| تعداد نشریات | 55 |
| تعداد شماره‌ها | 2,137 |
| تعداد مقالات | 22,078 |
| تعداد مشاهده مقاله | 95,587,359 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 33,053,603 |
بررسی تطبیقی دو قاعده جبّ و عفو عمومی از منظر فقه و حقوق | ||
| فقه و اصول (Fiqh va uṣūl) | ||
| مقاله 4، دوره 47، شماره 1 - شماره پیاپی 100، اردیبهشت 1394، صفحه 93-118 اصل مقاله (229.76 K) | ||
| نوع مقاله: پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22067/fiqh.v47i20.29301 | ||
| نویسندگان | ||
| سید علی غیور باغبانی* 1؛ حسین صابری2 | ||
| 1دانشجوی دکتری فقه و مبانی حقوق پردیس بینالملل دانشگاه فردوسی مشهد عضو هیئت علمی گروه فقه و مبانی حقوق اسلامی، واحد مشهد دانشگاه آزاد اسلامی- ایران | ||
| 2استاد دانشگاه فردوسی مشهد | ||
| چکیده | ||
| یکی از قواعد فقهی برای کفاری که مسلمان می‌شوند قاعده جبّ است این قاعده مبنای رحمت و رأفت اسلامی برای نفی مجازات از کافرانی است که مسلمان می‌شوند. از سوی دیگر عفو عمومی اقدامی است که به منظور محو‌کردن و زدودن از‌حافظه قانون نسبت به برخی از‌جنبه‌های رفتار مجرمانه ارتکابی توسط مجرم صورت می‌گیرد، این عفو غالباً به گروه‌هایی از مردم اعطا می‌شود که مرتکب جرایم سیاسی شده باشند. این دو مقوله از ادبیات نظری متفاوت برخودار هستند، اما تشابه‌هایی نیز بین این دو مفهوم وجود دارد. لذا در این پژوهش با روش توصیفی- تحلیلی و با هدف، مقایسه و بررسی تطبیقی قاعده جبّ با عفو عمومی از جنبه‌های مختلف فقهی و حقوقی، به بررسی آن‌ها در سه حوزه اصلی تعاریف و مفاهیم، ادله و مستندات و قلمرو پرداخته‌ایم. نتایج حاصله در این پژوهش نشان می‌دهد‌که رابطه این دو از منظر اشکال چهارگانه منطقی، عموم و خصوص من‌وجه می‌باشد. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| قاعده جبّ؛ عفو عمومی؛ ولی امر؛ دیون و ضمانات؛ امور کیفری | ||
| مراجع | ||
|
قرآن کریم.
ابن ابی الحدید، عبدالحمید بن هبةالله، شرح نهج‌البلاغه، دار الاحیاء التراث العربی، چاپ چهارم، ۱۳۸۵ق.
ابن ابی جمهور، محمد بن زین‌الدین، عوالی اللالی، قم، مطبعة سید الشهداء، ۱۴۰۳ق.
ابن حنبل، احمد بن محمد، مسند احمد، بیروت، دارصادر، بی‌تا.
ابن حیون، نعمان بن محمد، شرح الاخبار، قم، مؤسسه النشر الاسلامی، بی‌تا.
ابن شهر آشوب، محمد بن علی، مناقب آل ابی‌طالب، نجف، المکتبة الحیدریه، ۱۳۷۶ق.
ابن فهد حلی، احمد بن محمد، المهذب البارع، قم، مؤسسة النشر الاسلامی، ۱۴۱۱ق.
ابن منظور، محمد بن مکرم، لسان العرب، ، بیروت، دارصادر، الطبعة الاولی، ۱۹۹۷م.
ابن اثیر، مبارک بن محمد، النهایة فی غریب الحدیث، قم، انتشارات اسماعیلیان، چاپ چهارم، ۱۳۶۷.
ابن عبدالکریم، زید، العفو عن العقوبة فی الفقه الاسلامی، النشر الاولی، الریاض، دارالعاصمه، ۱۴۱۰ق.
