مطالعة بیان ژن Cu/znSOD و فعالیت آنزیم SOD در ژنوتیپ‌های نخود زراعی (Cicer arietinum L.) تحت تنش خشکی

پژوهش‌های حبوبات ایران

مقاله 4، دوره 4، شماره 1، خرداد 1392   

نوع مقاله: مقالات پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.22067/ijpr.v1392i1.33511

نویسندگان

سید رضا هاشمی^{* 1}؛ سعید ملک زاده شفارودی²؛ سید حسن مرعشی²؛ علی گنجعلی³

¹دانشکده کشاورزی، دانشگاه فردوسی مشهد

²دانشگاه فردوسی مشهد

³گروه زیست شناسی دانشکده علوم دانشگاه فردوسی مشهد

چکیده

نخود عمدتاً در نظام‌های کشاورزی مناطق خشک و نیمه‌خشک کشت می‌شود و تنش خشکی، عامل اصلی محدودکنندة عملکرد این گیاه محسوب می‌شود. تحقیق حاضر با هدف بررسی اثر تنش خشکی بر روی
بیان ژن Cu/znSOD با استفاده از تکنیک Real time PCR اجرا شد. برای نرمال‌سازی داده‌ها از ژن خانگیElongation factor استفاده شد و با روش اندازه‌گیری نسبی، داده‌ها مورد ارزیابی قرار گرفت. برای یافتن رابطه محتمل بین سطح مولکولی و فیزیولوژیک اثرات تیمار‌ها، میزان پروتئین کل محلول برگی و همچنین میزان فعالیت
آنزیم SOD (EC: 1.15.1.1) اندازه‌گیری شد. تنش رطوبتی با 30درصد ظرفیت زراعی در مرحلة گلدهی اِعمال گردید و نمونه‌برداری در سه زمان قبل از تنش، 48ساعت بعد از تنش و 24ساعت بعد از آغاز دورة بازیابی‌گیاه، صورت گرفت. این تحقیق با آزمایش فاکتوریل در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار اجرا شد. نتایج آنالیز داده‌های
Real time PCR حاکی از آن بود که بیان ژن Cu/znSOD در ژنوتیپ متحمل بین‌اللملی (MCC877)، نسبت به دو ژنوتیپ کاندیدای متحمل (MCC696) و ژنوتیپ حساس (MCC759) در شرایط کنترل، بیشتر بود (P< 0.05). مطابق با برخی از نتایج مطالعات گذشته، میزان بیان ژن Cu/znSOD نسبت به شاهد، در زمان بعد از تنش خشکی کاهش داشت و در دورة بازیابی گیاه نسبت به شاهد، روند افزایشی پیدا کرد. اندازه‌گیری میزان پروتئین‌های کُل محلول برگی و همچنین فعالیت آنزیم SOD تحت تیمارهای خشکی و SA نسبت به شرایط کنترل، تفاوت معنی‌داری را نشان ندادند.

کلیدواژه‌ها

تنش خشکی؛ نخود زراعی؛ Cu/znSOD؛ SOD