بررسی توزیع ژن‌های مقاوم به ویروس موزائیک معمولی لوبیا در ژنوتیپ‌های لوبیا (Phaseolus vulgaris L.) با استفاده از نشانگرهای مولکولی اسکار

پژوهش‌های حبوبات ایران

مقاله 8، دوره 5، شماره 1، خرداد 1393، صفحه 159-168   

نوع مقاله: مقالات پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.22067/ijpr.v1393i1.46256

نویسندگان

محمدمجتبی کامل‌منش^{* 1}؛ آنیتا نماینده¹؛ محمدرضا بی‌همتا²

¹دانشگاه آزاد اسلامی، واحد شیراز

²پردیس کشاورزی و منابع‌طبیعی، دانشگاه تهران

چکیده

به‌منظور تعیین پتانسیل ژنتیکی مقاومت برخی از ژنوتیپ‌های لوبیا نسبت به ویروس موزائیک معمولی لوبیا، دو آزمایش مجزا هر یک در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با 25تیمار (ژنوتیپ‌های لوبیا) و سه تکرار در دانشگاه آزاد اسلامی واحد شیراز اجرا گردید. آزمایش اول در شرایط نرمال و آزمایش دوم در شرایط آلودگی با ویروس موزائیک معمولی لوبیا انجام شد. آلوده‌سازی مزرعه در دو مرحله (برای اطمینان بیشتر) ظهور برگ‌های کوتیلدونی و ظهور اولین سه‌برگچه به‌صورت مکانیکی و با پودر کارباراندوم انجام گردید.پس از 21روز از آلودگی اول، جهت انجام آزمون الایزا از بوته‌های هر کرت که دارای علایم ظاهری بودند، نمونه‌گیری شد. جهت تعیین آلودگی از روش PTA- ELISA استفاده گردید. براساس نتایج به‌دست‌آمده، ژنوتیپ‌هایی که دارای ژن I و حداقل یکی از ژن‌های bc-3 و bc-12 بودند، به‌طور معنی‌داری (P-value=0.001) نسبت به سایر ژنوتیپ‌ها افت عملکرد کمتری را در شرایط آلودگی نشان دادند. کمترین میزان تغییرات عملکرد مربوط به ژنوتیپ WA8528-9 (67/5درصد) بود که حاوی ژن‌های I و bc-3 بود. در بین کل ژنوتیپ‌ها، ژنوتیپ11805 تنها نمونه‌ای بود که هر سه ژن I ، bc-3 و bc-12 را داشت. میزان تغییرات عملکرد این ژنوتیپ نیز نسبتاً کم (05/9درصد) بود. درکل،60درصد ژنوتیپ‌ها حاوی ژن I ، 44درصد دارای ژن bc-3 و 8درصد حاوی ژن مغلوب bc-12 بودند. از دیگر نتایج مهم این تحقیق، واکنش منفی دو ژنوتیپ Local Khomein و Capsoli در آزمون الایزا نسبت به ویروس موزائیک معمولی لوبیا و همچنین تغییرات عملکرد کمتر از میانگین کل این ژنوتیپ‌ها بود. از آنجایی‌که این دو ژنوتیپ فاقد هر سه ژن مقاوم مورد بررسی بودند، لذا این احتمال وجود دارد که ترکیبات ژنی مقاوم جدید در ژنوتیپ‌های Local Khomein و Capsoli وجود داشته باشد. بنابراین باتوجه به نتایج به‌دست‌آمده از این تحقیق پیشنهاد می‌شود در مطالعات اصلاحی آتی در خصوص ارقام مقاوم به ویروس موزائیک معمولی لوبیا به این دو ژنوتیپ اخیر توجه ویژه‌ای بشود.

کلیدواژه‌ها

تغییرات عملکرد؛ لوبیا؛ نشانگر اسکار؛ ویروس موزائیک معمولی لوبیا

مراجع

1. Ali, M. 1950. Genetic of resistance to the common bean mosaic virus (bean virus 1) in the bean (Phaseolus vulgaris L.). Phytopathology 40: 69-79.

2. Ariyarathne, H.M., Coyne, D.P., Jung, G., Skroch, P.W., Vidaver, A.K., Steadman, J.R., Miklas, P.N., and Bassett, M.J. 1999. Molecular mapping of disease resistance genes for halo blight, common bacterial blight, and bean common mosaic virus in a segregating population of common bean. Journal of the American Society for Horticultural Science 124(6): 654-662.

3. Clark, M.F., and Adams, A.N. 1977. Characteristics of the micro plate method of enzyme-linked immune sorbent assay for detection of plant viruses. Journal of Genetic Virology 34: 475-483.

4. Collmer, C.W., Marston, M.F., Taylor, J.C., and Jahn, M. 2000. The I gene of bean: A dosage-dependent allele conferring extreme resistance, hypersensitive resistance, or spreading vascular necrosis in response to the potyvirus bean common mosaic virus. Molecular Plant-Microbiology Interaction 13: 1266-1270.

