تحلیل حقوقی اصل اختصاص انحصاری ارگان اجرایی شرکت به مدیرعامل

دانشنامه حقوق اقتصادی

مقاله 3، دوره 23، شماره 10، اسفند 1395، صفحه 39-69   

نوع مقاله: علمی پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.22067/le.v23i9.54559

نویسنده

احد قلی زاده منقوطای^*

دانشگاه اصفهان

چکیده

اگرچه طبق قانون، حدود اختیارات مدیرعامل را هیأت مدیره تعیین می‌کند ولی اختیارات اجرایی‌ای که به مدیرعامل داده نشده باشد برخلاف برداشت مبهم معمول قابل اعمال توسط خود هیأت مدیره نیست؛ بنابراین این مقاله اثبات می‌کند که در حقوق تجارت اصل تقریباً پنهانی به نام اصل اختصاص انحصاری ارگان اجرایی شرکت به مدیرعامل وجود دارد. به کاررفتن کلمه "عامل" در عنوان مدیرعامل، فقط اجباری‌بودن آگهی‌شدن مشخصات مدیرعامل در روزنامه رسمی کشور، اجباری‌بودن انتخاب مدیرعامل و استثنایی‌بودن وجود هیأت‌مدیره در شرکت‌ها، اختیار کامل مدیرعامل در امور اجرایی شرکت، شخص حقیقی‌بودن مدیرعامل و امکان مدیرعامل شدن فقط برای یک شرکت، و سقف‌نداشتن دوره مدیرعاملی از دلایل وجود این اصل‌اند. این اصل قابل تسری به مدیر (عامل) شرکت‌های غیر از سهامی و تعاونی نیز می‌باشد. در مواردی مقدمات اثبات این اصل نظیر اختیار کامل داشتن مدیرعامل در امور اجرایی شرکت و جدا بودن امور اجرایی از امور تقنینی هم لاجرم اثبات شده‌اند. در پرتو این اصل، تحلیل شقوق مختلف مساله مهم امکان یا عدم‌امکان استناد به محدود‌شده‌بودن اختیارات مدیرعامل در مقابل اشخاص ثالث ممکن شده و مشخص می‌شود که مدیرعامل جایگاهی کاملاً مستقل از هیأت‌مدیره دارد.

کلیدواژه‌ها

مدیرعامل؛ ارگان اجرایی شرکت؛ هیات‌مدیره؛ مدیر؛ مجمع‌عمومی

مراجع

[1] Aaghmashhadi, Fakhreddin Asghari and Mohammad Isaa Tafreshi. (2006). “Legal Nature of Joint Stock Companies’ Directors Relation with the Company”, 18. (2) Journal of Faculty of Administrative Sciences and Economics. (University of Isfahan), pp. 35-51. (In Persian)

[2] Amirmohammadi, Mohammadreza. (2008). “The Effect of State Directors Evasion from Their Powers Scope in Concluding Contracts”, 38. (4) Law Periodical, pp. 25-35. (In Persian)

[23] Andenas, Mads, and Frank Wooldridge. (2009). European Comparative Company Law. Cambridge: Cambridge University Press.

[24] Avilov, Gainan, Bernard Black, Dominique Carreau, and Oksana Kozyre. (1998). "General Principles of Company Law for Transition Economies." J. Corp. L.: 190-293.

[3] Baariklu, Alirezaa. (2004). “Dealing Out of the Directors Power Scope”, Legal Thoughts, 35-51. (In Persian)

[25] Deschrijver, Dirk, Arne Gutermann, and Marc Taeymans. (2006). Standard Business Contracts. Brussel: Larcier.

