تأثیر تلقیح مزوریزوبیوم و مصرف کود بر عملکرد و اجزای عملکرد نخود دیم

پژوهش‌های حبوبات ایران

مقاله 2، دوره 1، شماره 1، خرداد 1389   

نوع مقاله: مقالات پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.22067/ijpr.v1i1.6316

نویسندگان

رضا سلیمانی^* ؛ احمد اصغرزاده

جمهوری اسلامی ایران

چکیده

به‌منظور بررسی کارآیی تلقیح بذر نخود با مزوریزوبیوم و همچنین کاربرد کودهای نیتروژن و روی بر عملکرد و اجزای عملکرد نخود دیم، آزمایشی در ایستگاه تحقیقاتی شیروان- چرداول واقع در شمال استان ایلام انجام شد. آزمایش در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با شِش تیمار شامل تلقیح بذر نخود با مزوریزوبیوم، مصرف نیتروژن (40 کیلوگرم در هکتار از منبع اوره)، مصرف روی (25 کیلوگرم در هکتار از منبع سولفات روی)، مصرف توأم نیتروژن و روی، تلقیح بذر همراه با مصرف روی و نیز شاهد (بدون تلقیح و مصرف کود) در چهار تکرار اجرا شد. بر اساس نتایج، تفاوت‌‌های معنی‏داری (01/0p≤) در بین تیمارها از نظر عملکرد دانه و عملکرد بیولوژیک مشاهده شد. تلقیح باکتری همراه با مصرف 25 کیلوگرم در هکتار سولفات روی، بالاترین عملکرد دانه و عملکرد بیولوژیک را تولید نمود که میزان آن نسبت به تیمار شاهد به‌ترتیب 7/48 و 7/34 درصد افزایش نشان داد. تعداد غلاف در بوته و وزن 100دانه نیز در این تیمار نسبت به شاهد به‌ترتیب 50 و 6 درصد افزایش یافت. افزایش عملکرد دانه، بیشتر ناشی از افزایش تعداد غلاف در بوته و وزن 100دانه بود. همچنین بیشترین عملکرد نیتروژن، با مصرف نیتروژن همراه با روی به‌دست آمد که نسبت به شاهد 3/74 درصد افزایش نشان داد. تفاوت میان تیمارها از نظر درصد پروتئین و غلظت روی در دانه نیز معنی‏دار بود (01/0p≤). تیمارهای مصرف توأم نیتروژن- روی و شاهد با 1/23 و 4/19 درصد، به‌ترتیب بیشترین و کمترین پروتئین دانه را تولید کردند. بیشترین غنی سازی عنصر روی در دانه نخود با مصرف سولفات روی و همچنین تلقیح توأم با مصرف سولفات روی به‌دست آمد.

واژه‌های کلیدی: باکتری، پروتئین، نیتروژن، روی