بررسی سپهر گفتمان در ترجمه بارکس از اشعار مثنوی مولانا

مطالعات زبان و ترجمه

مقاله 1، دوره 51، شماره 1، فروردین 1397، صفحه 1-18   

نوع مقاله: مقالۀ پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.22067/lts.v51i1.72165

نویسندگان

احمد شریفی¹؛ محمدرضا هاشمی^{* 1}؛ محمود فتوحی رودمعجنی²

¹گروه زبان انگلیسی، دانشگاه فردوسی مشهد، مشهد، ایران

²گروه زبان و ادبیات فارسی، دانشگاه فردوسی مشهد، مشهد، ایران

چکیده

ترجمه کلمن بارکس از آثار مولانا بیشترین سهم را در محبوبیت این آثار به ویژه در میان مخاطبان عام آمریکایی داشته است. از این رو، بررسی کیفیت بازنمایی آثار مولانا در زبان و فرهنگ مقصد از اهمیت بالایی برخوردار است. در این میان، رویکرد مترجم نسبت به سپهر گفتمان یک اثر ادبی در ارتباط با سپهر گفتمان مخاطب مقصد، نقش مهمی در چگونگی بازنمایی تصویر آن اثر و نیز رد یا پذیرش آن در جامعه مقصد دارد. بنابراین، پژوهش حاضر به بررسی این مسئله می‌پردازد که عناصر سپهر گفتمان اشعار مثنوی چگونه ترجمه شده‌اند و شیوه ترجمه این عناصر چه تأثیری بر عناصر بوطیقایی این اشعار داشته است. بررسی و تحلیل ترجمه بارکس از یک بخش از دفتر اول مثنوی نشان می‌دهد که بارکس بخش عمده‌ای از عناصر سپهر گفتمان اشعار را حذف کرده یا از بافت قرآنی، اسلامی و عرفانی آن خارج ساخته است و در برخی موارد با تلفیق مفاهیم تائوئیسم، سپهر گفتمان اشعار را به کلی تغییر داده است. همچنین، رویکرد بارکس نسبت به عناصر سپهر گفتمان موجب حذف برخی از عناصر بوطیقایی و تغییر محتوای برخی دیگر شده است. شیوه بارکس در ترجمه عناصر سپهر گفتمان را می‌توان در راستای تطبیق دادن این عناصر با تفکر عصر جدید و نیازهای معنوی طیف وسیعی از مخاطبان آمریکایی تفسیر نمود.

کلیدواژه‌ها

سپهر گفتمان؛ مثنوی؛ ترجمه؛ مولانا؛ بارکس

مراجع

زمانی، ک. (1382). شرح جامع مثنوی معنوی. تهران: اطلاعات.

لوئیس، ف. (6 آبان 1382). گفتگو با فرانکلین لوئیس؛ پژوهشگر آمریکایی زبان و ادبیات فارسی: مولانا در سرزمین هالیوود. همشهری. برگرفته از http://yon.ir/0mjUH

مولوی، ج. (1925). مثنوی معنوی. تصحیح رینولد الین نیکلسون. لیدن: بریل.

 

Azadibougar, O., & Patton, S. (2015). Coleman Barks’s versions of Rumi in the United States. Translation and Literature, 24(2), 172-189.

Barks, C., & Moyne, J. (1995). The essential Rumi. New York: Harper Collins.

Bloom, H. (1992). The American religion: The emergence of the post-Christian nation. New York: Simon and Schuster.

Ciabattari, J. (2014). Why is Rumi the best-selling poet in the US. BBC Culture. Retrieved from http://www.bbc.com/culture/story/20140414-americas-best-selling-poet.

Holgate, S. (2005). Persian poet Rumi conquers America. Washington File. Retrieved from http:// www.parstimes.com/ news/ archive/ 2005/ washfile/ rumi.html.

Lao T. (1989). Tao te ching (G. Feng & J. English, Trans.). New York: Vintage Books. (Original work published about 600 B.C.)

Lefevere, A. (1985). Why waste our time on rewrites? The trouble with interpretation and the role of rewriting in an alternative paradigm. In T. Hermans (Ed.), The manipulation of literature: Studies in literary translation (pp. 215–43). London & Sydney: Croom Helm.

Lefevere, A. (1992). Translation, rewriting, and the manipulation of literary fame. New York & London: Routledge.

Lefevere, A. (1992). Translation/history/culture: A sourcebook. London & New York: Routledge.

Lewis, F. (2000). Rumi: Past and present, east and west. Oxford: One World.

Marks, A. (1997). Persian poet top seller in America. The Christian Science Monitor. Retrieved from https://www.csmonitor.com/1997/1125/112597.us.us.3.html.

Nicholson, R. A. (1925-1940). The Mathnawi of Jalaluddin Rumi. 8 vols. London: Luzac.

Nicholson, R. A. (1937). The Mathnawi of Jalalu'ddin Rúmi: Volume VII containing the commentary on the first and second books. London: The Cambridge University Press.