بررسی تأثیر آموزش مهارت های ارتباطی به مادران بر کاهش رفتارهای پرخطر فرزندان معتاد

پژوهش های روان شناسی بالینی و مشاوره

مقاله 4، دوره 3، شماره 2 - شماره پیاپی 6، اسفند 1392، صفحه 65-80   

نوع مقاله: پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.22067/ijap.v3i2.12615

نویسندگان

حسین صاحبدل¹؛ مسعود اسدی^* ؛ زینب شکوری²

¹دانشگاه آزاد اسلامی، واحد قاینات

²دانشگاه علامه طباطبایی

چکیده

پژوهش حاضر با هدف بررسی تأثیر آموزش مهارت های ارتباطی به مادران بر کاهش رفتارهای پرخطر فرزندان پسرمعتاد انجام شد. روش پژوهش نیمه تجربی بود و از طرح پیش آزمون _ پس آزمون با گروه کنترل استفاده شد. جامعه آماری پژوهش متشکِّل بود از کلیۀ مادران دارای فرزند معتاد پسرمراجعه کننده به مرکز ترک اعتیاد آفرینش شهر کرج که فرزندان آنها تحت درمان با متادون بودند. نمونه شامل 40 نفر از مادران دارای فرزند معتاد بود (20 نفر گروه آزمایش و 20 نفر گروه کنترل)که به روش نمونه گیری از جامعه در دسترس با جایگزینی تصادفی انتخاب شدند. گروه آزمایش در 8 جلسه مشاوره گروهی مبتنی بر آموزش مهارت های ارتباطی شرکت کردند، در حالی که گروه کنترل تحت هیچ مداخله ای قرارنگرفت. ابزار پژوهش«پرسشنامه رفتارهای پرخطر زاده محمدی و احمد آبادی، 1388» بود که فرزندان هر دو گروه در مرحله پیش آزمون و پس آزمون،آن را تکمیل کردند. برای تحلیل نتایج از روش تحلیل کوواریانس استفاده شد. نتایج نشان داد که آموزش مهارت-های ارتباطی به مادران به طور معناداری رفتارهای پرخطر فرزندان آنهاکاهش داده بود(01/0 P

کلیدواژه‌ها

آموزش مهارت های ارتباطی؛ رفتارهای پرخطر؛ مادران دارای فرزند معتاد

مراجع

حیدرنیا، احمد؛ چرخیان، امیر.(1386).کیفیت رابطه ولی- فرزندی نوجوانان دچار اعتیاد و نوجوانان عادی. مجله رفاه اجتماعی.25. 58-39.

خسروی، زهره؛ کیامنش، علیرضا؛ بنی جمال، شکوه السادات و نیک منش، زهرا .(1386). بررسی کیفی نقش عملکرد خانواده در بروز رفتارهای مخاطرع آمیز نوجوانان، مطالعات روان شناختی، 3(4)، 68-45.

رئیسی، حسن.(1388). بررسی اثر آموزش مهارت های زندگی برآگاهی زندانیان گرگان با رویکرد کاهش رفتارهای پرخطر. مجله اصلاح و تربیت. 89. 22-14.

رحمتی نجارکلایی، فاطمه؛ نیکنامی، شمس الدین؛ فرمان بر، ربیع اله؛احمدی، فضل اله وجعفری محمدرضا.(1390). خانواده و نقش آن در بروز رفتارهای پرخطر ایدز: یک مطالعه کیفی.مجله دانشگاه علوم پزشکی گیلان.20(77):69-80.

زاده محمدی، علی و احمد آبادی، زهره.(1388). بررسی رفتارهای پر خطر در میان نوجوانان، راهکارهایی برای پیشگیری از جرم در محیط خانواده. مجله خانواده پژوهی. 5(20)،467-485.

زارعی،‌ اقبال .(1389). بررسی رابطه بین شیوه های فرزند پروری والدین با ارتکاب نوجوان به رفتارهای پرخطر بر اساس مقیاس کلونینگر. مجله دانشگاه علوم پزشکی و خدمات بهداشتی درمانی شهید صدوقی یزد. 3(18)،224-220.

سلیمانی نیا، لیلا.(1384). پیش بینی رفتارهای پر خطر براساس ابعاد مثبت و منفی سلامت روان در نوجوانان شهر تهران. پایان نامه کارشناسی ارشد روان شناسی بالینی. دانشگاه علوم بهزیستی و توانبخشی تهران.

فتحی، سروش؛ ثابتی، مریم ؛ بهروزنیا، پرستو. (1389). تأثیر خشونت مادران بر اعتیاد فرزندان. فصلنامه پژوهش اجتماعی، 8، 145-131.

کایوند، فریدون؛ شفیع آبادی، عبدالله و سودانی، منصور.(1388). اثربخشی آموزش مهارت های ارتباطی بر اضطراب اجتماعی دانش آموزان .فصلنامه دانش وپژوهش در روانشناسی کاربردی. 42، 1-24.

گلدنبرگ، ایرونه.، و گلدنبرگ، هربرت. (1385).خانواده درمانی. ترجمه سیامک. نقشبندی؛حسن حسین شاهی براواتی و الهام ارجمند. تهران: نشر روان. (انتشار به زبان اصلی، 2000).

لوئیس،جودیت،آ؛ دانا، روبرت، ک؛ بلوینس، گرگوری، آ.(1385).مشاوره با معتادان، رویکردی انفرادی، ترجمه ابوالفضل خادمی و رسول روشن،تهران: انتشارات رشد.

نامدار، حسین؛ رحمانی، آزاد؛ ابراهیمی، حسین.(1387). تأثیر الگویی از مهارت آموزی بر مهارت های ارتباطی دانشجویان پرستاری با بیماری روانی. مجله آموزش در علوم پزشکی، 8، 323-340.

