تأثیر طفره‌روی اجتماعی بر عملکرد تیمی با نقش میانجی‌گری سرمایه اجتماعی تیمی

پژوهش نامه مدیریت تحول

مقاله 9، دوره 11، پائیز و زمستان 1398 - شماره پیاپی 22، اسفند 1398، صفحه 207-226   

نوع مقاله: مقالات

شناسه دیجیتال (DOI): 10.22067/pmt.v11i2.71897

نویسندگان

محسن اکبری^{* 1}؛ الهه جهانشاهی¹؛ محمدرضا دانشور دیلمی²

¹دانشگاه گیلان

²دانشگاه علامه طباطبایی

چکیده

از گذشته تاکنون پدیده طفره‌روی اجتماعی به‌عنوان یکی از مهم‌ترین عوامل مؤثر بر کاهش کارایی تیم­ها مورد مطالعه قرارگرفته است. هدف اصلی این پژوهش مطالعه تأثیر طفره‌روی اجتماعی بر عملکرد تیمی در شرکت‌های واقع در پارک علم و فناوری دانشگاه تهران بوده است. به‌علاوه، پژوهش حاضر به نقش میانجی سرمایه اجتماعی تیمی در این رابطه می‌پردازد. فلسفه این پژوهش اثبات باوری، رویکرد آن قیاسی و استراتژی آن پیمایش است. بدین منظور و پس از مرور ادبیات و طراحی مدل مفهومی، پرسشنامه‌ای مشتمل بر 23 سنجه به پاسخ‌دهندگان ارائه شد. جامعه آماری تحقیق حاضر را تیم‌های مستقر در شرکت‌های واقع در پارک علم و فناوری دانشگاه تهران تشکیل می‌دهد که از بین آنها 124 تیم به عنوان نمونه انتخاب شده‌اند. روایی صوری و محتوایی پرسشنامه بر اساس نظر متخصصان و استفاده از پرسشنامه استاندارد و روایی سازه نیز بر اساس تحلیل عاملی تأییدی تأیید شد. پایایی از مجرای آزمون‌های آلفای کرونباخ، پایایی مرکب و میانگین واریانس استخراج شده تأیید شد. سپس، داده‌های گردآوری‌شده به کمک نرم‌افزار اسمارت پی‌ال‌اس و از طریق ماتریس همبستگی، آزمون معادلات ساختاری و آزمون برازش مدل مورد تحلیل قرار گرفتند. درنهایت، مشخص شد که طفره‌روی اجتماعی بر عملکرد تیم­های دانش‌بنیان مؤثر است. همچنین سرمایه اجتماعی در رابطه میان طفره‌روی اجتماعی و عملکرد تیمی نقش میانجی ایفا می‌کند.

کلیدواژه‌ها

طفره روی اجتماعی؛ عملکرد تیمی؛ سرمایه اجتماعی تیمی

مراجع

Akgunduz, Y., & Eryilmaz, G. (2018). Does turnover intention mediate the effects of job insecurity and co-worker support on social loafing? International Journal of Hospitality Management, 68, 41-49.

Aldrich, D. P., & Meyer, M. A. (2015). Social capital and community resilience. American Behavioral Scientist, 59(2), 254-269.

Amiri, M., & Rahmani, T. (2006). Investigating the impact of intragroup and outbound social capital on economic growth in provinces of iran. Journal of Economic Literature. (6) 111-152. (in Persian)

Amobeigy, A., & Hayati, D. (2014). Factors affecting the social capital within the group. Iranian Journal of Watershed Management Science and Engineering.)24(, 47-56. (in Persian)

Baktay, M., & Gholipour, A. (2011). Explaining social capital as a key leverage in promoting team effectiveness. Iranian journal of management sciences. (22) 61-77. (in Persian)

Baktay, M.; Gholipour, A., & Goodarzi, S. (2011). Explaining transformational leadership and social capital as levers for promoting team effectiveness. Journal of Public Administration Perspective. (6) 135-150. (in Persian)

Bartis, S.; Szymanski, K., & Harkins, S. G. (1988). Evaluation and performance: a two-edged knife. Personality and Social Psychology Bulletin, 14(2), 242-251.

Boraghani F.; Abadzadeh, S.; Pedram, F. B., & Pourhosseini, S. (2016). The mediating role of psychological empowerment and quality of work life impact on organizational citizenship behavior. Iranian journal of Management Sciences. 41(11). 117-136. (in Persian)

Bowden, J. L. H.; Conduit, J.; Hollebeek, L.; Luoma-aho, D. V., & Solem, B. A. A. (2018). The role of social capital in shaping consumer engagement within online brand communities. The Handbook of Communication Engagement, John Wiley & Sons Inc., New York, 491-504.

