رویکردهای اقتصاد چرخشی فاضلاب در توسعه ی پایدار

فصلنامه آب و توسعه پایدار

مقاله 2، دوره 4، شماره 2 - شماره پیاپی 9، اسفند 1396، صفحه 1-12   

نوع مقاله: مقاله علمی- ترویجی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.22067/jwsd.v4i1.1.65197

نویسندگان

محمد داودآبادی^{* 1}؛ سیدحسین سجادی ‏فر²؛ علی اصغر قانع²؛ شعله شالپوش²

¹کارشناس مالی و بودجه- شرکت مادر تخصصی مهندسی آب و فاضلاب کشور

²-

چکیده

امروزه نظر به افزایش بازارهای رقابتی، تنوع محصولات، تغییرات شرایط سیاسی و اقتصادی، تغییرات آب و هوایی، کاهش و آلودگی برخی از منابع طبیعی و... دانش اقتصاد مرزهای خود را از اقتصاد خطی (تولید-توزیع-مصرف) فراتر گذاشته و به سمت اقتصاد چرخشی (تولید-مصرف-بازیافت) در حال حرکت است. در اقتصاد چرخشی علاوه بر هدف اصلی اقتصاد خطی، کاهش، بازیافت یا استفاده‏ی مجدد از ضایعات در فرآیند تولید، هدف آرمانی است. موضوع اقتصاد چرخشی در صنعت آب و فاضلاب از یک سو نظر به مشخصه‏ های خاص آن (مصرف آب و تولید فاضلاب همزمان)، تأثیر مخرب فاضلاب بر محیط ‏زیست، مشکلات کمبود آب به دلیل افزایش جمعیت، شدت رقابت مصرف‏کنندگان آب، کاهش سرانه منابع آبی کشور، خشکسالی‏ های مستمر و استفاده‏ مجدد فاضلاب در مسیر توسعه‏ پایدار، قابل ملاحظه است. این پژوهش سعی دارد، ضمن تشریح مبانی نظری اقتصاد چرخشی، توسعه پایدار و استفاده‏ مجدد از فاضلاب، ارتباط متقابل این سه مؤلفه و الزامات و فرصت‏ های اقتصاد چرخشی در استفاده‏ی مجدد از فاضلاب در مسیر توسعه پایدار را مورد نقد و بررسی قرار دهد. همچنین در این پژوهش، با استفاده از ارزش اقتصادی آب در بخش‏های مختلف اقتصادی کشور و پساب تخصیص داده شده به این بخش ‏ها، سهم پساب فاضلاب در ایجاد ارزش افزوده اقتصادی کشور در سال 1394 محاسبه شده است. نتایج نشان می ‏دهد، اقتصاد چرخشی پساب فاضلاب سبب ایجاد ارزش افزوده اقتصادی به میزان 2،251 میلیارد ریال (0/02 درصد از کل ارزش افزوده‏ ی اقتصاد کشور) شده و برنامه‏ ریزی صحیح برای استفاده‏ بهینه از پساب فاضلاب می‏ تواند نقش پررنگی در رشد اقتصادی کشور، مدیریت منابع آب و توسعه پایدار داشته باشد.

کلیدواژه‌ها

اقتصاد چرخشی؛ پساب فاضلاب؛ توسعه‏ پایدار؛ صنعت آب و فاضلاب

مراجع

ارباب، ح.ر. 1392. اقتصاد محیط‏زیست و منابع طبیعی (ترجمه). نشر نی. تهران.

تهامی‏پور، م. 1396. ارزش اقتصادی، رویکردی برای مدیریت تقاضای آب در مصارف صنعتی، مطالعه‏ی موردی: صنایع تولید مواد شیمیایی. مجله‏ی آب و فاضلاب، 1: 74-83.

دفتر معاونت برنامه‏ریزی و امور اقتصادی شرکت مدیریت منابع آب ایران. 1394. بودجه‏ی عملکرد شرکت‎های آب منطقه‏ای. تهران.

دفتر نظارت مالی، بودجه و مجامع. 1395. گزارش نتایج عمل (شرکت‏های آب و فاضلاب شهری)، روایت 16. شرکت مهندسی آب و فاضلاب کشور.

روابط عمومی و امور بین‏الملل. 1389. شرکت‌های آب و فاضلاب در گام چهارم و پنجم توسعه. شرکت مهندسی آب و فاضلاب کشور.

سجادی‏فر، ح. و داودآبادی، م. 1395. اقتصاد آب شهری (کاربرد تئوری‏ها، نظریه‏ها و سیاست‏گذاری‏های اقتصادی در صنعت آب و فاضلاب). انتشارات نویسنده.

علی‏زاده، ز. 1389. نیترات و نیتریت در آب آشامیدنی. انتشارات محقق زنجان.

کهن، گوئل. 1376. شاخص شناسی در توسعه‏ی پایدار- توسعه‏ی اقتصادی و حساب‏های ملی در بستر سبز. مؤسسه‏ی مطالعات و پژوهش‎های بازرگانی. تهران.

مرکز آمار ایران. http://www.amar.org.ir

Al Enezi G., Hamoda M. and Fawzi n. 2004. Heavy Metals Content of Municipal Wastewater and Sludges in Kuwait. Journal of Environmental Science and Health Part A 39(2):397-407.

Drechsel P., Qadir M. and Wichelns D. 2016. Wastewater Economic Asset in an Urbanizing World. Springer Dordrecht Heidelberg New York London.

Ellen MacArthur Foundation and McKinsey Company. 2014. Towards the Circular Economy: Accelerating the Scale-up Across Global Supply Chains.

Kellis M., Kalavrouziotis I.K. and Oikas P. 2013. Review of Wastewater Reuse in the Mediterranean Countries, Focusing on regulation and Policies Municipal and Industrial. University of Westem Greece.

Murray A., Skene K. and Haynes K. 2015. The Circular Economy: An Interdisciplinary Exploration of the Concept and Application in a Global Context. Journal of Business Ethics, Springer Science+Business Media Dordrecht .

Turkdogan M., Feviz K., Ilyas T. and Ismail U. 2013.Heavy Metals in Soil, Vegetables and Fruits in the Endemic Gastrointestinal Cancer Region of Turky. Toxicol. Phamacol, 13:175-179.

Veolia Group. 2015. Water at the Heart of the Circular Economy. www.veolia.com.

WHO. 1989. Guidelines for the Safe Use of Wastewater and Excreta in Agriculture and Aquaculture. Geneva.

Wyatt A.S. 2010. Non-Revenue Water:Financial Model for Optimal Management in Developing Countries. RTI Press Publication.

http://www.fao.org