بررسی رخساره‌ها، محیط رسوبی و دیاژنز سازند سروک در چاه شماره 6 میدان نفتی اهواز

رخساره‌های رسوبی

مقاله 2، دوره 9، شماره 2، اسفند 1395، صفحه 1-18   

نوع مقاله: مقالات پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.22067/sed.facies.v9i2.42257

نویسندگان

حامده اسدزاده¹؛ سید رضا موسوی حرمی¹؛ محمد خانه باد^{* 1}؛ اسداله محبوبی¹؛ محمد رحیم کریمی²

¹دانشگاه فردوسی مشهد

²شرکت ملی مناطق نفت خیز جنوب

چکیده

سازند سروک به سن آلبین- تورونین، یکی از مخازن مهم نفتی در فروافتادگی دزفول است. هدف از این مطالعه تفسیر محیط رسوبی و همچنین بررسی فرآیندهای دیاژنزی مؤثر بر کربنات‌های این سازند در چاه شماره 6 میدان نفتی اهواز است که می‌تواند کمک مؤثری به شناخت این سازند در این میدان نماید. مطالعات پتروگرافی تعداد 205 مقطع نازک تهیه شده از مغزه‌های حفاری شده بخشی از سازند سروک (با ضخامت 235 متر) در چاه مورد مطالعه، به شناسایی 7 رخساره کربناته شامل مادستون دارای میلیولید، پکستون دارای روزن‌داران کف‌زی با تنوع بالا، پکستون پلوئیدی بیوکلاستی، گرینستون پلوئیدی دارای روزن‌داران، باندستون رودیستی، فلوتستون رودستون رودیستی و وکستون دارای روزن‌داران شناور در این سازند منجر شده است. با توجه به رخساره‌های شناسایی شده و نحوه توزیع و ارتباط عمودی این رخساره‌ها و تبدیل تدریجی آن‌ها به یکدیگر، و همچنین نبود رخساره‌های ریزشی و توربیدایتی و نبود دانه‌های آگرگات، پیزوئیدها و آنکوئیدها، کربنات‌های سازند مورد مطالعه در سه محیط رمپ داخلی، رمپ میانی و رمپ خارجی بر روی یک پلتفرم کربناته از نوع رمپ هوموکلینال نهشته شده‌اند. رخساره‌های سازند سروک در چاه مورد مطالعه در محیط‌های دیاژنزی دریایی، متئوریک و تدفینی و طی بالاآمدگی تحت تأثیر فرآیندهای دیاژنتیکی مختلفی از قبیل میکریتی شدن، فشردگی، سیمانی شدن، نئومورفیسم، انحلال، شکستگی و جانشینی (دولومیتی شدن، هماتیتی شدن و پیریتی شدن) قرار گرفته‌اند. بر اساس مطالعات پتروگرافی صورت گرفته در کربنات‌های سازند سروک فرآیندهای انحلال و سیمانی شدن نسبت به سایر فرآیندها از اهمیت بیشتری برخوردارند. به طوری که در این کربنات‌ها فرآیند انحلال تخلخل را افزایش داده و فرآیند سیمانی شدن تخلخل را کاهش داده است.

کلیدواژه‌ها

میدان نفتی اهواز؛ سازند سروک؛ محیط رسوبی؛ رخساره؛ دیاژنز

مراجع

مطیعی، ﻫ..، 1374. زمین شناسی نفت زاگرس (جلد 1 و 2). طرح تدوین کتاب زمین شناسی ایران. سازمان زمین شناسی و اکتشافات معدنی کشور، 1009 ص.

Alavi, M., 2007. Structures of the Zagros fold-thrust belt in Iran. American Journal of Science, 307: 1064 -1095.

Asadi-Mehmandosti, E., Adabi, M.H., & Woods. A.D., 2013. Microfacies and geochemistry of the Middle Cretaceous Sarvak Formation in Zagros Basin, Izeh Zone, SW Iran. Sedimentary Geology, 293: 9-20.

Bathurst, R.G.C., 1975. Carbonate Sediment and their Diagenesis. Second Edition, Elsevier: North Holland, 658 p.

Blomeier, D., Scheibner, Ch., & Forke, H., 2009. Facies arrangement and cyclostratigraphic architecture of a shallow-marine, warm-water carbonate platform: the Late Carboniferous Ny Friesland Platform in eastern Spitsbergen (Pyefjellet Beds, Wordiekammen Formation, Gipsdalen Group). Facies, 55: 291–324.

Boudagher-Fadel. M.K., 2008. Evolution and geological significance of Larger Benthic Foraminifera. Developments in Paleontology & Stratigraphy 21, Amsterdam, Elsevier, 560 p.

Burchette. T.P., & Wright. V.P., 1992. Carbonate ramp depositional systems. Sedimentary Geology, 79: 3-57.

Dickson, J.A.D., 1965. A modified staining technique for carbonate in thin section. Nature, 205: 587.

Dunham, R.J., 1962. Classification of carbonate rocks according to depositional texture. In: W.E. Ham. (ed.) Classification of carbonate rocks- A symposium. American Association of Petroleum Geologist Memoir, 1: 108-121.

Ehrenberg, S.N., 2006. Porosity destruction in carbonate platforms. Journal of Petroleum Geology, 29 (1): 41-52.

Embery, A.F., & Klovan, J.E, 1971. A Late Devonian reef tract on northeastern Banks Island, Northwest territories. Bulletin of Canadian Petroleum Geology, 19 (4): 730-781.