[4] Eftekhaari, Javaad. (2001). Commercial Companies, Tehran: Ghoghnus. (In Persian)

[5] Erfaani, Mahmud. (1989). “A Critic to the Article 118 of the Bill Amending a Part of the Commercial Law 1968”, Journal of Faculty of Law and Political Sciences, 69-87. (In Persian)

[6] Erfaani, Mahmud. (1990). Commercial Law – Public and Private Joint Stock Companies, Vol. 2, Tehran: Jahaade Daaneshghaahi. (In Persian)

[7] Erfaani, Mahmud. (1999). “Directing Joint Stock Companies”, (44) Journal of Faculty of Law and Political Sciences, 26-39. (In Persian)

[8] Eskini, Rabiaa. (2006). Commercial Law – Commercial Companies, Vol. 2, Tehran: Samt. (In Persian)

[9] Eskini, Rabiaa and Elhaameddin Sharifi. (2000). “An Analysis to the Joint Stock Companies Directors’ Powers with regard to the Grounds of Directors Relation with the Company in the Iranian and English Legal Systems”, 4 (4) Modarres, pp. 1-15. (In Persian)

[10] Hasani. Hasan. (2001). Commercial Law, Tehran: Mizaan. (In Persian)

[11] Heydarpur, Alborz. (2003). Restrictions of Companies’ Directors in Concluding transactions – Comparative Study of Iranian and English Law, Tehran: Mahzyaar. (In Persian)

[26] IBP-. (2012). China Company Laws and Regulations Handbook. USA: International Business Publications.

[27] IBP. (2009). Middle East and Arabic Countries Company Laws and Regulations Handbook. Vol. 1. Washington DC, USA: International Business Publication.

[12] Kaatebi, hoseyngholi. (1996). Commercial Law, Tehran: Ghanje Daanesh. (In Persian)

[13] Kaavyaani. (2007). Commercial Companies’ Law, Tehran: Mizaan Press. (In Persian)

[28] Kershaw, David. (2012). Company Law in Context. 2nd. Oxford, UK: Oxford University Press.

[14] Khazaaii, Hoseyn. (2006). Commercial Law – Commercial Companies – General Comparison with the Amending Bill of 2005, Vol. 2, Tehran: Ghaanoon Press. (In Persian)

[29] Manghutay, Ahad Gholizadeh. (2012). "Managerialism in Germany and Centralism in Iran: Two Tier Board, One Tier Control in Germany and One Tier Board, Two Tier Control in Iran" African Journal of Business Management 6, no. 21: 6428-6438.

[30] Mesnooh, Christopher Joseph. (1994). Law and Business in France. Netherlands: Martinus Nijhoff Bublishers.

[15] Musavi, Ahmad. (2011). “General Assembly’s Relation with the Joint Stock Companies Directors in the Iranian and English Law”, 4 (14) Securities Market Periodical, 159-188. (In Persian)

[16] Nasiri, Mortezaa. (1991). Multinational Law, Tehran: Daaneshe Emruz Press. (In Persian)

[17] Niknejaad, Javaad. (2011). “Legal Place of Joint Stock Companies’ Directors in the Fiqh, Iranian Law and English Law’, 7 (25) Islamic Fiqh and Law Studies Journal, pp. 169-200. (In Persian)

[18] Paasbaan, Mohammadrezaa. (2006). Commercial Companies Law, Tehran: Samt. (In Persian)

[19] Paasbaan, Mohammadrezaa. (2014). “Effects of Joint Stock Companies Directors’ and Executive Director’s Legal Conducts after Expiry of Their Assignment Period”, 67 Judiciary Legal Views Periodical, pp. 19-54. (In Persian)

[20] Safiniaa, Nureddin. (2002). An Outcome to the Commercial Companies Law in Iran, Tehran: University of Tehran. (In Persian)

[31] Sharma, Ashok. (2011). Company Law. New Delhi: V.K. (India) Enterprises.

[21] Tehrani, Hasan Sotude. (1968). Commercial Law, Vol. 2, Tehran: University of Tehran Press. (In Persian)

[32] Wang, Jiang Yu. (2014). Company Law in China: Regulation of Business Organization. UK: Edward Elgar Publishing Limited.

[22] Zangane, Abdolhamid Azami. (1974). Commercial Law, Tehran: No Name. (In Persian)