تأثیر گفتمان فرهنگی‌سیاسی غالب بر شبکه نشر ادبیات داستانی: موردپژوهی نتایج تأثیر گفتمان اصلاحات بر شبکه نشر رمان

مطالعات زبان و ترجمه

مقاله 2، دوره 52، شماره 4، بهمن 1398، صفحه 29-56   

نوع مقاله: مقالۀ پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.22067/lts.v52i4.66566

نویسندگان

نسرین اشرفی¹؛ محمدرضا هاشمی^{* 1}؛ حسین اکبری²؛ علی خزاعی‌فرید¹

¹گروه زبان انگلیسی، دانشگاه فردوسی مشهد، مشهد، ایران

²گروه علوم اجتماعی، دانشگاه فردوسی مشهد، مشهد، ایران

چکیده

حوزة نشر رمان همواره با تغییرات ناشی از تحولات اجتماعی همراه بوده است. مقالة حاضر در پی تحلیل تغییرات بازار نشر رمان بر مبنای تغییرات در ساختارهای سیاسی و اجتماعی اواسط دهة 1370 است. بازة زمانی مدنظر سال‌های 1376 و 1377 شمسی، همزمان با روی کارآمدن دولت اصلاحات است. با توجه به ماهیت میان‌رشته‌ای این پژوهش، از دو چارچوب نظری «نظام‌های چندگانه» ایوِن-زُهَر و «ساختمندی» گیدنز استفاده شده است. برای بررسی تغییرات حوزة نشر رمان در دو بعد تألیف و ترجمه از تحلیل شبکه استفاده شده است. همچنین برای درک عوامل ساختاری و عاملیتی مؤثر بر تغییرات نشر رمان در این دوره با استفاده از مصاحبه‌های نیمه‌ساختاریافته با ناشران، سعی شده است تغییرات این دوره بررسی شود. نتایج پژوهش نشان می‌دهد که ساختار نشر رمان در این دو سال، دچار تغییرات کمّی و کیفی زیادی شده است که در این میان تأثیر ساختاری سیاسی و به‌تبع آن وضعیت در حوزة اجتماعی باعث تقویت یا محدودسازی قدرت کنشگری ناشران و مؤلفان/مترجمان شده است.

کلیدواژه‌ها

شبکه نشر؛ رمان؛ تحلیل شبکه های اجتماعی؛ اصلاحات؛ کنشگران

مراجع

اشرفی، ن.، و هاشمی، م. (۱۳۹۸). نظام‌های چندگانه و شبکه‌های نشر ادبی: تحلیل شبکة نشر رمان در ایران. تهران: مورخان.

آذرنگ، ع. (1395). نشر و تمدن. بخارا، ۱۹(۱۱۵)، 34-42.

برکت، ب. (1385). ادبیات و نظریة نظام چندگانه: نقش اجتماعی نوشتار. نامة علوم اجتماعی، 28(۲)، 82-97.

بلوری، م. (1396). نقش سیاست‌های حوزة زنان در انتخاب آثار ادبی فمینیستی برای ترجمه به زبان فارسی. مطالعات زبان و ترجمه، 50(3)، 29-47.

تجویدی، غ.، و معاذاللهی، پ. (۱۳۹۵). تأثیر تحولات «میدان» نشر بر «عادت‌واره» مترجمان ادبی از ۱۳۲۰ تا ۱۳۴۵. مطالعات زبان و ترجمه، ۴۹(۳)٬ ۸۳-۱۰۵.

جلائی‌پور، ح.، و محمدی، ج. (1387). نظریه‌های متأخر جامعه‌شناسی. تهران: نی.

خراعی‌فر، ع.، و اشرفی، ن. (1391). نگاهی توصیفی به وضعیت ترجمه و تألیف ادبی در نظام چندگانة ادبی ایران در دهة 80. مطالعات زبان و ترجمه، 45(۱)، 19-41.

ریتزر، ج. (1393). نظریه‌های جامعه‌شناسی در دوران معاصر. ترجمة محسن ثلاثی. تهران، علمی.

کرایب، ا. (1388). نظریة اجتماعی مدرن از پارسونز تا هابرماس. ترجمة عباس مخبر. تهران: آگه.

همیلتون، گ. ج. (1385). تاریخ نو در جامعه‌شناسی، در تاریخ نگاری و جامعه‌شناسی تاریخی. ترجمة هاشم آقاجری. تهران: کویر.

 

Ashrafi, N. (2018). The complexity of Iran’s literary polysystem: An interdisciplinary study. In K. Marias, & R. Meylaerts (Eds.), Complexity thinking in translation studies: Methodological considerations (pp. 216-237). London and New York: Routledge.

Bernstein, R. (1983). Beyond objectivism and relativism. Oxford, England: Blackwell.

Codde, P. (2003). Polysystem theory revisited: A new comparative introduction. Poetics Today, 24(1), 93-151.

Cohen, I. J. (2000). Theories of action and praxis. In B. S. Turner (Ed.), The Blackwell companion to social theory (pp.73-105). Oxford, England: Blackwell.

Cronin, M. (2006). Translation and identity. London: Routledge.

Ellis, R., & Brown, L. O. (Eds.) (2001). Translation and nation: Towards a cultural poetics of Englishness. Clevedon, England: Multilingual Matters.

Even-Zohar, I. (1978/2000). The position of translated literature within the literary polysystem. In L. Venuti (Ed.), The translation studies reader (pp. 192-7). London & New York: Routledge.

Even-Zohar, I. (1990). The position of translated literature within the literary polysystem. Poetics Today, 11(1), 45-51.

Even-Zohar, I. (1997). Factors and dependencies in culture: A revised draft for polysystem culture research. Canadian Review of Comparative Literature, 24(1), 15-34.

Gentzler, E. (1993). Contemporary translation theories. London and New York: Routledge.

Giddens, A. (1984). The constitution of society: Outline of the theory of structuration. Cambridge, England: Polity Press.

Giddens, A., & Sutton, W. P. (2017). Essential concepts in sociology (2nd ed.). Cambridge: Polity Press.

Gouanvic, J. (1997). Translation and the shape of things to come: The emergence of American science fiction in post-war France. The Translator, 3(2), 125–152.

Wolf, M. (2007). Introduction: The emergence of a sociology of translation. In M. Wolf, & A. Fukari (Eds.), Constructing a sociology of translation (pp.1-36). Amsterdam, Netherlands: John Benjamins.