بررسی اثر مصرف پتاسیم بر جذب و تخصیص نیتروژن و پروتئین دانه در دو رقم عدس دیم

پژوهش‌های حبوبات ایران

مقاله 3، دوره 3، شماره 1، خرداد 1391   

نوع مقاله: مقالات پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.22067/ijpr.v1391i1.21031

نویسندگان

علیرضا محسنی محمدجانلو^{* 1}؛ احمد توبه¹؛ عبدالقیوم قلی پوری¹؛ حسین مصطفایی²

¹دانشگاه محقق اردبیلی

²ایستگاه تحقیقات کشاورزی اردبیل

چکیده

به‌منظور بررسی اثر مصرف پتاسیم بر جذب و تخصیص نیتروژن و پروتئین دانه در دو رقم عدس دیم، آزمایشی در سال زراعی 1387 با تاریخ کاشت 11فروردین در ایستگاه تحقیقات کشاورزی اردبیل اجرا شد. آزمایش به‌صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی در سه تکرار انجام شد. فاکتور اول شامل سه سطح پتاسیم خالص (صفر، 30 و60کیلوگرم در هکتار) به فُرم کود سولفات‌پتاسیم، فاکتور دوم سه سطح نیتروژن خالص (صفر، 25 و50کیلوگرم در هکتار) به فُرم کود اوره و فاکتور سوم دو رقم عدس (محلی و ILL1180) در نظر گرفته شدند. نتایج نشان داد که با مصرف60کیلوگرم پتاسیم در هکتار، بیشترین درصد نیتروژن دانه، درصد پروتئین دانه (68/27درصد) و درصد نیتروژن اندام هوایی به‌دست آمد. از گروه صفات فنولوژیک، زمان50درصد سبزکردن، 50درصد گلدهی و زمان رسیدگی، تحت تأثیر اثر اصلی نیتروژن برای سطح 50کیلوگرم نیتروژن نسبت به سطوح دیگر، به‌طور معنی‌داری بیشتر بود. با طولانی‌شدن طول دورة رسیدگی، صفاتی مانند تعداد کل غلاف و تعداد دانه در بوته نیز در همین تیمار در برترین گروه قرار گرفت که با اختلاف معنی‌داری باعث تولید بیشترین عملکرد دانه (1/1465کیلوگرم در هکتار) با مصرف 50کیلوگرم نیتروژن در هکتار شد. همین روند تغییرات در درصد نیتروژن دانه، جذب نیتروژن دانه، درصد پروتئین دانه، درصد نیتروژن اندام هوایی و جذب پتاسیم در دانه در این تیمار مشاهده شد. در اثر اصلی رقم، رقم محلی در صفات درصد پتاسیم دانه و جذب پتاسیم در دانه بر رقم ILL1180 برتری داشت اما رقم ILL1180 از لحاظ تعداد دانه در بوته و درصد پتاسیم اندام هوایی نسبت به رقم محلی، برتر بود. به‌طورکلی، به‌نظر می‌رسد تأثیر مثبت نیتروژن زیاد روی اکثر صفات، به‌خاطر مصرف 60کیلوگرم پتاسیم در هکتار بود.

کلیدواژه‌ها

دورة رسیدگی؛ صفات فنولوژیک؛ عملکرد؛ غلاف؛ کود