ارزیابی مکاشفه‌ای محیط رابط پایگاه استنادی علوم جهان اسلام

پژوهشنامه کتابداری و اطلاع رسانی

مقاله 9، دوره 3، شماره 2 - شماره پیاپی 6، اسفند 1392، صفحه 149-164   

نوع مقاله: مقالات پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.22067/riis.v3i1.15071

نویسندگان

محسن نوکاریزی¹؛ نصرت فنودی^{* 2}

¹دانشیارگروه علم اطلاعات و دانش‌شناسی دانشگاه فردوسی مشهد

²دانشجوی کارشناسی ارشد علم اطلاعات و دانش‌شناسی

چکیده

چکیده
هدف: پژوهش حاضر با هدف شناسایی نقاط قوت و ضعف محیط رابط پایگاه استنادی علوم جهان اسلام در بخش نمایه استنادی علوم ایران انجام پذیرفت.
روش: روش پژوهش کیفی است و به شیوه مکاشفه‌ای انجام شد. ابزار گردآوری داده‌ها سیاهه وارسی بود که بر اساس 3 سیاهه نیلسن (پیروتی، 2009)، چری و همکاران (لنکستر، 1997) و گالیور (2002) تدوین شد. جامعه پژوهش متخصصان کتابداری و رایانه بودند که تجربه کار و یا پژوهش در زمینه محیط رابط را داشتند. نمونه‌گیری به روش هدفمند (از جمله روش‌های غیراحتمالاتی)انجام شد. ارزیابی به کمک 6 نفر از ارزیابان متخصص در رشته‌های کتابداری و رایانه انجام گرفت.
یافته‌ها: یافته‌ها نشان داد پایگاه استنادی از میان 83 گویه طراحی شده، در 8 مؤلفه سیاهه وارسی تنها 21 مورد(3/25%) را رعایت کرده است و در 62 گویه (69/74%) دیگر با مشکلاتی همراه بود. «طراحی کلی و جنبه‌های زیبا شناختی» و «اعمال محدودیت» با رعایت 50 درصد معیارها، از جمله مؤلفه‌هایی بودند که بیشترین میزان هم‌خوانی را با معیارهای سیاهه وارسی داشتند. بیشترین درجه شدت مشکلات، مربوط به مؤلفه‌های «بازیابی مدارک»، «جست‌وجو» و «اعمال محدودیت» با میانگین 6/2بود. به طور کلی یافته‌های پژوهش حاکی از ضعف محیط رابط پایگاه استنادی در رعایت معیارهای مورد ارزیابی است

کلیدواژه‌ها

: ارزیابی مکاشفه‌ای؛ ارزیابی محیط رابط؛ پایگاه استنادی علوم جهان اسلام؛ نمایه استنادی علوم ایران؛ پایگاه‌های اطلاعاتی

مراجع

اعظمی، محمد؛ پریرخ، مهری؛ و نادری، محمدرامین (1390). ارزیابی قابلیت‌های عمومی و سیستم مدیریت پایگاه داده نرم افزار گرین استون برای طراحی و ایجاد کتابخانه رقومی پزشکی. علوم و فناوری اطلاعات. 5، 15- 22.

انتظاریان، ناهید؛ و فتاحی، رحمت الله (1386). بررسی درک کاربران از محیط رابط پایگاه‌های اطلاعاتی بر اساس مدل نیلسن و مقایسه پایگاه مقاله‌های الکترونیکی مرکز منطقه‌ای اطلاع‌رسانی علوم و فناوری با پایگاه مقاله‌های پژوهشگاه اطلاعات مدارک علمی ایران. کتابداری و اطلاع‌رسانی،3(12)، 15 -23.

حقیقی،محمود (1381). کاربرد استناد در نگارش‌های علمی. روان‌شناسی و علوم تربیتی،32 (2)،215- 223

خسروی،عبدالرسول؛ و فتاحی،رحمت الله (1389). تحلیل ساختار و الگوریتم ذخیره و بازیابی اطّلاعات در پایگاه های استنادی وبی. علوم و فناوری اطلاعات، 26 (2)، 199-222.

