تغییرپذیری شدت پرفشار سیبری در دوره تشدید گرمایش جهانی

جغرافیا و مخاطرات محیطی

مقاله 5، دوره 4، شماره 1 - شماره پیاپی 13، فروردین 1394، صفحه 77-94   

نوع مقاله: پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.22067/geo.v4i1.38964

نویسندگان

طاهر صفرراد^* ؛ قاسم عزیزی؛ حسین محمدی؛ حسنعلی فرجی سبکبار

دانشگاه تهران

چکیده

تغییرپذیری زمانی و مکانیشدت پرفشار سیبری ( SHI)،در دوره تشدیدگرمایش جهانی موضوع پژوهش پیش رو می‌باشد. در این راستا، از داده‌های ماهانه SLP (NCEP/NCAR Reanalysis 1)جهت استخراج شاخص SHI به عنوان بیشترین مقدار فشار در قلمرو مکانی آناستفاده شده است.با تحلیلِداده‌های آنومالی دمای سطح زمین (مرکز ملی داده‌های اقلیمی )، دو دوره متمایز قبل از سال 1973 و بعد از این سال تشخیص داده شد. در نهایت معنادار بودن تغییرات زمانی و مکانی SHI طی دو دوره مورد مطالعه، با آزمون‌های مقایسه‌ای مورد بحث و نتیجه گیری قرار گرفتند.با استخراج SHI و موقعیت مکانی مراکزِ آن در ماه‌های دسامبر، ژانویه و فوریه،مشخص شد که در دوره بعد از سال 1973(تشدیدگرمایش جهانی)، SHI تضعیف شده و دامنه تغییرات سالانه آن نسبت به دوره قبل، کاهش محسوسی داشته است که بیشتر تحت تاثیر کاهش مقادیر حداکثرSHI بوده است.همچنین مشخص شد که در این دوره، مراکز SHI به سمت 50°N و 90°E جابجا شده‌اند افزون بر آن، هم فشار5/1020 و هم فشار1034هکتوپاسکال به سمت غرب انتقال یافته‌اند، کاهش مساحت قابل ملاحظه‌ای در هم‌فشار 1034 هکتوپاسکال طی دوره تشدید گرمایش جهانی مشاهده شده است که با توجه به کاهش مقادیر حداکثر SHI قابل توجیه است.

کلیدواژه‌ها

شدت پرفشار سیبری؛ تغییرپذیری مکانی؛ تغییرپذیری زمانی؛ آزمون‌های مقایسه‌ای، گرمایش جهانی

مراجع

احمدی حجت، معصومه؛ احمدی گیوی، فرهاد و حجام، سهراب؛ 1392. بررسی روند تغییرات پرفشار سیبری و تاثیر آن بر میدان‌های هواشناختی در بازه زمانی 1948 تا 2008. مجله فیزیک زمین و فضا، دوره 39، شماره 2، صص 127 – 138.

حلبیان، امیر حسین و شبانکاری، مهران؛ 1391. نقش پرفشار سیبری در پراکنش دماهای کمینه روزانه ایران. جغرافیا و برنامه ریزی محیطی. سال 23، پیاپی 48، شماره 4، صص 151- 166.

محمودی، پیمان؛ خسروی، محمود؛ مسعودیان، ابوالفضل و علیجانی، بهلول؛ 1392. ناهنجاریهای همدیدی منجر به یخبندان‌های فراگیر ایران. جغرافیا و مخاطرات محیطی، شماره اول، صص 17-34.

موسوی بایگی، محمد و اشرف، بتول؛ 1390. مطالعه الگوهای سینوپتیکی منجر به خشکسالی‌های پاییزه و زمستانه در استان خراسان رضوی. مجله پژوهش‌های حفاطت آب و خاک، جلد 18، شماره 4، صص 167- 184.

یوسفی، حسن و عزیزی، قاسم؛ 1384. زمانیابی ورود پرفشار سیبری به سواحل جنوبی دریای خزر. فصلنامه مدرس علوم انسانی، دوره 9، شماره 4، صص 193- 213.

AhmadiHojat, M., AhmadiGivi, F., Hejam, S., 2012. ExamininationOf Dynamical And Thermodynamical Structures Of The Siberian High Pressure And Its Amplification During The Period Of 1948-2008. Iranian Journal Of Geophysics 6 (1), 107-127.

Azizi, Gh.,Yosefi, H., 2006. Time Detection Of Siberian High Pressure Arrival To The Southern Coasts Of Caspian Sea. Modarres Human Sciences 9 (4 -Tom 43), 81-100.

Halabian, A., Shabankari, M., 2013. The Role Of Siberian High In Distribution Of The Daily Minimum Temperatures In Iran. 23 (4), 151-166.

