مقایسه دو عصاره گیر در تعیین اورانیوم (238U) قابل جذب گیاه در خاک لومی شنی

آب و خاک

مقاله 2، دوره 23، شماره 1، فروردین 1388   

نوع مقاله: مقالات پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.22067/jsw.v0i0.1494

نویسندگان

سعید باقریفام^{* 1}؛ امیر لکزیان¹؛ سیدجواد احمدی²؛ امیر فتوت¹؛ محمدفرهاد رحیمی¹

¹دانشگاه فردوسی مشهد

²سازمان انرژی اتمی ایران

چکیده

چکیده
اورانیوم از گروه فلزات سنگین بوده و پرتوزاست. در اثر گسترش صنایع هسته‌ای و استفاده از کودهای فسفری حاوی اورانیوم احتمال آلودگی خاک‌ها به این عنصر وجود دارد. به منظور مقایسة دو عصاره‌گیر شیمیایی رایج در استخراج اورانیوم مطالعه‌ای در قالب طرح کاملاً تصادفی با آرایش فاکتوریل شامل دو نوع گیاه آفتابگردان و سویا، و شش غلظــت اورانیوم (0، 50، 100، 250، 500 و 1000 میلی گرم بر کیلوگرم) با سه تکرار در شرایط گلخانه انجام شد. گیاهان بعد از یک دورة 40 روزه و قبل از ورود به مرحله زایشی برداشت شدند. نمونه‌های خاک بوسیلة دو عصاره‌گیر DTPA و AAAcEDTAعصاره‌‌گیری شدند. نتایج نشان داد که با افزایش مقدار اورانیوم خاک، مقدار اورانیم در گیاهان افزایش پیدا کردند. مقدار اورانیوم در ریشه آفتابگردان و سویا 20 تا 100 برابر مقدار آن دربخش هوایی گیاه بود. نتایج حاصل از آزمایش نشان داد که عصاره گیر‌های فوق با افزایش غلظت اورانیوم خاک، غلظت بالاتری از اورانیوم را استخراج کردند اما AAAcEDTA در تمام غلظت‌ها اورانیوم بیشتری را عصاره‌‌گیری کرد. مطالعات همبستگی نشان داد که هر دو عصاره گیر همبستگی خوبی را با غلظت اورانیوم در نمونه‌های گیاهی داشتند. هم‌چنین غلظت اورانیوم در نمونه‌های گیاهی با AAAcEDTA همبستگی بالاتری را نشان داد.

واژه‌های کلیدی: اورانیوم، زیست‌فراهمی، لیزر فلوریمتری، آفتابگردان، سویا