نیک منش، زهرا؛ خسروی، زهره؛ کیامنش، علیرضا، بنی جمال، شکوه السادات و کاظمی، یحیی.(1389). عوامل مؤثر بر رفتاهای پرخطر نوجوانان. مجله علوم رفتاری، 4(3)،239-233.

میرزایی، ام البنین؛ واقعی، سعید، کوشان، محسن.(1389).تأثیر آموزش مهارت های ارتباطی بر میزان استرس ادراک شده در دانشجویان پرستاری،مجله دانشگاه علوم پزشکی و خدمات بهداشتی درمانی سبزوار، 2، 88-95.

Ashbywill, T., Gibbons, X., Gerrard, M., Murry, V.M.B.,& Brody, G.H. (2003). Family Communication and Religiosity Related to substance Use and Sexual Behavior in early adolescence: A Test for Pathways self control and Prototype Perceptions. Psychology of Addictive Behaviors,10 (4), 112-119.

Brener, N D., Kann, L., Kinchen, S. A., Grunbaum, J. A., Whalen, L., Eaton, D., Hawkins, J., & Ross, J. G. (2004). Methodology of the Youth Risk Behavior Surveillance System. Morbidity & Mortality Weekly Report, 53(RR-12), 1–13.

Brook, J. S. Brook, D. W, De La Rosa, M., Whiteman, M., Johnson, E., &Montoya, I. (2001). Adolescent Illegal Drug Use: The Impact of Personality,Family and Environmental Factors. Behavioral Medicine. 24 (2): 183-203.

Butler, R., & Bauld, L.(2005). The parents' experience: Coping with drug use in the family. Drugs: Education, Prevention and Policy. 12(1), 35-45.

Carr Gregg, M. R. C., & Grover, S. R. (2003). Risk taking behavior of young women in Australia, screening for health risk behaviors. Medical Journal of Australia, 178, 601- 604.

Dakof, G. A.; Tejeda, M.; Liddle, H. A. (2001). Predictors of Engagement in Adolescent Drug Abuse Treatment. Am Acad Child Adolescent Psychiatry. 40 (3),274-81.

Gayle, A. Dakof, A .Jeri, B. Cohen ,B . (2010).Randomized pilot study of the Engaging Moms Program forfamily drug court.Journal of Substance Abuse Treatment. 38, 263–27.

Gullone, E., Moore, S., Moss, S., & Boyd, C. (2000). The Adolescent Risk-Taking Questionnaire. Journal of Adolescent Research, 15, 231-250.

Gusman, M., R.(2008). High risk behavior among youth: Neb guide, University or Nebraska.

Huebner .A .,& Howel.l.W.(2003). Examining the relationship between adolescent sexual Risk-Taking and perceptions of monitoring, communication, and parenting styles. Journal of Adolescent Health. 33,(2), 71-78.

Kimberly, J,R.,& Mclellan ,A,T.(2006). The business of addiction treatment: A research agenda. Journal of Substance Abuse Treatment. 31 213– 219.

Joseph, E,B.,& Bhatti, R,S.(2004). Psychological problems and copingpatterns of HIV seropositive wives of men with HIV/AIDS. Journal of Work Health Care.39,29-47.

Lin, C. wu,Z & Detels, R.(2011). Family support, quality of life and concurrent substance use among methadone maintenance therapy clients in China. Journal 0f public health. 125, 269-274.

Oliver, J. Miller, SH .(1994). Couple communication.Journal ofpsychology & Christianity. 2, 151-157.

Peckham .J.A., & Lopez.A.(2007).College Drinking Behaviors: Mediational Links Between Parenting Styles, Parental Bonds, Depression, and Alcohol Problems. Psychology of Addictive Behaviors, 21(3), 297-306.

Pope, R,C . Wallhagen, M.,& Davis, H.(2010). The social determinants of substance abuse in African American baby boomers: effects of family, media images, and environment. Journal of Transcult Nurs.21,246-256.

Ramrakha S, Bell ML, Paul C, Dickson N, Moffitt TE.,&Caspi A.(2007). Childhood behavior problems linked to sexual risk taking in young adulthood: A birth cohort study. J Am Acad Child Adolesc Psychiatry. 46(10):1272-9.

Rodgers, K.B.(1999). Parenting processes related to sexual risk-taking behaviors of adolescent males and females. J Marriage Fam. 61:99-109.

Santelli, J. Robin, L. Brener, N., & Lowry, R. (2001). Timing of alcohol and otherdrug use and sexual risk behaviors among unmarried adolescents andyoung adults. Family Plann Perspect. 33, 200-205.

Sommers, I . Baskin, D. (2004). The Social Consequences of MethamphetamineUse. New York, NY: The Edward Mellen Press.

Sommers, A,B. Sommers, I .(2006).The co-occurrence of substance use and high-risk behaviors. Journal of Adolescent Health. 38, 609–611.

Tapert, S . Aarons, G. Sedlar, G.,& Brown, S. (2001). Adolescent substance useand sexual risk-taking behavior. Journal of Adolescent Health. 28, 181-192.

Timothy. J., Ozechowski; Liddle, H. A. (2000). Family-Based Therapy for Adolescent Drug Abuse: Knowns and Unknowns. Clinical child and FamilyPsychology Review. 3, 4.

Yu, M & Stiffman, A,R.(2010). Positive family relationships and religious affiliation as mediators between negative environment and illicit drug symptoms in American Indian adolescents.Journal of AddictBehavior.35, 694-699.

Zhang, Q,Y & Chen, Q.(1996). Study and analysis of the psychologicalstate of immediate family members of IDUs. Chin J Drug Abuse Prevention and Treatment . 5, 5-23.