| تعداد نشریات | 56 |
| تعداد شماره‌ها | 2,162 |
| تعداد مقالات | 22,327 |
| تعداد مشاهده مقاله | 99,375,425 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 40,104,930 |
جستاری در روش‌شناسی حرمت تکلیفی معاملات ممنوعه از دیدگاه امام خمینی | ||
| فقه و اصول (Fiqh va uṣūl) | ||
| مقاله 2، دوره 47، شماره 3 - شماره پیاپی 102، آذر 1394، صفحه 89-108 اصل مقاله (194.71 K) | ||
| نوع مقاله: پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22067/fiqh.v47i22.33257 | ||
| نویسندگان | ||
| مجید رضا شیخی نصرآبادی* 1؛ محمد مهدی یزدانی2 | ||
| 1دانشجوی دکتری فقه خصوصی دانشگاه علوم اسلامی رضوی | ||
| 2عضو هیئت علمی دانشگاه علوم اسلامی رضوی | ||
| چکیده | ||
| چگونگی برخورد نهی تحریمی به پیکر معاملات، معمای دشوار مکاسب محرمه است، برخی آن را چون نسیمی پاییزی قلمداد می‌کنند؛ که رونق بازار این معاملات را خزان کند، برخی دیگر، برخورد نهی تحریمی با معامله را چون برخورد دو ماده‌ی شیمیایی دانند که با ماده دیگر آمیخته گردد و ماده سومی پدید آید و برخی نیز این برخورد را بسان بمبی دانسته که به بن بنایی برخورده و یکسره آن را در هم ریزد و اجزایش را متلاشی کند. روش‌شناسیِ شناسایِی حرمتِ معاملاتِ ناروا، گامی نخست و کلیدی در مطالعه مکاسب محرمه است و از جمله آن، شناخت موضوع حرمت معاملات ممنوعه است. از یک سو فقیهان بر این باورند که؛ اعمال حقوقی ممنوعه‌ای، بسان معامله شراب، داد و ستد ربوی، باطل است و انتقال ملکیت تحقق نیافته است؛ از سوی دگر؛ اغلب فقها بر این باورند که حرمت تکلیفی اینگونه اعمال حقوقی، حرمتی خاص و مستقل است، گرهگاه مسأله اینست که؛ مشخص نیست معامله‌ای که باطل است و در حقیقت رخ نداده، کجای آن حرام است؟ به‌ویژه با علم به اینکه به باور برخی صِرف بده و بستان خالی، فاقد حرمت تکلیفی است. در این نگاشته در پی طرح دیدگاه فقیهان و نقد و تحلیل آن‌ها، در مجالی به گردآوری اعمال حقوقی منهی‌عنه پرداخته وسعی بر آنست که روش شناسی صحیح، شناسایی حرمت استقلالی و غیر استقلالی با تکیه به آیات قرآن استخراج گردد. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| معاملات حرام؛ حکم وضعی؛ نهی تحریمی؛ فساد معامله | ||
| مراجع | ||
|
قرآن کریم
ابن ادریس، محمد بن احمد، السرائر الحاوی لتحریر الفتاوی، قم - ایران، دفتر انتشارات اسلامی وابسته به جامعه مدرسین حوزه علمیه قم، چاپ دوم، 1410 ق.
ابن بابویه، محمد بن علی، من لا یحضره الفقیه، قم، دفتر انتشارات اسلامی وابسته به جامعه مدرسین حوزه علمیه قم، چاپ دوم، 1413 ق.
ابن زهره، حمزة بن علی، غنیة النزوع إلی علمی الأصول و الفروع، در یک جلد، قم - ایران، مؤسسه امام صادق علیه السلام، چاپ اول، 1417 ق.
ابن فارس، احمد بن فارس، معجم مقائیس اللغة، قم، انتشارات دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم، ایران، چاپ اول، 1404 ق.
ایروانی، علی بن عبد الحسین نجفی، حاشیة المکاسب (للإیروانی)، تهران - ایران، وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، چاپ اول، 1406 ق.
آخوند خراسانی، محمدکاظم بن حسین، کفایه الاصول، قم، موسسه آل البیت (علیهم السلام)، چاپ اول، 1409 ق.
آل‌کاشف‌الغطاء، محمدحسین، تحریر المجلة، نجف اشرف - عراق المکتبة المرتضویة، چاپ اول، 1359 ق.
بروجردی، حسین، نهایة الأصول، مقرر: شیخ حسین علی منتظری، تهران، چاپ اول، 1415 ق.
حسینی روحانی، صادق، منهاج الفقاهة (للروحانی)، قم - ایران، انوار الهدی، چاپ پنجم، 1429 ق.
خمینی، روح اللّه، المکاسب المحرمة، قم - ایران، مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی قدس سره، چاپ اول، 1415 ق.
خمینی، روح اللّه، مناهج الوصول إلی علم الأصول، مقرر: شیخ محمد فاضل لنکرانی، قم، چاپ اول، 1415 ق.
خویی، ابو القاسم، مصباح الفقاهة (المکاسب)، بی‌جا، بی‌تا.
شهید اول، محمد بن مکی، القواعد و الفوائد، قم - ایران، کتابفروشی مفید، چاپ اول، بی‌تا.
شهید اول، محمد بن مکی، اللمعة الدمشقیة فی فقه الإمامیة، در یک جلد، بیروت - لبنان، دار التراث - الدار الإسلامیة، چاپ اول، 1410 ق.
شیرازی، محمد تقی، حاشیة المکاسب (للمیرزا الشیرازی)، قم - ایران، منشورات الشریف الرضی، چاپ اول، 1412 ق.
طباطبایی، محمد بن علی، کتاب المناهل، در یک جلد، قم - ایران، مؤسسه آل البیت علیهم السلام، چاپ اول، بی‌تا.
طریحی، فخر الدین بن محمد، مجمع البحرین، تهران - ایران، کتابفروشی مرتضوی، چاپ سوم، 1416 ق.
طوسی، محمد بن حسن، المبسوط فی فقه الإمامیة، تهران - ایران، المکتبة المرتضویة لإحیاء الآثار الجعفریة، چاپ سوم، 1387 ق.
طوسی، محمد بن حسن، النهایة فی مجرد الفقه و الفتاوی، در یک جلد، بیروت - لبنان، دار الکتاب العربی، چاپ دوم، 1400 ق.
علامه حلّی، حسن بن یوسف، تذکرة الفقهاء (ط - الحدیثة)، قم - ایران، مؤسسة آل البیت علیهم السلام، چاپ اول، 1414 ق.
علامه حلّی، حسن بن یوسف ، مختلف الشیعة فی أحکام الشریعة، قم - ایران، دفتر انتشارات اسلامی وابسته به جامعه مدرسین حوزه علمیه قم، چاپ دوم، 1413 ق.
علامه حلّی، حسن بن یوسف، نهایة الإحکام فی معرفة الأحکام، قم - ایران، مؤسسة آل البیت علیهم السلام، چاپ اول، 1419 ق.
محقق داماد، محمد، المحاضرات (مباحث اصول الفقه) مقرر: سید جلال الدین طاهری اصفهانی، اصفهان، چاپ اول، 1382.
منتظری، حسینعلی، دراسات فی المکاسب المحرمه، انتشارات ارغوان دانش، چاپ دوم، 1385.
نراقی، مولی احمد بن محمد مهدی، مستند الشیعة فی أحکام الشریعة، قم - ایران، مؤسسة آل البیت علیهم السلام، چاپ اول، 1415 ق. | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 2,019 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 1,140 |
||