تأثیر شعله‌افکن بر بانک بذر خردل وحشی (Sinapis arvensis L.)، جمعیت میکروارگانیسم‌ها و خصوصیات فیزیکوشیمیایی خاک

بوم شناسی کشاورزی

مقاله 4، دوره 3، شماره 4 - شماره پیاپی 10، دی 1390، صفحه 468-475   

نوع مقاله: علمی - پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.22067/jag.v3i4.14884

نویسندگان

حمیرا سلیمی^* ؛ سعید سماوات؛ پرویز شیمی

موسسه تحقیقات گیاهپزشکی کشور

چکیده

در این تحقیق تأثیر استفاده از شعله افکن در کاهش زیستایی بذر خردل وحشی (Sinapis arvensis L.) پس از برداشت کلزا (Brassica napus L.) و تأثیر آن بر جمعیت میکروارگانیسم‌ها و برخی خصوصیات فیزیکوشیمیایی خاک در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با هشت تیمار و چهار تکرار در دو سال‌ زراعی 85- 1384 و 86- 1385 در کرج بررسی شد. کرت‌های آزمایش هر یک با 50 گرم از بذر خردل وحشی پس از برداشت کلزا آلوده شد. در برخی از تیمارها کلش کلزا در مزرعه حذف و در گروهی دیگر از تیمارها کلش حفظ شد. سپس تیمار استفاده شعله افکن در کرت‌های با کلش و بدون کلش (به طور مستقیم بر سطح خاک) و تیمار سوزانیدن کلش به روش معمولی در کرت‌های با کلش اعمال گردید. ضمناً برخی از کرت‌ها بدون آبیاری و خشک بودند و برخی دیگر پس از یکبار آبیاری و مرطوب شدن خاک تحت تأثیر تیمارهای سوزانیدن معمولی و شعله‌افکن قرار گرفتند. ارزیابی تیمارهای آزمایش با تعیین درصد بذرهای غیرزنده موجود در نمونه های خاک یک هفته پس از اعمال تیمارها و شمارش گیاهچه‌های رویش یافته در واحد سطح در بهار سال بعد انجام شد. نتایج نشان داد که تیمارهای حرارتی موجب سوختگی بذر خردل وحشی و از بین رفتن زیستایی آن و نیز کاهش تراکم گیاهچه گردید. اثر شعله‌افکن بیشتر از سوزانیدن معمولی کلش‌ها بود. شعله‌افکن در کرت‌های خشک و کلش‌دار بیشترین تأثیر را در کاهش تراکم گیاهچه‌ها داشت. جمعیت میکرو ارگانیسم‌ها در تیمارهای حرارتی در کرت‌های مرطوب کمتر از شاهد بود، اما در کرت‌های خشک جمعیت میکروارگانیسم‌های خاک کاهش نشان نداد. تیمارهای حرارتی تأثیر قابل توجهی در خواص فیزیکوشیمیایی خاک نداشت.

کلیدواژه‌ها

جوانه زنی بذر؛ زیستایی بذر؛ شوک حرارتی؛ ماده‌آلی