وجوه فراموش شده دانایی در عصر اطلاعات

پژوهش نامه مبانی تعلیم و تربیت

مقاله 2، دوره 07، شماره 2، آبان 1385   

نوع مقاله: پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.22067/fe.v7i2.1865

نویسندگان

باقری باقری^* ؛ آل حسینی آل حسینی

چکیده

جستجو در معانی عمیق‌تر دانش، ویژگی‌های ذاتیِ داده شده به «دانش» اما رؤیت نشده‌ی آن را مرئی ساخته است. آنچه به‌واسطه‌ی تلاش فکری عده‌ای از اندیشمندان حاصل شده است، حکایت از آن دارد که می‌بایست خود را از دایره‌ی تنگ و محدود نگرش حاکم بر «دانش» در عصر اطلاعات خارج ساخته، بیش از پیش به عناصر به حاشیه‌ رانده‌ شده‌ و از حقوق خود ساقط ‌شده‌ی «دانش» و «آگاهی» خود توجه نشان دهیم و گستره‌ی وسیع‌تری را با تأمل در معانی ژرف‌تر «دانش» جستجو کنیم؛ گستره‌ای که احتمالاً در آن، انسان به داوری متواضعانه‌تری از نقش «دانش‌نظری» و «دانش فنی» در دانایی خود دست خواهد یافت و بسیاری از جنبه‌های مغفول، مطرود و چه‌بسا اسرار‌آمیز آن را آشکار خواهد ساخت. با اتخاذ این رویکرد، کانون توجه خود را به بررسی نظریه‌هایی معطوف می‌کنیم که به این روشن‌اندیشی درباره‌ی «دانش» یاری رسانده‌اند تا از رهگذر آن اهداف تحقیق را در قلمرو تعلیم و تربیت تحقق بخشیم. با اهمیت یافتن نقش فنّاوری اطلاعات و ارتباطات در تعلیم و تربیت، و جدی شدن مباحث مرتبط با آن، سودمند است اگر تدقیق و تأمل محسوس‌تری در خصوص وجوه فراموش‌شده‌ی دانایی صورت پذیرد. بر این اساس، تعلیم و تربیت برای مواجهه‌ی آگاهانه با چالش‌های پیش‌رو، نیازمند آن است که ضمن رهایی از نگاه کاهش‌گرایانه به دانش، طلب دانایی را در دستور کار قرار دهد بدون آن که خود را به دانش نظری و دانش مهارتی اطلاعاتی محدود سازد.
کلید واژه‌ها: دانش ضمنی، دانش عملی، تجسد، اطلاعات، کاهش‌گرایی، تعلیم و تربیت