Charbonnier, E.; Huguet, P.; Brauer, M., & Monteil, J. M. (1998). Social loafing and self-beliefs: people's collective effort depends on the extent to which they distinguish themselves as better than others. Social Behavior and Personality: An International Journal, 26(4), 329-340.

Chittazan, A., & Mortazavi, S. (2010). Investigating the factors affecting the “social slack" phenomenon in group activities. Sterategic Management Thought. 4(25). 161-180. (in Persian)

Colombo, M. G.; Franzoni, C., & Rossi‐Lamastra, C. (2015). Internal social capital and the attraction of early contributions in crowdfunding. Entrepreneurship Theory and Practice, 39(1), 75-100.

Comer, D. R. (1995). A model of social loafing in real work groups. Human relations, 48(6), 647-667.

Earley, P. C. (1989). Social loafing and collectivism: a comparison of the united states and the people's republic of China. Administrative science quarterly, 565-581.

George, J. M. (1996). Group affective tone. Handbook of work group psychology, 75, 77-93.

Ghanbari, C., & Hemmati, M. (2016). Relationship of social capital with teamwork of employees. 4th International Conference on new directions in management, economics and accounting, 1-12. (in Persian)

Haghighfard, A.; Moradi, M.; Khalilzadeh, M., & Nobakhteh Sahrood Kalayi, J. (2008). Review team performance in the organization and its influencing factors. Police Human Development. 20(5), 24-44. (in Persian)

Haugen, T.; Reinboth, M.; Hetlelid, K. J.; Peters, D. M., & Høigaard, R. (2016). Mental toughness moderates social loafing in cycle time-trial performance. Research Quarterly for Exercise and Sport, 87(3), 305-310.

Hollenbeck, J. R., & Jamieson, B. B. (2015). Human capital, social capital, and social network analysis: Implications for strategic human resource management. Academy of Management Perspectives, 29(3), 370-385.

Latane, B.; Williams, K., & Harkins, S. (1979). Many hands make light the work: The causes and consequences of social loafing. Journal of Personality and Social Psychology, 37(6), 822.

Lins, K. V.; Servaes, H., & Tamayo, A. (2017). Social capital, trust, and firm performance: The value of corporate social responsibility during the financial crisis. The Journal of Finance, 72(4), 1785-1824.

Mousavi, M.; Rafiei, H., & Ghasemzadeh, D. (2015). The relationship between social capital within the group and happiness among citizens of Tehran. Educational and Evaluation Journal. 8(30), 87-98. (in Persian)

Nadimi, B.; Gholipour, A., & Ibn Yamini, S. (2013). Investigating the effect of team reflection on team performance in project teams organizational culture management. Iranian Journal of Management Sciences. 11(4), 63-84. (in Persian)

Oh, M.; Chung, M., & Labianca, G. (2004). Group social capital and group effectiveness: the role of informal socializing ties. Academy of Management Journal, 47(6), 860-875.

Price, K. H. (1987). Decision responsibility, task responsibility, identifiability, and social loafing. Organizational Behavior and Human Decision Processes, 40(3), 330-345.

Read, E. A., & Laschinger, H. K. (2015). The influence of authentic leadership and empowerment on nurses’ relational social capital, mental health and job satisfaction over the first year of practice. Journal of Advanced Nursing, 71(7), 1611-1623.

Schippers, M. C. (2014). Social loafing tendencies and team performance: the compensating effect of agreeableness and conscientiousness. Academy of Management Learning & Education, 13(1), 62-81.

Schlenker, B. R., & Weigold, M. F. (1992). Interpersonal processes involving impression regulation and management. Annual Review of Psychology, 43(1), 133-168.

Schermerhorn, J. R. (2002). Managing organizational behavior. John Wiley & Sons.

Siisiainen, M. (2003). Two concepts of social capital: bourdieu vs. putnam. International Journal of Contemporary Sociology, 40(2), 183-204.

Stohl, C., & Schell, S. E. (1991). A communication-based model of a small-group dysfunction. Management Communication Quarterly, 5(1), 90-110.

Szymanski, K., & Harkins, S. G. (1992). Self-evaluation and creativity. Personality and Social Psychology Bulletin, 18(3), 259-265.