مطالعه کانه زایی کانسار مگنتیت دهبید فارس با استفاده از داده های کانی شناسی و ژئوشیمیایی

زمین شناسی اقتصادی

مقاله 5، دوره 3، شماره 2 - شماره پیاپی 5، بهمن 1390، صفحه 217-230   

نوع مقاله: علمی- پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.22067/econg.v3i2.11435

نویسندگان

محمد علی رجب زاده^* ؛ صغری راستی

شیراز

چکیده

کانسار مگنتیت دهبید در شمال شرق استان فارس در حاشیه جنوبی زون دگرگونی سنندج- سیرجان واقع شده است. کانه زایی در شکلهای رگه ای و عدسی در امتداد گسلهایNW-SEدر درون دولومیت سیلیسی شده با سن تریاس رخ داده است. بر اساس داده های کانی شناسی، مگنتیت و به مقدار کمتر هماتیت با بافت توده ای تشکیل دهنده کانسار آهن می باشند که به صورت سیمانی قطعات زاویه دار سنگ میزبان را در بر می گیرند. داده های ژئوشیمیایی کانسنگ نشانگر تغییرات وسیع آهن از 34 تا 75 درصد وزنی است. مقادیر عناصر فسفر، تیتانیوم، کروم و وانادیوم بسیار پایین بوده و نسبتهای Ni/Co،Cr/V در کنار بی هنجاری مثبت Eu، بی هنجاری منفی Ce،1Eu/Sm = < و 1La/Lu = > و غنی شدگی شدید از عناصر LREE نسبت به عناصر HREE، داده های صحرایی و بافتی نشانگر منشأ گرمابی ذخیره آهن و تشکیل آن از طریق فرآیند پر کردن فضای خالی است. توده های آذرین پراکنده با ماهیت ریولیتی و بازالتی در محدوده مورد مطالعه به عنوان منشأ آهن و موتور گرمایی در سیستم گرمابی عمل کرده اند و کاهش ناگهانی دما و احتمالاً فشار در اثر اختلاط سیالات عوامل اصلی نهشته شدن اکسید آهن از سیال کانه دار محسوب می شوند.

کلیدواژه‌ها

کانسار آهن؛ مگنتیت؛ نهشته گرمابی؛ کانه زایی؛ دهبید

مراجع

[1] Stanton R. L., "Ore Petrology", McGraw–Hill international series in the earth and planetary sciences, New York xv (1972) 713 p.

[2]Guilbert J. M., Park C. F., "The Geology of Ore Deposits",W.H.Freeman& Co (1997) 984 p.

[3] Barton M. D., Johnson D. A., "Aiternative brine sources for Fe oxide (-Cu-Au) systems: Implications for hydrothermal alteration and metals, in porter, T.M., ed., hydrothermal iron oxide copper-gold and related deposits, A global perspective" Adelaide, Australian Mineral Foundation 2 (2000) 43-60.

[4] Alavi M., "Structures of the Zagros fold–thrust belt in Iran", American Journal of science 307 (2007) 1064-1095.

[5] Sarkarinejad K .H., Azizi A., "Slip partitioning and inclined dextral transpression along the Zagros Thrust System, Iran", Journal of Structural Geology 30 (2008) 116-136.

[6] Sarkarinejad K .H., Heyhat M., Faghih A., Kusky T., "Heterogeneous ductile deformation and quartz c-axis fabric development within the HP-LT Sanandaj-Sirjan Metamorphic Belt, Iran", Tectonophysics 485 (2010) 283–289.

[7] Taraz H., "Geology of the Surmaq-Dehbid area Abadeh regieon, central Iran" Geol. Sur. Iran (1974) Report No 37.

[8] Ramdohr P., "The ore minerals and their intergrowth", (1980) Elsevier.

[9] Craig J. R., Vaughan D. I., "Ore microscopy and ore petrography", John Wiley and Sons, Inc (1981) 406p.