ابو حارث غزی، محمد صدقی بن احمد، موسوعة القواعد الفقهیه، بیروت، بی‌نا، چاپ اول، ۱۴۲۴ق.
اردبیلی، محمد علی، حقوق جزای عمومی، چاپ اول، انتشارات میزان، ۱۳۷۷.
افراسیابی، محمد اسماعیل، حقوق جزای عمومی، انتشارات فردوسی، ۱۳۷۷.
آشوری، محمد، آیین دادرسی کیفری، تهران، انتشارات سمت، چاپ سوم، ۱۳۷۵.
بوشهری، جعفر، مسائل حقوق اساسی به انضمام ترجمه قوانین اساسی فرانسه، آلمان، انگلستان، آمریکا و شوروی، تهران، نشر دادگستر، چاپ اول، ۱۳۷۶.
جوهری، اسماعیل بن حماد، الصحاح، بیروت، دارالعلم الملایین، چاپ چهارم، ۱۴۰۷ ق.
حر عاملی، محمد بن حسن، وسائل الشیعه، تصحیح و تطبیق ربانی شیرازی، العلمیه الاسلامیه، الطبعة السابعه، بی‌تا.
حسینی مراغی، عبد الفتاح بن علی، العناوین الفقهیه، بی‌جا، مؤسسة النشر‌الاسلامی، ۱۴۱۷ق.
حکیم، محسن، مستمسک العروةالوثقی، قم، انتشارات کتابخانه آیت‌ا... مرعشی نجفی، ۱۴۰۴ق.
خمینی، روح الله، تحریر الوسیله، مکتبة العلمیة الاسلامیة، ۱۳۹۰.
خوئی، ابوالقاسم، مبانی تکملة المنهاج، نجف، مطبعة الاداب، ۱۹۷۶م.
خوئی، ابوالقاسم، مستند العروة الوثقی، قم، لطفی، چاپ‌دوم، ۱۳۶۴.
دهخدا، علی‌اکبر، لغت‌نامه، مؤسسه انتشارات و چاپ دانشگاه تهران، چاپ‌دوم، ۱۳۷۷.
رجایی، حسین، اختیار ولی فقیه در عفو محکومان، قم، مرکز پژوهش‌های اسلامی صدا‌و‌سیما، چاپ اول، ۱۳۸۴.
رفیعی، عطاءالله، بررسی جایگاه عفو در تنبیه، روزنامه رسالت، شماره۱۹۱۴، مورخ۵/۶/۱۳۷۱.
سبحانی، جعفر، فروغ ابدیت، مرکز انتشارات دفتر تبلیغات اسلامی، ۱۳۷۷.
شریف، علی‌اصغر، «تأثیر عفو در تکرار جرم»، مجله علمی، حقوقی انتقادی کانون وکلا، چاپ بانک ملی ایران، سال نهم، شماره۲، خرداد و تیر، ۱۳۳۶.
صاحب جواهر، محمد حسن بن باقر، جواهر الکلام فی شرح شرایع الاسلام، تهران، دارالکتب الاسلامیة، چاپ سوم، ۱۳۹۲ ق.
طریحی، فخرالدین بن محمد، مجمع البحرین، تهران، چاپ المکتبة المرتضویه، ۱۳۶۵.
طوسی، محمد بن حسن، الامالی، قم، دارالثقافه، ۱۴۱۴ق.
علامه حلی، حسن بن یوسف، قواعد الاحکام فی مسائل الحلال و الحرام، چاپ مصر، افست قم، بی‌تا.
عوده، عبدالقادر، التشریع الجنائی الاسلامی مقارنا بالقانون الوضعی، بیروت، مؤسسة‌الرسالة، ۱۹۹۳م.
فاضل لنکرانی، محمد، القواعد الفقهیه، قم، مرکز فقهی ائمه اطهار، ۱۴۱۶ق.
فراهیدی، خلیل بن احمد، کتاب العین، قم، مؤسسه دارالهجره، چاپ دوم، ۱۴۰۹ ق.
فوده، عبد الحکیم، انقضاء الدعوی الجنائیه و سقوط عقوبتها، منشأة المعارف باسکندریة، ۱۹۹۴م.
