بررسی اثر کودهای بیولوژیک بر گره زایی و رشد سویا (Glycine max L.) تحت تنش کم آبی بذر

بوم شناسی کشاورزی

مقاله 7، دوره 3، شماره 3 - شماره پیاپی 9، مهر 1390، صفحه 337-346   

نوع مقاله: علمی - پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.22067/jag.v3i3.13563

نویسندگان

معصومه تاجیک خاوه^{* 1}؛ ایرج اله دادی²؛ جهانفر دانشیان³؛ امید آرمند پیشه⁴

¹پردیس ابوریحان دانشگاه تهران، ایران

²پردیس ابوریحان دانشگاه تهران، تهران، ایران

³مؤسسه تحقیقات ثبت و گواهی بذر و نهال کرج، ایران

⁴دانشکده کشاورزی، دانشگاه فردوسی مشهد، مشهد، ایران

چکیده

به منظور بررسی تأثیر کودهای بیولوژیک بر قدرت رویش بذرها حاصل از تنش کم‌آبی سویا (Glycine max L.) و ویژگی های مرتبط، آزمایشی به صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی با چهار تکرار در گلخانه تحقیقاتی پردیس ابوریحان دانشگاه تهران در سال 1386 اجرا گردید. تیمارهای آزمایشی شامل کود بیولوژیک (تلقیح بذرها با Bradyrhizobium japonicum، تلقیح توأم با B. japonicum و Pseudomonas fluorescens و تلقیح توأم با B. japonicum و Glomus mosseae)، رقم (ZaltaZalha و لاین Clark×Hobbit) و تنش کم آبی ]آبیاری پس از 50 (آبیاری مطلوب)، 100 (تنش متوسط) و 150 (تنش شدید) میلی متر تبخیر از تشتک تبخیر کلاس A در مزرعه گیاه مادری[ بودند. نتایج نشان داد که تنش کم‌آبی تأثیر منفی برکیفیت بذر داشت و موجب کاهش قابلیت ظهور گیاهچه، متوسط ظهور گیاهچه روزانه، وزن خشک ساقه، برگ و ریشه و تعداد گره شد. در مقایسه ارقام، رقم زالتازالها با وزن خشک ساقه و تعداد برگ بیشتر، رقم برتر بود. کاربرد کود بیولوژیک بر قطر ساقه، وزن خشک ساقه، برگ و ریشه و تعداد برگ و گره مؤثر بود و تلقیح توأم بذرها با برادی ریزوبیوم و گلوموس موجب افزایش صفات مذکور شد. همچنین کاربرد کود بیولوژیک در سطوح مختلف تنش کم‌آبی بر وزن خشک ساقه ارقام مؤثر بود و تلقیح توأم بذرها ارقام با برادی ریزوبیوم و گلوموس موجب افزایش وزن خشک ساقه شد.

کلیدواژه‌ها

قابلیت ظهور گیاهچه؛ کیفیت بذر؛ گلوموس موسه