5. Day, K.L. 1983. Resistance to bean common mosaic virus in Phaseolus bean. Annual Report pp: 19- 21.

6. Drijfhout, E. 1978. Genetic interact Phaseolus vulgaris and bean common mosaic virus with implications for strain identification and breeding for resistance. PhD. Dissertation. Wageningen Agriculture Research Report. 872.

7. Drijfhout, E. 1991. Bean Common Mosaic. In: R. Hall (Ed.). Compendium of Bean Diseases. APS Press, The American Phytopathological Society, Minnesota: 37-39.

8. Drijfhout, E., Silbernagel, M.J., and Burke, D.W. 1978. Differentiation of strains of bean common mosaic virus. Netherland Journal Plant Pathology 84: 13-26.

9. Eduardo, C.V., Gustavo, A.M., Valerie, J., Tommy, R.P., Ney, S.S., and Sally, A.M. 2006. Genetic and molecular characterization of the I locus of Phaseolus vulgaris. Genetics 172: 1229-1242.

10. Gowel, N.J., and Jarret, R.L. 1991. A modified CTAB DNA extraction procedure for Musa and Ipomoea. Plant Molecular Biology Report 9: 262-266.

11. Haley, S.D., Afanador, L., and Kelly, J.D. 1994. Identification and application of a random amplified polymorphic DNA marker for the I gene (potyvirus resistance) in common bean. Phytopathology 84: 157-160.

12. Hassani, M., and Shahraeen, N. 2001. Determine of resistance bean genetically sources to CMV, BYMV and BCMV. Final Report, Central Province Agriculture Research Center.

13. Johnson, W.C., Guzman, P., Mandala, D., Mkandawire, A.B.C., Temple, S., Gilbertson, R.L., and Gepts, P. 1997. Molecular tagging of the bc-3 gene for introgression into Andean common bean. Crop Science 37: 248-254.

14. Kamelmanesh, M.M., Dorri, H.R., Ghasemi, S., Bihamta, M.R., and Darvish, F. 2008. Gene action for resistance to Bean common mosaic virus (BCMV) in common bean (Phaseolus vulgaris L.). Iranian Journal of Field Crops Research 6(2): 363-370.

15. Kelly, J.D. 1997. A review of varietal response to bean common mosaic potyvirus in Phaseolus vulgaris. Plant & Seed 10: 1-6.

16. Kelly, J.D., Afanador, L., and Haley, S.D. 1995. Pyramiding genes for resistance to bean common mosaic virus. Euphytica 82: 207-212.

17. Makeshimana, G., Pandea, A., Rodriguez, S.C., and Ferreira, J.J. 2005. Markers linked to the bc-3 gene conditioning resistance to bean common mosaic potyviruses in common bean. Euphytica 144(3): 291- 299.

18. Melloto, M., Afanador, L., and Kelly, J.D. 1996. Development of a SCAR marker linked to the I gene in common bean. Genome 39: 1216-1219.

19. Miklas, P.N., Hang, A.N., Kelly, J.D., Strausbaugh, C.A., and Forster, R.L. 2002. Registration of three kidney bean germplasm lines resistance to bean common mosaic and necrosis potyvirus: USLK-2 light red kidney, USDK-4 dark red kidney, and USWK-6 white kidney. Crop Science 42: 674-675.

20. Miklas, P.N., Larsen, R.C., Riley, R., and Kelly, J.D. 2000. Potential marker-assisted selection for bc-1² resistance to bean common mosaic potyvirus in common bean. Euphytica 116: 211-219.

21. Prasad, S.M., Barnwal, M.K., Sharma, R.B., and Prasad, N. 2007. Influence of different dates of sowing on incidence of virus diseases of French bean. 18(1): 44- 46.

22. Shree, P.S. 2001. Broadening the genetic base of common bean cultivars: A review. Crop Science 41: 1659-1675.

23. Silbernagel, M.J., Mink, G.L., Zhao, R.L., and Zhang, G.Y. 2001. Phenotypic recombination between bean common mosaic virus and bean common mosaic necrosis potyvirus in vivo. Archives of Virology 146: 1007-1020.

24. Singh, S.P., Teran, H., Lema, M., Webster, D.M., Strausbaugh, C.A., Miklas, P.N., Schwartz, H.F., and Brick, M.A. 2007. Seventy-five years of breeding dry bean of the Western USA. Crop Science 47(3): 981-989.

25. Strausbaugh, C.A., Miklas, P.N., Singh, S.P., Myers, J.R., and Forster, R.L. 2003. Genetic characterization of differential reaction among host group 3 common Bean cultivars to NL-3 K strain of Bean common mosaic necrosis virus. Phytopathology 93: 683-690.

26. Strausbaugh, C.A., Myers, J.R., Forster, R.L., and Mc Clean, P.E. 1999. Bc-1 and Bc-u Two loci controlling bean common mosaic virus resistance in common bean are linked. Journal of American Society Horticulture Science 124: 644-648.