[10] ترابیان س.،"کانه زایی و ژنز آنومالی معدن سه گل گهر سیرجان با تکیه بر توزیع عناصر جزئی"، پایان نامه کارشناسی ارشد دانشگاه تربیت معلم، 1386.

[11] Marschik R., Spikings R., Kuscu I., "Geochronology and stable isotope signature of alteration related to hydrothermal magnetite ores in Central Anatolia, Turkey", Miner Deposita 43 (2008) 111–124.

[12] Ness W.D., "Introuduction to mineralogy", Oxford university press Inc (2000).

[13] Hoffman D., "Geochemistry and Genesis of manganiferous silicate rich iron formation bands in the Broken Hill deposits, Aggeneys, South Africa", Exploration and Mining Geology 3 (1994) 407-417.

[14] Peter J.M., "Ancient iron formation: their genesis and use in the exploration for stratiform base metal sulphide deposits, with examples from the Bathurst Mining Camp", Geochemistry of Sediment and Sedimentary Rocks (2002) 139-170.

[15] Edfelt A., Armstrong R. N., Olof Martinsson M. S., "Alteration paragenrsis and mineral chemistry of the Tjarrojakka apatite-iron and Cu (-Au) occurrences, Kituna area, northern Sweden", Mineralium Deposita 40 (2005) 409-434.

[16] Rollinson H. R., "Using geochemical data: evaluation, presentation, interpretation", Longman Publisher (1993).

[17] Wakita H., Ray P., Scmitt R. A., "Abundance of 14 rare earth elements and 12 other trace elements in Opollo 12samples: igneous &breccia rock" Proc 2nd Lunar Sciences Conf (1971)139-1329.

[18] Einaudi M.T., Meinert L.D., Newberry R.J., "Skarn deposits" Economic Geology, 75 Th Anniversary Issue (1981) 317–391.

[19] Nystrom J.O., Henriquez F., "Magmatic features of iron ore of the Kiruna type in Chile and Sweden: ore textures and magnetite geochemistry" Economic Geology 89 (1994) 820 – 839.

[20] Barker D. S., "Crystalization and JoAlteration of Quartz Monzonite Iron Springs Mining District, Uta: Relation to Association Iron Deposits" Economic Geology 90 (1995) 2197-2217.

[21] Monteiro L. V. S., Xavier R. P., Hitzman M. W., Juliani C., Filho C. R. S., Carvalho E. R., “Mineral chemistry of ore and hydrothermal alteration at the Sossego iron oxide–copper–gold deposit, Carajas Mineral Province, Brazil", Ore Geology Reviews 34 (2008) 317–336.

[22] Marschik R., Fontbote L., "The Candelaria–Punta Del Cobre iron oxide Cu–Au (-Zn-Ag) deposits, Chile", Economic Geology 96 (2001) 1799 – 1826.

[23] Tallarico F. H. B., Figueiredo B. R., Groves D. I., Kositcin N., McNaughton N. J., Fletcher I.R., Rego J. L., "Geology and SHRIMP U–Pb geochronology of the Igarape Bahia deposit, Carajas copper–gold belt, Brazil: An Archean (2.57 Ga) example of iron–oxide Cu–Au–(U–REE) mineralization", Economic Geology 100 (2005) 7–28.

[24] White W. M., "Geochemistry", Errata press (2005) 701p.

[25] Bajwah Z. U., Secombe P. K., Offler R., "Trace element distribution, Co: Ni ratios and

Genesis of the Big Cadiairon–copper deposit, New South Wales, Australia", Mineralium Deposita 22 (1987) 292–300.

[26] Russel M. J., Solomon M., Walse J. L., "The genesis of sediment-hosted exhalative Zinc+Lead deposit", Mineralum Deposita 16 (1981) 113-127.

[27] Irvine T. N., Baragar W. R. A., "A guide to the chemical classification of the common volcanic rocks", Canadian Journal of earth Sciences 8 (1971) 523-548.

[28] Pearce J. A., Harris N. B. W., Tiindle A. G., "Trace element discrimination diagrams for the tectonicinterpretation of granitic rocks", Journal of petrology 25 (1984) 956-983.