کردارشناسی اهریمن در پادشاهی جمشید

جستارهای نوین ادبی

مقاله 4، دوره 42، شماره 1 - شماره پیاپی 164، اردیبهشت 1388، صفحه 83-113   

نوع مقاله: مقالۀ پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.22067/jls.v42i1.4169

نویسنده

آرش اکبری مفاخر^*

چکیده

کردارشناسی اهریمن به بررسی رفتارهای اهریمن برای نابودی اهورامزدا و آفرینش نیک او، به ویژه انسان، می پردازد. یکی از این دوره های دشمنی اهریمن با اهوراییان، پادشاهی جمشید است. در این دوره، دیوان با به آسمان بردن جمشید زمینة گمراه کردن او را توسّط اهریمن فراهم می کنند. اهریمن با فریب جمشید، او را به سوی خوارشماری خداوند، دروغ گویی و دیوسرشتی می کشاند. نتیجة این کردار اهریمن، گریختن خرد و فرّه از جمشید و پیوستن آن به گاو برمایه، نماد زمینی مرغ وارغنه است. فرّة جمشید با شیرگاو و خرد او با نماد گرز گاوسر به فریدون می پیوندد. هدف اهریمن و ضحّاک از کشتن گاو، رسیدن به خرد و فرّه است که به ناکامی می انجامد. فرستادگان اهریمن با برقراری پیوند زناشویی با جمشید و خواهرش، آفریده های اهریمنی را گسترش می دهند. کردارهای اهریمن و ضحّاک در پایان، به مرگ نمادین درختی جمشید و دوزخی شدن روان او می انجامد.
کلیدواژه‌ها:کردارشناسی، اهریمن، ضحّاک، جمشید، گاو برمایه، خرد، فرّه، درخت.