قاسمی، ناصر، اقدامات تأمینی و تربیتی در حقوق کیفری ایران، نشر‌میزان، چاپ اول، ۱۳۷۴.
قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران، قم، سازمان چاپ مهر، ۱۳۵۸.
کاتبی، حسینقلی، فرهنگ حقوق: فرانسه- فارسی، کتابخانه‌گنج‌دانش، ۱۳۶۳.
کلینی، محمد بن یعقوب، الکافی، تهران، دارالکتب الاسلامیة، چاپ پنجم، ۱۳۶۷.
کمانگیر، احمد، قوانین جزایی، مجموعه شماره۲، سال۱۳۵۱، ص۳۶.
گارو، رنه، مطالعات نظری و عملی در حقوق جزا، مترجم: ضیاءالدین نقابت، انتشارات ابن‌سینا، بی‌تا.
لیثی و‌اسطی، علی‌بن محمد، عیون‌الحکم و المواعظ، قم، دارالحدیث، چاپ اول، ۱۳۷۶.
متقی، علی بن حسام‌الدین، کنز العمال، بیروت، مؤسسه الرسالة، ۱۴۱۳ق.
مجلسی، محمدباقر بن محمد تقی، بحار الانوار، بیروت، مؤسسه الوفاء، چاپ دوم، ۱۴۰۳ ق.
مجموعه قوانین، نشریه روزنامه رسمی، ۱۳۵۲.
محقق حلی، جعفر بن حسن، شرایع الاسلام فی الحلال و الحرام، چاپ‌سنگی، مکتبة العلمیة الاسلامیة، ۱۳۷۷ق.
مدنی، جلال الدین، آیین دادرسی کیفری، تهران، انتشارات پایدار، چاپ اول، ۱۳۷۸.
مروارید، علی‌اصغر، الینابیع الفقهیه، بیروت، چاپ اول، ۱۴۱۳ ق.
مصطفوی، محمدکاظم، القواعد، بی‌جا، مؤسسة النشر الاسلامی، ۱۴۲۱ق.
معلوف، لویس، المنجد فی اللغة و الاعلام، بیروت، دارالمشرق، بیروت، الطبعة الحادیة و العشرون، بی‌تا.
معین، محمد، فرهنگ معین، انتشارات امیرکبیر، چاپ‌دوم، ۱۳۵۳.
مفید، محمد بن محمد، المقنعه، قم، مؤسسة النشر الاعلامی، چاپ دوم، ۱۴۱۰ق.
مکارم‌شیرازی، ناصر، القواعد الفقهیه، انتشارات مدرسه امام امیرالمؤمنین (ع)، چاپ سوم، ۱۴۱۱ق.
مکارم‌شیرازی، ناصر، المثل فی تفسیر کتاب الله المنزل، بی‌جا، بی‌نا، بی‌تا.
ملک‌اسماعیلی، عزیزالله، حقوق جزای عمومی، انتشارات دانشگاه تهران، ۲۵۳۵.
منتظری، حسین‌علی، مبانی فقهی حکومت اسلامی، چاپ هاشمیون، چاپ سوم، بی‌تا.
موسوی بجنوردی، محمد حسن، القواعد الفقهیه، قم، نشر الهادی، چاپ اول، ۱۴۱۹ق.
میرزای قمی، ابوالقاسم بن محمد حسن، غنائم الایام، قم، نشرالهادی، چاپ اول، ۱۴۱۸ ق.
نراقی، احمد بن محمد مهدی، مستند الشیعه فی احکام الشریعة، قم، مؤسسه آل‌البیت، ۱۴۱۷ق.
نوری، حسین‌بن محمدتقی، مستدرک الوسائل، قم، مؤسسه آل‌البیت، چاپ دوم، ۱۴۰۸ق.
هاشمی، محمد هاشم، حقوق اساسی جمهوری اسلامی ایران، قم، مجتمع آموزشی عالی قم، چاپ دوم، ۱۳۷۵ | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 2,052 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 1,508 |
||