زره ساز،محمد (1384). بررسی و تحلیل عناصر و ویژگی‌های مطرح در رابط کاربر نرم افزار سیمرغ و تعیین میزان رضایت دانشجویان دانشکده علوم‌ تربیتی و روان‌شناسی دانشگاه فردوسی مشهد از تعامل با این نرم‌افزار. پایان‌نامه کارشناسی ارشد کتابداری و اطلاع‌رسانی. دانشگاه فردوسی مشهد، دانشکده علوم تربیتی و روان‌شناسی.

سرمد، زهره؛ بازرگان، عباس؛ و حجازی، الهه. (1381). روش‌های تحقیق در علوم رفتاری. تهران: آگاه

طلاچی، هما؛ گوهری، محمدرضا؛ و الله بخشیان؛ لیلی (1387). ارزیابی پنج پایگاه اطلاعاتی کتاب‌شناختی فارسیIrandoc Iranmedex Parsmedline ،Magiranو SIDبه وسیله معیار ارزیابی پایگاه‌های اطلاعاتی Gulliver2002. مدیریت اطلاعات سلامت، 8(3)،373-381.

عباس‌پور،جواد؛رضایی شریف آبادی،سعید (1385). ارزیابی رابط کاربر پایگاه اطلاعات چکیده پایان‌نامه‌های مرکز اطلاعات و مدارک علمی ایران. پایان‌نامه کارشناسی ارشد کتابداری و اطلاع‌رسانی. دانشگاه تربیت مدرس، دانشکده علوم انسانی.

مهراد، جعفر؛ و گل‌تاجی، مرضیه (1388). سنجش میزان همبستگی خود- استنادی مجله با ضریب تأثیر در نشریات علمی حوزه علوم فنی و مهندسی منتشر شده در سال‌های 1380 تا 1386 بر اساس گزارش‌های استنادی نشریات فارسی پایگاه استنادی علوم جهان اسلام. تحقیقات کتابداری و اطلاع رسانی، 44(51)، 27-50.

نوکاریزی،محسن (1385). تحلیل واژگان محیط رابط در نرم‌افزارهای جامع کتابخانه‌ای فارسی و قابلیت فهم کاربران از آنها به منظور ارائه یک الگوی مفهومی مناسب. پایان‌نامه دکترای کتابداری و اطلاع‌رسانی. دانشگاه فردوسی مشهد، دانشکده علوم تربیتی و روان‌شناسی.

ویکی‌پدیا (2012). پایگاه استنادی علوم جهان اسلام. ویکی‌پدیا، دانشنامه آزاد. بازیابی شده درwww.fa.wikipedia.org

 

Borälv, E. (2004). Design and evaluation of the CHILI system.Technical report from the Department of Information Technology at University.56 Retrieved September 2, 2011, from http://www.it.uu.se/research/publications/reports

Clark, N., & Frost, D. (2003).User-centered evaluation and design: A subject gateway perception. Retrieved September 2, 2011, from http://www.vala.org.au/ vala2002pdf/38clafro.pdf

Dorner, D. G., & Curtis, A. (2004). A comparative review of common user interface حroducts.Library Hi Tech. 22 (2), 189-197.

Hansen, P.)1998). Evaluation of IR User Interface Implications for User Interface Design.Human IT. 2, 28-41.

Hearst, M. A. (1999). Trends and controversies: mixed–initiative interaction. IEEE Intelligent Systems. 14 (15), 14-23

Lancaster, F. W., &San Dore, B.(1997).Technology andmanagement in library and information services. London: library Association publishing.

Nielsen, J. (2005). Characteristics of the usability problems found by heuristic evaluation. Retrieved September 10, 2011, from www.useit.com/ paper/ heuristic usability .html 

Pierott, D. Corporation, X. (2009). Heuristic Evaluation- a system check list.In Usability Toolkit. Retrieved September 1, 2011, from www.stcsig.org/ usability/topic/articles/ he-checklist.html

Shneiderman, B. (1998). Designing user interface: strategies for effective human – computer interaction (3rd ed.) reading, MA; Addision Wesley longman

Yushiana, M., &Widyawati Abdul, R. (2007). Heuristic evaluation of interface usability for a web-based OPAC. Library Hi Technology, 25 (4), 538-549. Retrieved October 13, 2011, from http://www.emeraldinsigh.com