| تعداد نشریات | 52 |
| تعداد شماره‌ها | 2,117 |
| تعداد مقالات | 21,937 |
| تعداد مشاهده مقاله | 93,860,899 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 28,260,393 |
بررسی معناشناختی کاربرد اسم «فاطر» در قرآن کریم | ||
| علوم قرآن و حدیث | ||
| مقاله 1، دوره 47، شماره 1 - شماره پیاپی 94، خرداد 1394، صفحه 9-22 اصل مقاله (239.75 K) | ||
| نوع مقاله: پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22067/naqhs.v47i1.26495 | ||
| نویسنده | ||
| محمدعلی خوانین زاده* | ||
| دانشگاه تهران (پردیس قم) | ||
| چکیده | ||
| «اسماء الحسنی» از پرکاربردترین مفاهیم در قرآن کریم است و بررسی کاربرد این اسامی نقش به‌سزایی در فهم و تفسیر قرآن کریم دارد. در این میان اسم «فاطر» به دلیل پیوند وثیق معنایی با عبارت قرآنی «فِطْرَة الله» و کاربرد فراوان مفهوم «فطرت» در مباحث کلامی، از اهمیت به‌سزایی برخوردار است. از آنجا که مفاهیم به‌کاررفته در قرآن کریم غالباً با رویکردهای سنتیِ حدیثی، فقهی یا کلامی مورد مطالعه قرار گرفته و رویکردهای لغوی و ادبی به قرآن کریم تناسب چندانی با زبان‌شناسی و معناشناسی جدید نداشته است، در این مقاله به‌اجمال روشی معناشناختی و نوین برای بررسی مفاهیم به کار رفته در قرآن کریم ارائه و به بررسی معناشناختی اسم «فاطر» در قرآن کریم پرداخته شده است. در نتیجه این بررسی، پیوستگی اسم «فاطر» با مفاهیم متقابل «توحید/ شرک» و «هدایت/ ضلال» و همچنین پیوند آن با مفهوم «ربوبیت» آشکار شده و مشخص شده است که اسم «فاطر» در قرآن کریم تنها به آفرینش به معنای عام ارجاع نمی‌دهد، بلکه به نوع خاصّ آفرینش انسان اشاره دارد که در قرآن کریم با تعبیر «فِطْرَة الله» از آن یاد شده است. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| قرآن کریم؛ فاطر؛ فطرت؛ معناشناسی | ||
| مراجع | ||
|
قرآن کریم
ابن فارس، احمد بن فارس، معجم مقاییس اللغة، تحقیق عبد السلام محمد هارون، قم: دار الکتب العلمیة، بی‌تا.
ابن منظور، محمد بن مکرم، لسان العرب، قم: نشر أدب الحوزة، 1405 ق.
أبوهلال عسکری، حسن بن عبدالله، معجم الفروق اللغویة، تصحیح بیت الله بیات، قم: مؤسسة النشر الإسلامی، 1412 ق.
افراشی، آزیتا، اندیشه‌هایی در معنی‌شناسی، تهران: فرهنگ کاوش، 1381
ایزوتسو، توشیهیکو، خدا و انسان در قرآن، ترجمه احمد آرام، تهران: دفتر نشر فرهنگ اسلامی، 1368
ایزوتسو، توشیهیکو، مفاهیم اخلاقی ـ دینی در قرآن مجید، ترجمه فریدون بدره‌ای، تهران: فرزان‌روز، 1378.
باقری، مهری، مقدمات زبان‌شناسی، تهران: نشر قطره، 1378
بی‌یرویش، مانفرد، زبان‌شناسی جدید، ترجمه محمدرضا باطنی، تهران: آگاه، 1363
پالمر، فرانک ر.، نگاهی تازه به معنی‌شناسی، ترجمه کورش صفوی، تهران: کتاب ماد، 1374
صفوی، کورش، از زبان‌شناسی به ادبیات (جلد دوم: شعر)، تهران: پژوهشگاه فرهنگ و هنر اسلامی، 1380
صفوی، کورش، درآمدی بر معنی‌شناسی، تهران: سوره مهر، 1383
صفوی، کورش، فرهنگ توصیفی معنی‌شناسی، تهران: فرهنگ معاصر، 1384
عبد الباقی، محمد فؤاد، المعجم المفهرس ل‍ألفاظ القرآن الکریم، بیروت: مؤسسة الأعلمی للمطبوعات، 1420 ق.
نافع بن الأزرق، مسائل نافع بن الأزرق عن عبد الله بن عبّاس، تحقیق محمّد أحمد الدالی، قبرس: الجفّان و الجابی للطباعة و النشر، 1413 ق.
Crystal, David, An Encyclopedic Dictionary of Language and Languages. Oxford: Blackwell, 1992
Jeffery, Arthur, The Foreign Vocabulary of the Qur'an. Baroda: Oriental Institute, 1938 | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 2,177 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 1,015 |
||