Mahmoodi, P., Khosravi, M., Masoudian, S., Alijani, B., 2012. Synoptic Anomalies Resulting In Pervasive Frosts In Iran. Geography And Environmental Hazards 1(1), 17-34.

MousaviBaygi, M., Ashraf, B., 2012. The Study Of Synoptic Patterns That Caused Autumn And WinterDroughts In Khorasan Razavi Province. Journal Of Water And Soil Conservation 18 (4), 167-184.

Gong, DY., Ho, CH., 2002. The Siberian High And Climate Change Over Middle To High Latitude Asia. Theoretical And Applied Climatology 72(1-2), 1–9.

Hartmann, B., Wendler, G., 2005. On The Significance Of The 1976 Pacific Climate Shift In The Climatology Of Alaska. Journal Of Climate 18, 4824-4839.

Hori, M. E., Ueda, H., 2006. Impact Of Global Warming On The East Asian Winter Monsoon As Revealed By Nine Coupled Atmosphere-Ocean Gcms. Geophysical Research Letters 33(3).

Http://Www.Esrl.Noaa.Gov/Psd/Cgi-Bin/Db_Search/Searchmenus.Pl

Http://Www.Ncdc.Noaa.Gov

IPCC, 2013. Climate Change 2013: The Physical Science Basis. Contribution Of Working Group I To The Fifth Assessment Report Of The Intergovernmental Panel On Climate Change [Stocker, T.F., D. Qin, G.-K. Plattner, M. Tignor, S.K. Allen, J. Boschung, A. Nauels, Y. Xia, V. Bex And P.M. Midgley (Eds.)]. Cambridge University Press, Cambridge, United Kingdom And New York, NY, USA, 1535 Pp, Doi:10.1017/CBO9781107415324.

Jeong, J.H., Ou, T., Linderholm, H. W., Kim, B.M., Kim, S.J., Kug, J.S., Chen, D., 2011. Recent Recovery Of The Siberian High Intensity. Journal Of Geophysical Research: Atmospheres (1984–2012), 116(D23).

Kalnay, E., Kanamitsu, M., Kistler, R., Collins, W., Deaven, D., Gandin, L., Iredell, M., Saha, S., White, G., Woollen, J., Zhu, Y., Leetmaa, A., Reynolds, R., Chelliah, M., Ebisuzaki, W., Higgins, W., Janowiak, J,.Mo, K., Ropelewski, C., Wang, J., Jenne, R., Joseph, D., 1996. The NCEP/NCAR 40-Year Reanalysis Project. Bulletin Of The American Meteorological Society 77, 437–471.

Nakamura, H., Lin, G., Yamagata, T., 1997. Decadal Climate Variability In The North Pacific During The Recent Decades, Bulletin Of The American Meteorological Society 78, 2215–2225.

Panagiotopoulos, F., Shahgedanova, M., Hannachi, A., Stephenson, D. B., 2005. Observed Trends AndTeleconnections Of The Siberian High: A Recently Declining Center Of Action. Journal Of Climate 18(9),1411-1422.

Romanić, D., Ćurić, M., Jovičić, I., Lompar, M., 2014. Long-Term Trends Of The “Koshava” Wind During The Period 1949–2010. International Journal Of Climatology (Early View), N/A-N/A. DOI: 10.1002/Joc.3981.

Shahgedanova, M., 2002. The Physical Geography Of Northern Eurasia. Oxford University Press.

Takaya, K., Nakamura, H., 2005. Mechanisms OfIntraseasonal Amplification Of The Cold Siberian High. Journal Of The Atmospheric Sciences 62(12),4423-4440.

Trenberth, KE.,Hurrell, JW., 1994. Decadal Atmosphere-Ocean Variations In The Pacific. Climate Dynamics 9, 303–319.

Viola, FM., Paiva, SLD., Savi, MA., 2010. Analysis Of The Global Warming Dynamics From Temperature Time Series. Ecological Modelling 221, 1964–1978. DOI: 10.1016/J.Ecolmodel.2010.05.001.

Wang, L., Chen, W., Huang, RH., 2007. Changes In The Variability Of North Pacific Oscillation Around 1975/1976 And Its Relationship With East Asian Winter Climate, Journal Of Geophysical Research 112(D11110), 1-13, DOI: 10.1029/2006JD008054.

Yihui, D., 1990. Build-Up, Air Mass Transformation And Propagation Of Siberian High And Its Relations To Cold Surge In East Asia. Meteorology And Atmospheric Physics 44(1-4), 281–292.

Yin, Z. Y., 1999. Winter Temperature Anomalies Of The North China Plain And MacroscaleExtratropical Circulation Patterns. International Journal Of Climatology 19(3), 291–308. Doi:10.1002/(SICI)1097-0088(19990315)19:3<291::AID-JOC334> 3.0.CO;2-B.