مطالعۀ بارش‌های فرین فصل بهار استان آذربایجان غربی(2008– 2003)

جغرافیاوتوسعه ناحیه ای

مقاله 9، دوره 12، شماره 1 - شماره پیاپی 22، شهریور 1393   

نوع مقاله: علمی- پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.22067/geography.v12i22.26465

نویسندگان

عباس رنجبر سعادت آبادی^{* 1}؛ آزاد توحیدی سردشت²

¹پژوهشکده هواشناسی

²مرکز تحقیقات هواشناسی آذربایجان غربی

چکیده

اهداف: هدف اصلی این پژوهش، شناخت منشأ شکل‌ گیری و ویژگی الگو های جوی و کمیت‌های هوا-شناسی مؤثر بر بارش‌ های فرین بهارۀ استان آذربایجان غربی است.
روش: براساس نقشه ‌ها و داده ‌های هواشناسی در تراز های مختلف جو، بارش ‌های فرین رخ‌داده درفصل بهار، طی دورۀ آماری 2003 تا 2008 بررسی شده است. سپس ویژگی الگو های جوی مؤثر در ایجاد این بارش ‌ها، بی ‌هنجاری ‌های میدان‌ های فشاری سطح دریا، ارتفاع تراز 500 هکتوپاسکال ، تاوائی‌نسبی و فرارفت آن در سطح 500 هکتوپاسکال، مطالعه شده است.
یافته ها/ نتایج: نتایج نشان داد سامانه‌ های فشاری که موجب بارش ‌های فرین بهاره در منطقه می‌ شوند، اغلب از کم فشار های بریدۀ مدیترانه‌ ای بوده اند که با ماندگاری در حدود سه روز در نواحی شرق مدیترانه، رطوبت کافی برای ایجاد این بارش ‌ها را کسب می‌ کنند، همچنین در روز رخداد بارش ‌های فرین، بی ‌هنجاری‌ های ارتفاع تراز 500هکتوپاسکال، نسبت به میانگین بلند مدت در منطقه شاخص بوده است و کاهش زیادی را نشان می دهد.
نتیجه گیری: در همه موردهای مطالعه شده، تاوائی نسبی و فرارفت آن نسبت به روز قبل از بارش، افزایش قابل ملاحظه‌ای داشته است، به-طوری که مقدار بیشینۀ تاوائی حدودs-15-10×4 تا s-15-10× 6و پیشینۀ فرارفت تاوائیs-29-10×6 تا s-29-10×12 است و می ‌تواند به عنوان یکی از پیش‌ نشانگر های بارش فرین در شمال غرب کشور استفاده شود.

کلیدواژه‌ها

بارش ‌های فرین؛ الگو های جوی؛ تاوائی نسبی؛ فرارفت تاوایی؛ آذربایجان غربی