افزایش بهره وری آب کشاورزی در مزارع تحت آبیاری منطقه برخوار اصفهان

آب و خاک

مقاله 40، دوره 22، شماره 2، خرداد 1387   

نوع مقاله: مقالات پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.22067/jsw.v0i22.1046

نویسندگان

مجید وظیفه دوست^{* 1}؛ امین علیزاده²؛ غلامعلی کمالی³؛ محمد فیضی⁴

¹دانشگاه گیلان

²گروه آبیاری، زهکشی و هواشناسی دانشگاه فردوسی مشهد، مشهد، ایران

³دانشگاه آزاد واحد علوم و تحقیقات تهران

⁴موسسه تحقیقات خاک و آب اصفهان

چکیده

چکیده
به منظور کاوش راهکارهایی که منجر به افزایش بهره وری آب می گردد ،یک مدل اگروهیدرولوژی (SWAP) با استفاده از داده های اندازه گیری شده در 8 مزرعه کشاورز برای محصولات گندم، ذرت علوفه ای، آفتاب گردان و چغندرقند در منطقه برخوار اصفهان و در طی سال زراعی84-1383 اعتبار سنجی گردید. میزان بهره وری آب (WP ) برای این گیاهان با استفاده از اجزای بیلان آب و عملکرد قابل فروش که توسط مدل SWAP شبیه سازی شده بود تحت عبارات YM T -1 ، YM ET -1 و YM I -1 محاسبه گردید. متوسط WP تحت عبارت YM T -1 (kg m-3) 18/1 برای گندم ، 38/3 برای ذرت علوفه ای، 33/0 برای آفتاب گردان و 72/1 برای چغندرقند محاسبه گردید که این نشان دهنده سود اقتصادی بالاتر درکشت ذرت علوفه‌ای در منطقه آبیاری برخوار بود. تبخیر مستقیم از خاک موجب کاهش 11 تا 27 درصدی WP تحت عنوان YM ET-1 در مقایسه با WP تحت عنوان YM T-1 گردید. علاوه بر این، به دلیل هدر رفتن آب از منطقه توسعه ریشه ها به صورت نفوذ عمقی ، مقادیر متوسط WP تحت عنوان YM ET-1 به اندازه 24 تا 42 در صد کمتر از مقادیر متوسط WP تحت عنوان YM I-1 (kg m-3) بود. کاهش دور آبیاری و کم آبیاری به میزان چشمگیری کارایی مصرف آب WPI را افزایش داد اما تاثیر چندانی بر WPET نداشت.

واژه‌های کلیدی : بهره وری آب، گندم، ذرت علوفه ای، عملیات آبیاری، آفتاب گردان، چغندر قند