بررسی رفتار جوانه زنی بذر علف هرز کاتوس

پژوهشهای زراعی ایران

مقاله 6، دوره 5، شماره 1 - شماره پیاپی 9، 1386، صفحه 47-52   

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.22067/gsc.v5i1.895

نویسندگان

امیرحسین پهلوانی^{* 1}؛ محمدحسن راشد محصل²؛ فریبا میقانی³؛ محمدعلی باغستانی³؛ مهدی نصیری محلاتی¹؛ محمدتقی آل ابراهیم⁴

¹دانشگاه فردوسی مشهد

²گروه اگروتکنولوژی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه فردوسی مشهد، مشهد، ایران

³موسسه گیاهپزشکی کشور

⁴مؤسسة تحقیقات و بیماریهای گیاهی

چکیده

کاتوس با نام علمی Cynanchum acutum گیاهی است چند ساله از تیره استبرق که سالهای اخیر بصورت علف هرزی مهاجم در بعضی از نقاط کشور بخصوص در باغ‌ها مشکل ساز شده است. شناسایی دقیق بیولوژی این علف هرز و رفتار جوانه زنی بذر آن باعث اجرای برنامه صحیح و بهینه ای جهت کنترل آن می شود. در پژوهش حاضر، جوانه زنی بذور کاتوس در شرایط کنترل شده مختلف مورد بررسی قرار گرفت. به این منظور آزمایش‌هایی در سال 83-1382 در موسسه تحقیقات آفات و بیماری‌های گیاهی در بخش علفهای هرز بصورت زیر انجام گرفت: 1- اثر دماهای ثابت 10، 15، 18، 20، 25، 30، 35 و 40 درجه سانتی‌گراد، 2- اثر نور و تاریکی و 3- اثر دماهای متناوب 7/15، 12/20، 17/25 و 22/30 درجه سانتی‌گراد بر جوانه زنی بذر کاتوس. تمام آزمایش‌ها با 8 تکرار انجام گرفت. نتایج نشان داد که بذور کاتوس پس از جدا شدن از گیاه مادری خواب ندارند. جوانه زنی بذر تحت تاثیر دما قرار می گیرد ولی نور نقش مهمی در جوانه زنی بذر کاتوس ندارد. به عبارت دیگر، بذور کاتوس فتوبلاستیک نیستند. نوسانات دمایی تغییری در افزایش جوانه زنی بذر کاتوس ایجاد نمی کند. این ویژگی‌ها از عوامل عمده تهاجم علف هرز کاتوس بوده و اطلاع دقیق از آنها می تواند در کنترل و جلوگیری از گسترش این علف هرز موثر باشد.

واژه‌های کلیدی: کاتوس، جوانه زنی بذر، دمای ثابت، دمای متناوب، نور.