بررسی تطبیقی سخنان بوزرجمهر در شاهنامه با قرآن و حدیث

جستارهای نوین ادبی

مقاله 4، دوره 42، شماره 2 - شماره پیاپی 165، تیر 1388، صفحه 95-111   

نوع مقاله: مقالۀ پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.22067/jls.v42i2.4184

نویسندگان

سید حسین فاطمی^* ؛ قبول قبول

چکیده

بوزرجمهر از جمله شخصیّتهایی است که در شاهنامه از جایگاه ممتاز و نیکویی برخوردار است. او حکیم خردمند و فرزانه ای است که سخنان منقولش در شاهنامه در راستای اخلاق، خرد، هدایت، رشد، راستی و نیکوییهاست. همچنین آیین اسلام آیینی است که همة دستورها و قوانین اصیل و حقیقی آن در راستای کمال انسانی و هم سو با دلالتهای خرد و عقلانیّت است. با بررسی سخنان بوزرجمهر در شاهنامه و مقایسة آنها با آیات قرآن و احادیث امامان معصوم ـ ع ـ که دو سرچشمة اصیل آیین اسلام به شمار می آیند، مشخّص می شود میان بسیاری از سخنان بوزرجمهر و آیات و احادیث، شباهتها و هم سوییهای نزدیکی وجود دارد.
بر این اساس دو سؤال اساسی در این مقاله مطرح است: الف ) چه نوع تقسیم-بندیهایی از شباهتهای سخنان بوزرجمهر در شاهنامه و قرآن و احادیث می توان ارائه داد؟ ب ) علل این شباهتها چیست؟ روش تحقیق در این مقاله روش علّی ـ مقایسه ای است. با این توضیح که نخست با مقایسة سخنان بوزرجمهر با آیات و احادیث به توصیف و طبقه-بندی انواع شباهتها و مشترکات گوناگون آن پرداخته می شود، سپس با در نظر گرفتن دلایل عقلی و نقلی علل این شباهتها بررسی و ریشه یابی می گردد.
کلیدواژه ها: شاهنامه، بوزرجمهر، قرآن، نهج البلاغه، حدیث، مقایسه.