Flügel, E., 2010. Microfacies of Carbonate Rocks: Analysis, Interpretation and Application. Second Edition, Springer, Heidelberg, 984 p.

Ghabeishavi, A., Vaziri-Moghaddam, H., & Taheri, A., 2009. Facies distribution and sequence stratigraphy of the Coniaciane- Santonian succession of the Bangestan palaeo-high in the Bangestan Anticline, SW Iran. Facies, 55: 243-257

Ghabeishavi, A., Vaziri-Moghaddam, H., Taheri, A., & Taati, F., 2010. Microfacies and depositional environment of the Cenomanian of the Bangestan anticline, SW Iran. Journal of Asian Earth Sciences, 37: 275-285.

Gregg, J.M., & Sibley, D.F., 1984. Epigenetic dolomitization the origin of exenotopic dolomite texture. Sedimentary petrology, 54: 907-931.

Hajikazemi, E., Al-Aasam, I.S., & Conigilo, M., 2010. Subaerial exposure and meteoric diagenesis of the Cenomanian–Turonian Upper Sarvak Formation, southwestern Iran. In: Leturmy, P., Robin, C., (eds.) Tectonic and Stratigraphic Evolution of Zagros and Makran during the Mesozoic–Cenozoic, Geological Society, London, Special Publications, 330: 253-272.

Hood, S.D., Nelson, C.S., & Kamp, P.J.J., 2004. Burial dolomitisation in a non-tropical carbonate petroleum reservoir: the Oligocene Tikorangi formation, Taranaki Basin, New Zealand. Sedimentary Geology, 172: 117-138.

James, G.A., & Wynd, J.G., 1965. Stratigraphic nomenclature of Iranian oil consortium, agreement area. American Association of Petroleum Geologists, Bulletin, 49: 2182-2245.

Lucia, F.J., 1995. Rock–fabric/petrophysical classification of carbonate pore space for reservoir characterization. American Association of Petroleum Geologists, Bulletin, 79 (9): 1275-1300.

Makhloufi, Y., Collin, P.Y., Bergerat, F., Casteleyn, L., Claes, S., David, Ch., Menendez, B., Monna, M., Robion, Ph., Sizun, J.P., Swennen, R., & Rigollet, Ch., 2013. Impact of sedimentology and diagenesis on the petrophysical properties of a tight oolitic carbonate reservoir. The case of the Oolithe Blanche Formation (Bathonian, Paris Basin, France). Marine and Petroleum Geology, 48: 323-340.

Mehrabi, H., Rahimpour-Bonab, H., Enayati-Bidgoli, A.H., & Navidtalab, A., 2014. Depositional environment and sequence stratigraphy of the Upper Cretaceous Ilam Formation in central and southern parts of the Dezful Embayment, SW Iran, Carbonates Evaporites, 29 (3): 263-278.

Moore, C.H., & Wade, W.J., 2013. Carbonate reservoirs: Porosity evolution and diagenesis in a sequence stratigraphic framework. Developments in Sedimentology, 67: 1- 374.

Periere, M.D.D., Durlet, Ch, Vennin, E., Lambert, L., Bourillot, R., Caline, B., & Poli, E., 2011. Morphometry of micrite particles in cretaceous microporous limestones of the Middle East: Influence on reservoir properties. Marine and Petroleum Geology, 28: 1727-1750.

Rahimpour-Bonab, H., Mehrabi, H., Enayati-Bidgoli, A.H., & Omidvar, M., 2012. Coupled imprints of tropical climate and recurring emergence on reservoir evolution of a Mid-Cretaceous carbonate ramp, Zagros Basin, southwest Iran. Cretaceous Research, 37: 15-34.

Romero, J., Caus, E., & Rosell, J., 2002. A model for the palaeoenvironmental distribution of larger foraminifera based on late Middle Eocene deposits on the margin of the South Pyrenean basin (NE Spain). Paleogeography, Palaeoclimatology, Palaeoecology, 179 (1-2): 43-56.

Schlager, M., 2002. Sedimentology and Sequence Stratigraphy of Carbonate Rocks. Amsterdam (Vrije Universiteit/ Earth and Life Sciences), 146 p.

Tucker, M.E., & Wright, V.P., 1990. Carbonate sedimentology. Blackwell Science, Oxford, 482 p.

Vandeginste, V., John, C.M., & Manning. Ch., 2013. Interplay between depositional facies, diagenesis and early fractures in the Early Cretaceous Habshan Formation, Jebel Madar, Oman. Marine and Petroleum Geology, 43: 489-503.

Videtich, P.E., McLimans, R.K., Watson, H. K.S., & Nagy, R.M., 1988. Depositional, Diagenetic, Thermal, and Maturation Histories of Cretaceous Mishrif Formation, Fateh Field, Dubai. American Association of Petroleum Geologists, Bulletin, 72 (10): 1143- 1159.

Watts, K.F., & Blome, C.D., 1990. Evolution of the Arabian carbonate platform margin slope and its response to orogenic closing of a Cretaceous ocean basin, Oman. In: Tucker, M.E., Wilson, J.L., Crevello, P.D., Sarg, J.R., & Read, J.F., (eds.) Carbonate platforms: facies, sequences and evolution. Blackwell Scientific Publications. The International Association of Sedimentologists, 9: 291-323.

Ziegler, M.A., 2001. Late Permian to Holocene paleofacies evolution of the Arabian Plate and its hydrocarbon occurrences. GeoArabia, 3: 445-504.