 1990. Boulder, San Francisco, Oxford: Westview Press.

Berg, E., & Ehin, P.(2013). Identity and foreign policy: Baltic-Russian relations and European integration. Ashgate Publishing, Ltd.

Chafetz, G. (1996–1997). The struggle for a national identity in Post-Soviet Russia, Political science quarterly. 111(4), pp. 661–88.

Clowes, E. (2011). Russia on the Edge: Imagined Geographies and Post-Soviet Identity. New York: Cornell University Press.

Crow, S. (1992). Russia debates its national interests. RFE/RL Research Report, No. 28.

Crow, S. (1992). Russia's relations with members of the Commonwealth. RFE/RL Research Report, No.19.

Dobriansky, J. (2000). Russian foreign policy: promise or peril?. The Washington Quarterly. 23(1), pp. 135–44.

Drezner, D. (2001). Allies, adversaries, and econimic coercion: Russian foreign ecoomic policy since 1991. Security Studies, 6(3), pp. 65-111.

Dimitri, T. (2013). The mythical alliance, Russia’s Syria policy. Carnegie Moscow Center. Availabl at:http://carnegie.ru/2013/02/12/mythical-alliance-russia-s-syria-policy/ffl4. (accessed on 2014, July 17).

Garnett, S. (1997). Russia's illusory ambitions. Foreign affairs. 76(2) .pp. 61-76.

Gordon, H. (2006). The perils of Putin’s policies. The Journal of International Security, 10.

Gorodetsky, G. (ed.). (2013). Russia between East and West: Russian Foreign Policy on the Threshhold of the Twenty-First Century. London: Rutledge.

Hill, F. (2006). Moscow Discovers Soft Power. Current History. 30(2), pp. 341–34.

Hill, F. (2013). The Real Reason Putin Supports Assad. Foreign Affairs. 25. Available at :http://www.foreignaffairs.com/articles/139079/fiona-hill/the-real-reason-putin-supports-assad, (accessed on 2013, March 28).

Hopf, T. and ed. (1999). Understandings of Russian foreign policy. Pennsylvania: Pennsylvania State University Press.

Hopf, T. (2002). Social construction of international politics: identities & foreign policies, Moscow, 1955 and 1999. New York: Cornell University Press.

Hopf, T. (2009). Russia’s place in the world an exit option?. Available at: http://www.russiavotes.org/security/security_russia_place.php, (accessed on 2013, Jan 28).

Hopf, T. (2013). Common Sense Constructivism and Hegemony in World Politics. International Organization, 67(2), pp. 317-354.

Kapstein, E. (eds.) (1999). Unipolar Politics. New York: Columbia University Press.

Kent, J. M. (2013). From separationism to theocracy: how the domestic relationship between religion and state conditions the salience of religion in foreign policy (Doctoral dissertation).

Kozhemiakin, A. (1997). Democratization and foreign policy change: the case of the Russian Federation. Review of International Studies, 23(1), pp. 49–74.

Kozhemiakin, A. (1998). Expanding the zone of peace? democratization and international security. Basingstoke: Macmillan Press.

Legvold, R. (2001). Russia's unformed foreign Policy. Foreign affairs, 80(5), pp. 6275-6293.

Legvold, R. & eds. (2007). Russian Foreign Policy in the Twenty-First Century and the Shadow of the Past. New York: Columbia University Press.

Light, M. (2001). Post-Soviet Russian Foreign policy: the first decade. in Brown, A. (eds.). Contemporary Russian politics, Oxford: Oxford University Press.

Lynch, A. C. (2001). The realism of Russia’s foreign policy’. Europe-Asia Studies, 53(1), pp. 7–31.

MacFarlane, N. (2002). Realism and Russian strategy after the collapse of the USSR.

Malcolm, N. Pravda, A., Allison, R. & Light, M. (1996). Internal factors in Russian foreign policy. Oxford: Oxford University Press.

Mandelbaum, M. (1998). The New Russian Foreign Policy. Council of Foreign Relations. New York.

Mankoff, J. (2009). Russian foreign policy: the return of great power politics. New York: Rowman Publishers.

Prizel, I. (1998). National Identity and Foreign Policy: Nationalism and Leadership in Poland, Russia and Ukraine. Cambridge: Cambridge University Press.

Robinson, N. (2013). Power and policy in Putin's Russia. Journal of contemporary European studies. 21(2), 325-326.

Shearman, P. (1995). Russian Foreign Policy Since 1990. Oxford: Westview Press.

Toft, P. (2004). The way of the vanquished. work in progress. Department of Political Science, University of Copenhagen.

Tsygankov, A. (1997). From international institutionalism to revolutionary expansionism: the foreign policy discourse of contemporary Russia. Mershon International Studies Review, 41(2), pp. 247–68.

Tsygankov, A. P. (2013). Russia's foreign policy: change and continuity in National Identity. New York: Rowman & Littlefield Publishers.